‘Waarom de wereld IS niet echt wil vernietigen’

Steeds meer landen raken verwikkeld in de strijd tegen terreurgroep IS, toch strookt hun retoriek niet altijd met hun ware intenties, schrijft TIME. Een overzicht van de betrokken landen en hun belangen.

‘Frankrijk is in oorlog’, met deze niet mis te verstane woorden reageerde de Franse premier François Hollande op de aanslagen in Parijs. ‘We zullen een strijd voeren die meedogenloos zal zijn. Want als terroristen in staat zijn zulke gruweldaden te begaan, kunnen ze er zeker van zijn dat ze te maken krijgen met een vastbesloten Frankrijk, een verenigd Frankrijk, een Frankrijk dat niet zal wijken.’

Maar TIME heeft zijn bedenkingen bij deze forse uitspraken. ‘Correct, Frankrijk is van alle Europese landen het hardst betrokken bij de strijd tegen IS. Het land voerde reeds honderden luchtaanvallen uit. Maar de militaire capaciteit van Frankrijk is niet onuitputbaar, ook niet na de aanslagen in Parijs. Bovendien heeft het land ook nog andere katten te geselen’, klinkt het. Daarbij wordt verwezen naar Mali. In het land, dat zelf ook werd opgeschrikt door een terroristische aanslag, strijden internationale militairen sinds 2013 tegen jihadisten. Deze operatie kwam er op initiatief van de Fransen.

Hoewel de Syrische president Bashar al-Assad luidkeels verkondigt dat IS zijn ultieme vijand is en gestopt moet worden, wint het Syrische leger eigenlijk bij het succes van de terreurgroep. Want IS en de Syrische rebellen vechten onderling een bloedige strijd uit en als twee honden vechten om een been…. Assad omschrijft beide groepen als ‘des duivels’ en ziet zichzelf als enige alternatief ‘voor een vreedzaam Syrië.’ Dat de dictatoriale leider ook zelf het bloed van duizenden Syriërs aan zijn handen heeft, vergeet hij te vermelden.

Washington startte met luchtaanvallen tegen IS in Irak in augustus 2014 en breidde die een maand later uit naar Syrië. Het aanvankelijke plan om rebellen te trainen zodat zij het konden opnemen tegen IS, faalde volledig, schrijft TIME. De Amerikaanse regering heeft die training dan ook stopgezet, meldde de New York Times in oktober. Het programma leverde niet datgene op waarvoor het bedoeld was. Namelijk grondtroepen klaarstomen. Intussen blijft de Amerikaanse president Barack Obama benadrukken dat de VS geen grondtroepen zullen sturen naar het gebied. Wel wordt de focus verlegd naar de levering van wapens aan ‘rebellengroeperingen die successen kunnen voorleggen.’

Voor de Turkse regering van Recip Tayyep Erdogan krijgt de strijd tegen de Koerden meer prioriteit dan de strijd tegen IS.

‘Het gevaar van IS diende in Ankara als excuus om de strijd tegen de Koerden te kunnen voeren’, schrijft Zibar Omar. Een van de argumenten die hij maar ook anderen aanhalen, is dat de meeste luchtaanvallen dat Turkije uitvoert en uitvoerde gericht zijn en waren tegen Koerdische stellingen.

De Koerden, die in een gebied wonen dat zich uitstrekt over Turkije, Syrië, Irak en Iran, zijn de meest succesvolle strijders tegen IS op het terrein. Zo namen ze recent nog Sinjar in, de stad waaruit afgelopen jaar jezidi’s werden verdreven. Het doel van de strijd van de Koerden blijft onveranderd: een onafhankelijk Koerdistan.

Rusland mengde zich pas onlangs (militair gezien dan toch ) in de strijd tegen IS. Het belangrijkste doel van de Russen: hun bondgenoot Assad steunen. De meeste Russische luchtaanvallen zijn dan ook gericht tegen de rebellen.

Voorlopig bestaat er nog geen zekerheid over de oorzaak van de crash van het Russische passagiersvliegtuig in de Sinaï-woestijn op 31 oktober. 224 personen kwamen daarbij om het leven. Al wijzen steeds meer (Russische) experten en onderzoekers richting IS. De Franse minister van Buitenlandse Zaken Laurent Fabius, ziet dan ook een ‘opening’ in de houding van de Russen. ‘Er lijkt een evolutie gaande.’ Meer en meer zou Rusland zich focussen op IS in plaats van op de gematigde rebellen.

Dit land, met reeds een groot aantal rivalen in de regio, houdt zich grotendeels buiten het conflict in Syrië en doet (voorlopig) geen pogingen om het op te nemen tegen IS. Israël beschouwt Hamas, Iran en Hezbollah als zijn grootste en belangrijkere vijanden.

Het Iraakse leger is voorlopig geen maat voor IS. En hoewel het leger gaandeweg steun ontving van Iraanse milities is het onduidelijk hoe gemotiveerd dat leger is om IS te verdrijven uit de soennitische regio’s.

Bovendien is corruptie een wijdverspreid binnen het leger, waardoor de soldaten onvoldoende zijn uitgerust. ‘De legerleiding steekt het geld bestemd voor materieel liever in zijn eigen zakken’, aldus The New York Times.

Iran vormt als sjiitisch land op religieus vlak het tegenovergestelde van IS, dat soennitisch is. Iran steunt Irak actief in het conflict tegen IS. Toch is de grootste concurrent en vijand van Iran, een ander naburige land, namelijk Saoedi-Arabië. De twee zijn al jaren verwikkeld in een sektarische machtsstrijd.

Dit soennitische land ligt mee aan de basis van IS. Saoedi-Arabië is een broeihaard voor de extremistische islam. ‘Saudi-Arabië speelt een dubbele rol omdat het tegelijk een Westerse bondgenoot is, en een islambeleving verdedigt die vernieuwing onmogelijk maakt. Het land heeft erg veel ideologische invloed omdat het belangrijke theologische centra en islamitische steden zoals Mekka en Medina op zijn grondgebied heeft’, aldus moraalfilosoof Patrick Loobuyck.

Jemen is al maanden verwikkeld in een bloedige burgeroorlog. Sinds de door Saoedi-Arabië gesteunde coalitie in maart begon met luchtaanvallen op de Houthi’s, zijn minstens 4.000 mensen (waarvan de helft burgers) gedood, 19.000 mensen gewond geraakt en meer dan 1,3 miljoen Jemenieten op de vlucht. IS verhoogt de onrust in het land door aanslagen uit te voeren op Sjiitische moskees.