‘Is er binnen de regering voldoende vertrouwen om serieuze fiscale hervorming door te voeren?’

Terwijl wij onze belastingaangifte invullen, werkt minister van Financiën Vincent Van Peteghem aan een belastinghervorming. Zou zijn partij CD&V zich zo eindelijk kunnen profileren?

Dezer dagen buigen we ons allemaal over de jaarlijks terugkerende klus: het invullen van de belastingaangifte. Ondanks alle beloftes is die ook dit jaar weer wat ingewikkelder geworden. Er kwamen 18 codes bij voor de inwoners van Vlaanderen, zodat hun belastingaangifte nu 829 codes telt. Tien jaar geleden waren er dat nog honderd minder. En elk jaar is er wel een goede reden om de belastingbrief complexer en ondoorzichtiger te maken. Dit keer is dat de coronacrisis, want sommige nieuwe codes houden verband met de tijdelijke regeringsmaatregelen die de gezinnen en bedrijven moesten helpen om de gevolgen van corona te verteren. Benieuwd wat het volgend jaar zal zijn.

De rekening van de coronacrisis zit nog niet in de huidige belastingaangifte. Heel veel sectoren hebben zwaar afgezien, zoals de horeca-, de evenementen- en de reissector. Maar het zwaarst gingen de overheden in het rood omdat ze gezinnen en bedrijven met tijdelijke maatregelen ondersteunden. De kosten van de coronacrisis voor de federale en regionale regeringen zouden oplopen tot 35 miljard euro, de overheidsschuld klimt richting 120 procent van het bbp. Om dat op te vangen zullen er maatregelen moeten worden genomen. Maar de socialisten in de regering-De Croo willen niet horen van besparingen, de liberalen niet van meer belastingen. Wat wordt het? Zoals steeds een beetje van beide?

Ondertussen werkt minister van Financiën Vincent Van Peteghem aan een ambitieuze fiscale hervorming: hij wil de belastingen eerlijker, eenvoudiger en transparanter maken. De voorbije maanden heeft hij al twee moeilijke dossiers aangepakt: hij voerde een effectentaks in en de vergroening van de bedrijfswagens. Het zijn kleine stapjes, want van een echte rijkentaks is nog lang geen sprake, en bedrijfswagens zullen een populair extralegaal voordeel blijven zolang arbeid zwaar wordt belast. ‘De fundamentele lacunes – ongelijkheid en te veel fiscale aftrekken – blijven’, merkte professor fiscaal recht Michel Maus (VUB) al op.

De regering weet wat er schort aan onze belastingen: ‘Ons systeem wordt gekenmerkt door vele uitzonderingen, vrijstellingsregimes en verschillen in behandeling binnen de onderscheiden fiscale domeinen, en tegelijk hoge belastingtarieven’, zo staat in het regeerakkoord. ‘In dit kader bereidt de regering een bredere fiscale hervorming voor om het belastingstelsel te moderniseren, te vereenvoudigen, meer rechtvaardig, meer neutraal te maken.’ De regering-De Croo stipt aan dat er wordt ingezet ‘op een verdere verlaging van de lasten op arbeid’. Met betrekking tot de personenbelasting streeft ze naar ‘een vereenvoudiging waarbij aftrekposten, belastingverminderingen en uitzonderingsregimes zo veel mogelijk uitdoven en waarbij we een geleidelijke verschuiving organiseren van alternatieve verloningsvormen richting verloning in euro’s.’ Mooie principes.

Volgens het regeerakkoord moet er tegen 2024 een ontwerp van fiscale hervorming klaar liggen, dat dan tijdens de volgende regeerperiode kan worden uitgevoerd. Al weet natuurlijk niemand welke coalitie dan aan de macht zal zijn. Daarnaast is het uitkijken met welke blauwdruk Van Peteghem straks op de proppen zal komen. Zou hij zover durven te gaan om een dual income-taks voor te stellen, waar de CD&V al langer voor ijvert? Daarbij wordt een onderscheid gemaakt tussen de inkomsten uit arbeid en de inkomsten uit vermogen, die elk een apart luik in de belastingbrief zouden krijgen en tegen een eigen tarief kunnen worden belast. Is er bovendien binnen de regering-De Croo voldoende vertrouwen om een serieuze fiscale hervorming door te voeren, of zal het aanleiding geven tot nog meer spanningen tussen liberalen en socialisten?

Voor de CD&V zou het een zegen zijn als de belastingaangifte over enkele jaren eerlijker, eenvoudiger en transparanter is dankzij haar minister Van Peteghem. De kans dat hij daarin slaagt, is klein. En als het niet lukt, zal de vraag nog luider klinken: wat doet de CD&V in deze regering? Waarom zijn de christendemocraten er zelfs überhaupt ingestapt?