Weyts schorst opleidingsprogramma’s voor Indiase verpleegkundigen

Na een kritisch verslag van de Onderwijsinspectie schorst Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) de verkorte HBO5-opleiding die vier scholen voor Indiase verpleegkundigen inrichten. Omdat ook niet-onderwijsgerelateerde inbreuken worden vermoed, legt hij tegelijkertijd klacht neer bij het parket.

De inspectie kwam er nadat een dossier in Knack eind januari de aandacht vestigde op de rol die de vier scholen spelen in een nieuw arbeidsmigratiekanaal. Afgestudeerde en ervaren verpleegkundigen uit de Zuid-Indiase deelstaat Kerala werden via een verkort traject aan een erkend Vlaams graduaatsdiploma geholpen en vervolgens tewerkgesteld in woonzorgcentra die met een enorm tekort aan verpleegkundig personeel kampen.

Vooral de lucratieve rol van de Indiase pedagogische ondernemer Babu Abraham deed veel wenkbrauwen fronsen. Hij rekruteerde de Indiase studenten in Kerala. Omdat bij de inspectie ook aanwijzingen werden gevonden voor inbreuken op de onderwijswetgeving, heeft Weyts klacht neergelegd bij de territoriaal bevoegde parketten. Eerder al heeft de Brugse Arbeidsauditeur een onderzoek gelanceerd naar mogelijke inbreuken op sociale wetgeving en migratiewetten. Als dat onderzoek strafbare feiten aan het licht brengt, zal de Vlaamse overheid zich burgerlijke partij stellen.

Niveau Nederlands ontoereikend

In het onderwijsveld en in de sector van woon-zorgcentra werd met argusogen naar de Kerala-piste gekeken. Twijfels over de kwaliteit van de opleiding deden sommigen vrezen voor de reputatie van de graduaatsopleidingen verpleegkunde. Uit woon-zorgcentra kwamen dan weer klachten over de ontoereikende kennis van het Nederlands, nochtans een prioriteit in de opleiding die al in Kerala met een voortraject start.

De scepsis werd door de Onderwijsinspectie bevestigd. Zo spreken de studenten bij aanvang van de opleiding vaak onvoldoende Nederlands. De helft van de scholen voert de wettelijk verplichte taalscreening niet uit. Drie van de vier scholen hanteren naast het Nederlands ook het Engels als onderwijstaal. Ook de onderwijskwaliteit bleek niet gegarandeerd. Zo wordt de verplichte minimale lestijd nergens gehaald, onder meer omdat de studenten enkele weken na de start van het semester in Vlaanderen aankomen.

In drie van de vier scholen komt het programma onvoldoende overeen met de vooropgestelde competenties. De opleidingen lijken de Indiase verpleegkundigen vooral klaar te stomen voor een job in de ouderenzorg, terwijl hun diploma hen ook toelaat om als verpleegkundige in een ziekenhuis te werken. De Onderwijsinspectie vreest dat op die manier gediplomeerde verpleegkundigen uitstromen die niet alle aspecten van hun vak onder de knie hebben.

Voorlopig geen nieuwe studenten

In overleg met de betrokken scholen, Hivset Turnhout, StFran Leuven, Sint-Augustinus Aalst en Rhizo Kortrijk, werd beslist voorlopig geen nieuwe studenten toe te laten tot deze programma’s. Studenten die al ingeschreven zijn, kunnen alleen afstuderen als ze voldoen aan de taalvereisten en alle andere voorwaarden. ‘We grijpen stevig in, want de kwaliteit van de HBO5-opleidingen mag niet in het gedrang komen’, zegt Weyts, die de scholen strenge voorwaarden oplegt voor het heropstarten van hun Indiase programma’s.

Studenten kunnen in de toekomst enkel worden toegelaten als ze bij de start van de opleiding taalniveau B1 behalen, aangetoond via een gestandaardiseerde screening. In de opleidingen mag alleen Nederlands gesproken worden. De duurtijd van de modules moet rigoureus gerespecteerd worden. De stages moeten hervormd worden zodat studenten bredere ervaring opdoen, niet alleen in de ouderenzorg. Vrijstellingen voor Indiase studenten mogen enkel nog op individuele basis gegeven worden, na een grondige beoordeling door de toelatingsklassenraad. De Onderwijsinspectie moet al deze verbeteringen nauw opvolgen.