‘Onze fiscale koterij is toe aan een grote kuis’

‘Er is hier geen marge meer om de belastingen te verhogen, wel om de fiscale koterij op te doeken en de regeringen te leren zaaien naar de zak’, schrijft Jean-Marie Dedecker.

Belastingen zijn van alle tijden. Cicero zei meer dan 2000 jaar geleden dat belastingen de spieren van de Stad Rome waren. Toen hij, op de vlucht voor Octavianus, zijn hoofd vanonder het baldakijn van zijn draagstoel stak werd het samen met zijn twee handen afgehakt door een centurion van Octavianus. Die drie lugubere relikwieën werden op de punten van de rostra geplaatst. Fulvia, het bijslaapje van Marcus Antonius, sneed ook nog zijn radde tong af en stak er een fibula (speld) door. Voor het verkondigen van zoveel belastingonzin kon je in Rome nog je hoofd verliezen. Hier krijg je er een adellijk lintje voor.

Het kwam nooit meer goed in de laars van Europa. Amper 5 van de 60 miljoen Italianen betalen vandaag normaal hun belastingen.

Hier gaat het er subtieler aan toe. Wie controleerbaar is wordt achtervolgd door de fiscus, terwijl gewiekste geldwolven sjoemelaccountants betalen om te vluchten naar buitenlandse belastingparadijzen. Leaks en Papers, gestockeerd in dozen van Pandora, van Panama tot Zwitserland. Er werden terug 1.200 struikrovers ontmaskerd. Voor de zoveelste keer werd aangetoond dat velen onder onze Captains of Industry (genre Christian Dumoulin) eigenlijk fiscale piratenkapiteins zijn, en dat de geldadel edel graait. De enige verdienste van de erfgenamen van Ernest Solvay is dat ze hier in de juiste schoot geboren zijn om te graaien, maar om te beleggen sluizen ze hun dividenden taksvrij door naar palmboomlanden. Niet alles is echter frauduleus. Een bvba-tje oprichten in de Bahama’s om er een yacht aan te meren is laveren op de rand van het fiscaal ravijn, maar toch legaal. Afgunst is ook een slechte raadgever.

Het coronafeestje sloeg een gat van 22 miljard in de begroting, maar er komt geen belastinghervorming, aan onze fiscale koterij wordt niet geraakt. In de Gouden eeuw hadden de Amsterdammers al dertig soorten belastingen betaald op een visje vooraleer ze het op hun bord kregen, zegt historicus Maarten Prak van de Universiteit van Utrecht. Zelfs de molenaars dienden in de 17^e eeuw een “recht op wind te betalen”. Hoe meer het waaide, hoe hoger de opbrengst. Het kan verkeren. Vlamingen betalen ondertussen 15% meer belastingen dan de Nederlanders, en met de groenestroomcertificaten betalen we ook al 35 miljard euro belasting voor zon en wind.

We zijn ondertussen het grootste museum ter wereld van uitgevonden taksen. Denk maar aan de Kaaimantaks of de karaattaks. Verder is onze autofiscaliteit de hoogste van Europa. Onze energiefactuur is een belastingbrief op zich. De rekeningen van telecommunicatie, internet en postdiensten liggen 76% boven het Europees gemiddelde, ook een record. We zijn nagenoeg wereldkampioen in loonlasten en in nagenoeg alle belastingdisciplines staan we op het podium.

Wie levert de grootste bijdrage om de niet aflatende belastinghonger van de overheid te stillen? Volgens data van de Federale Overheidsdienst Economie zorgt de rijkste tien procent van de Belgen voor 47% van de belastingopbrengsten. Met 762.000 euro netto-vermogen behoort u al tot de 10% rijkste Belgen. Om bij de rijkste 1% te behoren moet je volgens het Centrum voor Sociaal Beleid Herman Deleeck minimaal drie miljoen euro bezitten. De rijkste twintig procent overlapt 65,4% en de rijkste 30% meer dan drie vierde van dit alles.

De 20% armsten betalen geen belastingen. Alleen in de twee hoogste inkomensgroepen van onze tien inkomensdecielen hebben meer dan tien procent van de gezinnen nog woonunits in hun bezit naast de eigen woning. Zo ongelijk is het hier dus niet, maar meestal wel onrechtvaardig. Een accountant vertelde me dat een kinderloze single met een brutoloon van 4.000 euro per maand gedurende zijn of haar veertigjarige loopbaan 230.400 euro meer belastingen betaald heeft dan een koppel met kinderen. Belastingontwijking is dan een zaak van wettige zelfverdediging.

