Borrell: ‘Taliban hebben de oorlog gewonnen, dus we moeten met hen praten’

De Europese Unie moet het gesprek met de taliban aangaan nu de radicaal-islamistische organisatie in Afghanistan “de oorlog heeft gewonnen”. Dat heeft de hoge vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken van de Europese Unie, Josep Borrell, dinsdag verklaard.

‘We zullen met hen moeten praten en zo spoedig mogelijk een dialoog op gang moeten brengen om een humanitaire en migratieramp te voorkomen’, verklaarde Borrell na een overleg met de Europese ministers van Buitenlandse Zaken. ‘We zullen met de Afghaanse autoriteiten omgaan, maar zullen tegelijkertijd natuurlijk ook waakzaam blijven’, deelde hij nog mee. Hij beklemtoonde ook dat het EU-standpunt geen officiële erkenning van het talibanregime inhoudt. De gesprekken met de taliban zijn volgens Borrell ook van essentieel belang om ervoor te zorgen dat iedereen die dat wil het Aziatische land op een veilige manier kan verlaten.

De EU wil namelijk lokale medewerkers en hun Afghaanse familieleden uit het land evacueren. ‘We kunnen hen niet in de steek laten’, zegt Borrell. De EU-landen hebben tot nu toe 380 tot 400 visa uitgereikt aan medewerkers en familieleden. Spanje heeft daarbij aangeboden om dienst te doen als hub. Het is dus de bedoeling dat de EU-medewerkers naar Spanje worden overgebracht en daarna verder reizen naar de Europese landen die bereid zijn hen op te vangen.

Aanklager Internationaal Strafhof bezorgd om ‘schendingen van internationaal recht’

Karim Khan, de aanklager van het Internationaal Strafhof in Den Haag (ICC) heeft zich dinsdag bijzonder bezorgd getoond om de situatie in Afghanistan. Hij verwees daarbij naar misdaden en executies, die ingezet worden als vergeldingen en die het internationaal humanitair recht kunnen schenden.

“Ik volg de gebeurtenissen in Afghanistan op de voet en ik ben bijzonder bezorgd over de recente berichten die een escalatie van het geweld in het land signaleren”, verklaarde Karim Khan in een persbericht. “Die berichten bevatten verklaringen van buitengerechtelijke executies als vergeldingen voor gevangenen en overgeleverde personen, van vervolgingen van vrouwen en jonge meisjes, van misdaden tegen kinderen en van andere misdaden die de burgerbevolking in haar geheel treffen”, stelde Khan. “Ik dring er bij alle partijen in de vijandelijkheden op aan om hun verplichtingen op grond van het internationaal humanitair recht volledig te respecteren, in het bijzonder door de bescherming van de burgers te waarborgen”, vervolgde de aanklager, die eraan toevoegde dat hij bereid was “om met alle partijen in dialoog te gaan”.

“Mijn bureau zal de situatie in Afghanistan blijven opvolgen en de passende maatregelen nemen”, aldus Khan. In maart 2020 besloot het Internationaal Strafhof in hoger beroep om toestemming te verlenen voor het openen van een onderzoek naar oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid in Afghanistan. Het gaat in het bijzonder om beschuldigingen van oorlogsmisdaden aan het adres van Amerikaanse soldaten.

Rusland ziet ‘positieve signalen’ van taliban

Rusland heeft dinsdag geoordeeld dat de taliban sinds hun machtsovername in Afghanistan positieve signalen hebben uitgestuurd in verband met de vrijheden en machtsdeling.

‘Het feit dat de taliban in Kaboel hun bereidheid aankondigen en in de praktijk aantonen de meningen van anderen te eerbiedigen is naar mijn gevoel een positief signaal’, zei de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov. ‘Wij zien hoopvolle signalen van de kant van de taliban die hun wil voor een regering met andere politieke krachten uitdrukken’, zei het hoofd van de Russische diplomatie ook.

Moskou steunt het opstarten van een ‘nationale dialoog’ in Afghanistan ‘met deelname van alle politieke, etnische en godsdienstige krachten’ in het land. Lavrov zag dat er een ‘positief proces aan de gang is in de straten van Kaboel waar de situatie kalm is en waar de taliban voor de openbare orde instaan.’

Talibanwoordvoerder: ‘Meisjes en vrouwen mogen naar school en de universiteit blijven gaan’

Een talibanwoordvoerder heeft dinsdag in het vooruitzicht gesteld dat meisjes en vrouwen ook na de machtsovername van de taliban naar school en naar de universiteit mogen blijven gaan. ‘Ja, ze kunnen een beroep doen op onderwijs en hoger onderwijs, dus ook op universiteiten’, heeft talibanvertegenwoordiger Suhail Shaheen gezegd tijdens een televisie-interview met de Britse zender Sky News.

Op de vraag of van vrouwen in Afghanistan verwacht wordt dat ze gesluierd gekleed gaan en een boerka dragen, antwoordde de talibanvertegenwoordiger ontkennend. Een hijab of hoofddoek wordt daarentegen wel verwacht. ‘Dat is voor hun eigen veiligheid’, verduidelijkte hij. Na de machtsovername van de taliban wordt gevreesd voor de verslechtering van de mensenrechten in Afghanistan, in het bijzonder voor vrouwen en meisjes.

