‘Wie heeft er belang bij Oekraïne?’

De meest verstandige keuze van West-Europa zou zijn om Oekraïne te laten voor wat het is en te gaan voor NAVO-lidmaatschap van Zweden en Finland bij de NAVO, zegt Herman Matthijs.

Gaat de Russische president Vladimir Poetin Oekraïne binnen vallen? Een vraag waarop niemand het antwoord blijkt te weten. Laat ons alvast niet vergeten dat de Russen reeds in 2014 de Krim inpalmden. Veel reactie van de NAVO en de EU hebben we toen niet gezien.

Europese Unie

De Europese Unie (EU) voert een op zijn minst bizar beleid ten aanzien van Rusland. Enerzijds wil men veel gas invoeren, via de Nord Stream-pijpleidingen, waardoor er een strategisch afhankelijkheidsprobleem ontstaat van de EU tegenover Rusland. Anderzijds klaagt de EU over de Russische dreiging in de Krim en stelt men sancties in voor Rusland. We moeten toegeven dat de Europese Unie geen kaas gegeten heeft van het machtsspel der internationale politiek.

Welke sancties gaat de EU tegen de Russen treffen als ze Oekraïne binnenvallen? Minder gas invoeren uit Rusland? De Limburgse fruitkwekers zijn nog altijd aan het klagen over het EU-exportverbod naar Rusland.

President Poetin lacht zich ondertussen te pletter. De opgeklopte spanningen rond Oekraïne leveren hem veel geld op en dat is zeker een van de hoofdbedoelingen van zijn politiek. Poetin stuurt hoge gasfacturen naar het Westen en zo heeft hij geld voor zijn budget. Bovendien kan Poetin economisch ook terug vallen op zijn GOS met Belarus en Kazachstan en op de bij ons onbekende ‘Shangai Cooperation Organization’ (SCO). In die club van acht landen, met onder andere ook China, Pakistan en India, wordt de grootste interne markt ter wereld beheerd. En mocht de EU minder gas afnemen van de Russen, dan is er nog de mogelijkheid om gas te leveren aan de SCO-landen.

Hoge noorden

Oekraïne is geen lid van de NAVO en de EU. Het is ook niet meteen duidelijk wat het voordeel zou zijn van een dergelijk lidmaatschap voor het Westen. Als men het land buiten deze instellingen houdt, dan is er zeker al minder spanning met Moskou. Want de EU telt vandaag al te veel lidstaten en daar zijn er een aantal bij waarvan men zich moet afvragen wat het nut is van hun lidmaatschap. Ook de NAVO kent reeds 30 leden.

Maar de echte discussie met Poetin zal gaan over een mogelijk lidmaatschap van Finland en Zweden tot de NAVO. Beide landen gaan naar de stembus (Zweden in september 2022 en Finland in april 2023) en nogal wat politieke partijen zien een verandering van de neutraliteit naar een NAVO-lidmaatschap best zitten. Dan komt er een enorme lange grens bij tussen de EU/NAVO en Rusland met Finland. Zweden heeft een belangrijk militaire industrie en uiterst goed bewapend leger. Met Zweden en Finland komt men ook in het arctische gebied terecht en daar zijn heel veel landen in geïnteresseerd de volgende jaren.

NAVO

De Europese verdediging is afhankelijk van de NAVO. De Britten hebben het belangrijkste militair budget (61 miljard dollar) en dat is zowat evenveel als de Russische militaire begroting. Duitsland volgt met 58 miljard, maar heeft geen capaciteit. Dan is er Frankrijk (52 miljard).

Het is maar de vraag of Poetin wel de militaire capaciteit heeft om heel Oekraïne over te nemen. Maar iedereen wordt plat geslagen door het Amerikaans militair budget met 785 miljard dollar. De Europese Unie kent een defensieagentschap met een budget van 35 miljoen euro en een defensiefonds met 8 miljard euro voor het kaderprogramma 2021-27.

Biden-Poetin

De Amerikaanse president Biden heeft ook een probleem, want ruzie maken met Poetin over Oekraïne en op het zelfde moment China aanpakken over Taiwan, is een ruzie te veel voor Washington DC.

Als de Biden-Harris-administratie moet kiezen, dan zal de voorkeur worden geven aan Taiwan. Want het economische en geopolitieke probleem met China is veel dringender. De gesprekken tussen de ministers Antony Blinken en Sergej Lavrov vinden plaats in Wenen en Geneve, volledig onder hen twee. Dat zegt alles over het belang van de Europese Unie.

De meest verstandige keuze van West-Europa zou zijn om Oekraïne te laten voor wat het is en te gaan voor een lidmaatschap van Zweden en Finland bij de NAVO.