Van Peteghem: ‘We moeten vandaag hervormingen doen, the time is now’
“Ik wil niet naar deze periode terugkijken en vaststellen dat we kansen gemist hebben. We moeten vandaag grote hervormingen doen.” Dat was dinsdag de boodschap van vicepremier en minister van Financiën Vincent Van Peteghem tijdens het openingscollege van de vakgroep Economie aan de UGent. De CD&V-minister gaf er een gastcollege met als titel ‘Bouwen aan Morgen’. Hij nam ook de tijd om vragen te beantwoorden van de eerstejaarsstudenten.
Minister Van Peteghem schuwde de grote woorden niet. ‘We zitten op een scharniermoment. Nu gaan we het moeten doen. Ik ben echt overtuigd dat deze periode exceptioneel, ja, historisch is.’ Hij vergeleek de periode van vandaag met het Globaal Plan van Jean-Luc Dehaene. Ook hij voerde hervormingen door omdat ons land absoluut wou meedoen met de euro. Die krachtinspanning vergelijkt minister Van Peteghem met een marathon: ‘Dehaene liep een marathon, wij moeten ook een marathon lopen. The time is now.’
Concreet gaat het dan om meer mensen aan het werk krijgen, een hervorming van het pensioenstelsel doorvoeren en een fiscale hervorming realiseren. Het publiek was sceptisch. Is er wel genoeg eenheid binnen de Vivaldi-regering om dit tot een goed einde te brengen? Staan de partijen niet te ver van elkaar? Van Peteghem antwoordde met Will Tura: ‘Hoop doet leven’, en stelde vast dat meer eenheid in de sociaal-economische standpunten binnen de regering in het verleden geen grote resultaten heeft gebracht: ‘De Zweedse regering was ideologisch veel hechter. Die zou de grote hervormingen uitvoeren. Wel, dat is niet gelukt’, zo kijkt Van Peteghem terug op de regering-Michel.
Al ontkende minister Van Peteghem niet dat er binnen de regering akkefietjes zijn en dat er zenuwachtigheid heerst over die hervormingen. ‘We gaan toch niet zenuwachtig zijn omwille van negatieve peilingen? Ik word zenuwachtig van het oneindig veel zieken op de arbeidsmarkt, van het gebrek aan vertrouwen van jongeren in pensioenen en van een fiscaal systeem dat niet rechtvaardig is.’ Er is voor hem dan ook geen andere optie – ook electoraal niet – dan de hervormingen door te voeren: ‘Anders weten we meteen wat de uitslag is in 2024’.
Minister Van Peteghem blikte tijdens zijn lezing kort vooruit op de komende begrotingsbesprekingen. Hij deed een belofte: ‘Mensen die tijdens de coronacrisis bleven werken en geen enkele cent coronasteun hebben gekregen, moeten we ontzien.’ Waar moet het geld dan wel vandaan komen? Absoluut uit den boze voor Van Peteghem zijn sale-and-lease-backoperaties. ‘Dat deed de paars-groene regering tussen 1999 en 2007. De verkoop van overheidsgebouwen heeft op korte termijn voor inkomsten gezorgd, maar jaren later stellen we vast dat de huur van diezelfde gebouwen ons al een half miljard euro meer heeft gekost dan dat de verkoop opbracht. Dat wil ik nu zeker niet meer. Nu willen we structurele maatregelen: hervormingen in de fiscaliteit, bijvoorbeeld de fiscaliteit van de voetballers en een versnelling in de strijd tegen fiscale en sociale fraude.’
Tijdens de vragenronde kwamen er vragen over de realiseerbaarheid van zijn hervormingsplannen, de stijgende energiefactuur, een mogelijke miljonairstaks en de stijgende vastgoedprijzen. Deel van de oplossing voor dat laatste is de afschaffing van de federale woonbonus voor de tweede woning: ‘Niemand kan dat belastingvoordeel nog verantwoorden’, stelt Van Peteghem. ‘Dit is een stimulans voor mensen die al een woning hebben om er nog een te kopen. Dat systeem moet op termijn verdwijnen.’
Van Peteghem kwam naar de UGent op uitnodiging van hoogleraar Economie Koen Schoors. Die vond de uiteenzetting van de financiënminister een ‘hoopgevend pleidooi’. ‘We moeten structureel werken. Ik pleit al langer voor een taxshift: lagere lasten op werknemers, hogere milieubelastingen en misschien ook extra lasten op kapitaal. Ik zie dat dit nu aan het gebeuren is.’