Stoltenberg: ‘NAVO-bondgenoten stonden voor moeilijke keuze’

De NAVO stond vorig jaar voor de moeilijke keuze: of vertrekken uit Afghanistan en op termijn een terugkeer van de taliban riskeren, of nog veel langer moeten blijven en meer strijd en geweld riskeren. Dat heeft NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg dinsdag gezegd tijdens een perspunt. De bondgenoten kozen voor een terugtrekking, maar nooit konden ze vermoeden dat de taliban zo snel weer aan de macht zouden komen. ‘Dat is het falen van de Afghaanse autoriteiten’, zei Stoltenberg.

‘Delen van de Afghaanse veiligheidsdiensten hebben dapper gestreden, maar zij konden het land niet beveiligen omdat, uiteindelijk, de hoogstgeplaatste Afghaanse politici er niet in slaagden om zich te verzetten tegen de taliban en de vreedzame oplossing niet konden bereiken die de Afghanen zo wanhopig wilden’, zei Stoltenberg. Die mislukking verklaart voor de Noor ‘de tragedie waarvan we vandaag getuige zijn’. ‘We waren nooit van plan voor altijd in Afghanistan te blijven.’ Maandag had ook de Amerikaanse president Joe Biden bijna dezelfde woorden gebruikt. De voorbije twintig jaar was het militair bondgenootschap aanwezig in Afghanistan. Die aanwezigheid kostte vele mensenlevens en miljarden, maar toch was de ‘ineenstorting snel en gezwind’. De NAVO zal dus lessen moeten trekken uit het Afghanistandebacle: waarom was het Afghaanse leger, jarenlang met NAVO-hulp en -geld opgeleid, uitgerust en ondersteund, niet in staat om zich beter tegen de taliban te verzetten? De belangrijkste focus nu is echter de evacuatie van ‘personeel van de bondgenoten, en van de Afghanen die ons geholpen hebben’. De taliban moet de wens respecteren van zij die willen vertrekken, vindt NAVO-secretaris-generaal Stoltenberg nog. De luchthaven, de wegen en de grensovergangen moeten open blijven. Stoltenberg kondigde aan dat de bondgenoten meer vliegtuigen sturen. Dinsdagnamiddag raakte bekend dat onder meer ons land ook vliegtuigen naar de regio stuurt. De NAVO helpt mee om de luchthaven van Kaboel open te houden, en intussen worden de operaties daar geleidelijk aan hervat. ‘Zowat 800 burgerpersoneelsleden van de NAVO zijn ter plaatse gebleven om onder heel uitdagende omstandigheden belangrijke taken te vervullen, zoals luchtverkeersleiding, brandstof en communicatie’, zei Stoltenberg. Aan de taliban richtte Stoltenberg ook nog de boodschap dat alle Afghaanse mannen, vrouwen en kinderen verdienen in veiligheid en waardigheid te leven. ‘Er moet een vreedzame machtsoverdracht zijn naar een inclusieve regering, zonder wraak of vergelding.’

George W. Bush: ‘VS hebben verantwoordelijkheid om Afghanen die hen hebben geholpen te evacueren’

De Verenigde Staten hebben ‘de verantwoordelijkheid en de middelen’ om de Afghanen te evacueren die de Amerikanen hebben geholpen in Afghanistan. Dat heeft ex-president George W. Bush gezegd. Hij drukt ook zijn ‘grote droefheid’ uit over de verovering van Afghanistan door de taliban.

‘De Afghanen die vandaag het meest bedreigd zijn, zijn zij die in de voorhoede stonden van de vooruitgang in hun land’, aldus Bush in een mededeling. Hij was de president die twintig jaar geleden het bevel gaf voor het Amerikaanse offensief in Afghanistan na de aanslagen van 11 september 2001. De terugtrekking van die troepen hebben nu tot het snelle succes van de taliban geleid.

‘We hebben de verantwoordelijkheid en de middelen om hen nu een veilig vertrek uit het land te verzekeren, zonder bureaucratische vertragingen’, aldus Bush, die eraan herinnert dat president Joe Biden beloofd heeft om de Afghanen in kwestie te evacueren, samen met de Amerikaanse burgers en de Amerikaanse bondgenoten.

Bush zegt in de mededeling niets over de begin van de Amerikaanse operatie na 9/11. Hij roemt wel de soldaten die in Afghanistan ontplooid waren. ‘Jullie hebben een brutale vijand verslagen en hebben vermeden dat al-Qaida een veilige haven vonden, terwijl jullie scholen hebben gebouwd, hulpmiddelen hebben gestuurd en medische zorgen hebben toegediend’, schrijft hij. ‘Jullie hebben Amerika beschermd tegen verdere terreuraanslagen, hebben twee decennia gezorgd voor veiligheid en opportuniteiten voor miljoenen mensen en hebben Amerika trots gemaakt.’