Onze totale wurgende belastingdruk bedraagt 43% van ons BBP, en is volgens de OESO na Frankrijk en Denemarken de hoogste van…de wereld. In de VS is het nauwelijks 24%. Joe Biden heeft dus nog wat marge om een rijkentaks in te voeren. Nieuw-Zeeland zal haar belastingtarief verhogen tot 39% om de coronacrisis te betalen. Die “rijkentaks” geldt enkel voor mensen die meer dan 180.000 NZ-dollar of 106.200 euro per jaar verdienen. Hier betaal je al 40% bij een netto-belastbaar inkomen van 13.530 euro. De Kiwi’s betalen daarenboven ook nog geen erfbelasting. Ook dan kan er wel een rijkentaksje bij. In 10 van de 27 EU-lidstaten zijn de successierechten of de “death tax“al afgeschaft. In Portugal en Zweden werd ze al ten grave gedragen in 2004, in Oostenrijk in 2008 en in Noorwegen in 2014. Van de 36 OESO-landen haalt België 1,5% van haar fiscale ontvangsten uit die dodentaks, dit is het meeste na Zuid-Korea met 1,6% en vóór Frankrijk met 1,4%.

Na onze Zuiderburen en Finland hebben we hier ook nog de derde grootste overheidsuitgaven van Europa. Dit jaar zal weerom 53 % van ons BBP door de overheid geconfisqueerd zijn, het zogenaamde overheidsbeslag, om die uitgaven te betalen. Eke Belg krijgt straks bij zijn geboorte een rugzakje overheidsschuld mee van 47.000 euro. In Noorwegen daarentegen krijgt de zuigeling onmiddellijk 182.400 euro op zijn rekening bij het Noorse Staatsinvesteringsfonds.

De Zweden betalen maximum 50% inkomstenbelastingen (voor de superrijken geldt wel een uitzondering van 62%). Er is geen vermogensbelasting en ook geen taks op residentieel vastgoed. De vennootschapsbelasting is er 20% en het stikt er van de multinationals: Volvo Atlas Copco, Electrolux, ABB, IKEA, Ericsson, Spotify, H&M…

De impliciete belastingvoet op arbeid is de verhouding tussen alle inkomsten uit belastingen op arbeid (inclusief sociale bijdragen) en de belastbare basis, met name alle inkomsten uit arbeid. Deze verhouding geeft een indicatie van de totale belastingdruk op inkomen uit arbeid en ligt vandaag op 41,2 procent. Bovendien moeten we een groot deel van onze belastingen vooraf betalen. Geld terugkrijgen van de belastingen bestaat dus niet. Het is de teruggave van een renteloze lening die je zelf hebt gegeven bij de afhouding op je wedde.

De belastingdruk op kapitaal is in ons landje volgens de Europese Commissie nagenoeg even hoog als die op arbeid, namelijk 39,8 procent. Na Frankrijk de hoogste van Europa, terwijl het Europees gemiddelde op 24 procent afklopt. De totale ontvangsten aan belastingen op vermogen bedragen 3,5% van ons bbp, de vijfde hoogste van de wereld na het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Luxemburg en Canada. In de Scandinavische landen is dat amper 1,5%. De roerende voorheffing verdubbelde hier zelfs op 5 jaar tijd tot 30%.

Open VLD is al 22 jaar ononderbroken aan de macht. Ondertussen steeg de belastingdruk onophoudelijk, zelfs met 11 procentpunten sedert 2010. We betalen nagenoeg de hoogste belastingen van de wereld, maar het debat dat we steeds voeren is welke belasting we zullen verhogen. En er komen nog nieuwe aan. Sommige subtiel zoals het niet-indexeren van aftrekbare bedragen, andere zoals de effectentaks die men trachtte te verkopen als solidariteitsbijdrage of rijkentaks. Die moet zogezegd 429 miljoen in het laadje moet brengen, maar het is de zoveelste kaas-met-gatentaks, die telkens door fiscale spitsmuizen uitgevreten wordt.

De 150 euro belastingvermindering die De Croo aankondigde in zijn regeringsverklaring van 12 oktober is een hoax. Het is de afschaffing van de bijzondere bijdrage voor de sociale zekerheid uit 1994 van Jean-Luc Dehaene. Het mocht toen zelfs geen belasting genoemd worden omdat het niet naar de algemene middelen ging. Er is constant geld nodig om de scheef getrokken overheidsgulheid te financieren. België geeft bijvoorbeeld ook 3,4% van haar BBP uit aan subsidies, Nederland 1,8% en Duitsland amper 0,8%. Er is hier geen marge meer om de belastingen te verhogen, wel om de fiscale koterij op te doeken en de regeringen te leren zaaien naar de zak.

Een wereldwijde minimale bedrijfsbelasting van 15% invoeren voor de multinationals is een nobel en rechtvaardig doel, want de regeringen hebben hun macht immers al lang aan de markt afgestaan. Profit before people. Het inkomen van vele multinationals is groter dan het BNP van vele individuele landen. Deze slagen er volgens Tax Justice Network bijvoorbeeld in om door profit shifting jaarlijks 245 miljard dollar belastingen te ontwijken door hun winsten door te schuiven van landen met een hoog tarief naar landen met een laag tarief. Voeg daarbij nog 182 miljard van vermogende particulieren, en je hebt het BBP van ons land.

Maar wie hier nog over belastingverhogingen durft te praten, zou net als Cicero zijn tong moeten worden uitgetrokken.