De voorbije week ging het over de verwoestende corornacrisis, waardoor er minder aandacht ging naar een regelrecht debacle: de vorming van de regering-Wilmès II. Knack-redacteur Ewald Pironet blikt terug.
1. Vunzig
‘Ik volg de politiek al veertig jaar, en heb nog nooit zo veel leugens, bedrog, postjesjagerij en gekonkel gezien in één week tijd.’
Columnist Guy Tegenbos, De Standaard, 18 maart.
In tijden van crisis leert men de ware aard van mensen kennen. Onze politici hebben de voorbije week hun onvermogen en wereldvreemdheid getoond. Hun onvermogen door geen volwaardige regering op de been te kunnen brengen, hun wereldvreemdheid door wang tegen wang lachend te poseren terwijl iedereen aangemaand werd om zeker één meter afstand te bewaren.
https://twitter.com/vadderiVRT/status/1239311153169399808ivan de vadderhttps://twitter.com/vadderiVRT
In de backoffice tijdens de persconferentie pic.twitter.com/il0WFRyAO2
— ivan de vadder (@vadderiVRT) March 15, 2020
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
550rich3153600000Twitterhttps://twitter.com1.0
De pantomime rond de vorming van Wilmes II toonde het echec aan van de huidige politiek.
De pantomime rond de vorming van Wilmes II toonde het echec aan van de huidige politiek. ‘Terwijl het volk naar het coronascherm keek, waren de leepste partijvoorzitters bezig met macabere machtsspelletjes’, zo schreef columnist Guy Tegenbos in De Standaard. ‘Politieke deontologie of goed bestuur waren in geen velden of wegen te bekennen. Het ging om de macht.’
Kranten hebben de voorbije dagen beschreven op welke manier de regering-Wilmes II tot stand is gekomen. Er werd vuil spel gespeeld en achteraf bleek niemand goed te weten wat er was afgesproken, zoals collega Tex Van berlaer onthulde op deze site.
Maar de liberale koninklijke opdrachthouders Patrick Dewael en Sabine Laruelle zorgden ervoor dat koning Filip Sophie Wilmès, ook van liberale huize, benoemde tot informateur en een vervolg kon breien aan haar premierschap. Met dezelfde ministers die tijdens de regering in lopende zaken aan de macht waren. Met tien liberale ministers op dertien.
Heel dat proces was ‘vunzig’, om nog eens Tegenbos te citeren. Hij legt de vinger op de etterende wonde. Zo schrijft hij: ‘Ik dacht dat ik het absolute politieke dieptepunt gezien had in de afgelopen regeerperiode, toen federale regeringspartijen vier jaar lang kibbelend over de straat rolden. Maar het echte dieptepunt kwam pas de voorbije week. Niet “Eendracht maakt macht” was het motto van de leepste onder de Belgische machthebbers, maar “Onenigheid en vuile trucs leveren mij postjes en macht”.’
De hele column van Tegenbos is gratis terug te vinden op zijn website. Het is geen verkwikkende maar wel essentiële lectuur.
2. Volmachten
‘Wij krijgen hier dus met Wilmès II een minderheidskabinet (38 Kamerzetels op 150) dat volmachten krijgt om de coronacrisis te bestrijden. Daarmee wordt de Kamer buiten strijd gezet, maar in deze tijden dat men menselijk contact moet vermijden, kunnen we dat zien als een daad van goed bestuur.’
Professor Herman Matthijs, Knack.be, 16 maart.
Resultaat van het politiek gekonkel is een minderheidskabinet: Wilmès II steunt nog steeds alleen maar op MR, Open VLD en CD&V, goed voor 38 van de 150 Kamerzetels. Ze kreeg, onder druk van de coronacrisis, wel het vertrouwen van 84 parlementsleden, terwijl er 44 tegenstemden. De tegenstemmen kwamen van N-VA, Vlaams Belang, PVDA en de onafhankelijke Jean-Marie Dedecker.
De regering-Wilmès II zou het vertrouwen krijgen om de coronacrisis te bestrijden, maar wat is vandaag niet verbonden met corona? De volmachten blijken dan ook verstrekkend te zijn, want uiteindelijk krijgt ze de volmacht om ‘de economie, de financiële stabiliteit van het land en de marktwerking te garanderen en de consument te beschermen’.
Terwijl negen partijen het vertrouwen schonken aan Wilmès, steunen er tien die volmachten. Want dit keer doet ook N-VA mee, naast Open VLD, CD&V, SP.A, Groen, MR, PS, CDH, Ecolo en DéFI. De volmachten gelden voor drie maanden maar kunnen één keer worden verlengd. Als dat gebeurt, gelden ze dus tot eind september.
Fiscale en sociale hervormingen of een indexsprong kunnen via de volmachtenwet niet, wel is het mogelijk om ‘directe of indirecte steun te bieden aan, of beschermende maatregelen te nemen voor de getroffen financiële sectoren, de economische sectoren, de profit- en socialprofitsector, en de bedrijven en de huishoudens om de gevolgen van de pandemie te beperken’. Voorts mag de regering ook ‘aanpassingen doorvoeren in het arbeidsrecht en het socialezekerheidsrecht, met het oog op de bescherming van de werknemers en de bevolking, en de goede organisatie van de ondernemingen en de overheid’.
De Kamer wordt dus op vele vlakken buiten strijd gezet, ‘maar in deze tijden dat men menselijk contact moet vermijden kunnen we dat zien als een daad van goed bestuur’, zo schreef professor Herman Matthijs eerder al ironisch op Knack.be.
3. Heibel
‘Ik sta hier vandaag voor u, lucide en vastberaden. Ik ben volledig toegewijd aan de taak die voor ons ligt. Op dit moment gaan de wereld, Europa en België door een periode zonder precedent. Covid-19 is een ernstig gevaar voor de bevolking. Daarvoor moeten we samenwerken in nationale eenheid, hand in hand.’
Regeerverklaring van premier Sophie Wilmès, 17 maart.
Sophie Wilmès mag in haar regeerverklaring spreken over ‘samenwerken in nationale eenheid, hand in hand’, de wankele constructie van Wilmes II levert ons geen volwaardige regering. Het blijft een minderheidskabinet met coronavolmachten en – niet onbelangrijk – ze zal werken met voorlopige kredieten.
Want het is blijkbaar niet de bedoeling dat de regering Wilmes II een begroting voor 2020 opstelt. Er was al geen begroting voor 2019 en nu dus ook niet voor dit jaar, dat is ongezien. Dit zal ook het funeste gevolg hebben voor het opstellen van de rekeningen, zodat uiteindelijk niemand nog een fatsoenlijk zicht zal hebben op het tekort van ons land.
Niemand zal nog een fatsoenlijk zicht hebben op het tekort van ons land.
De manier waarop Wilmes II tot stand is gekomen en de manier waarop ze zal werken, zal binnen de kortste keren tot heibel leiden. Dat zit erbij ingebakken. Want de drie partijen die deel uitmaken van de regering-Wilmes II (MR, Open VLD en CD&V) zullen de negen partijen die de regering het vertrouwen gaven, of de tien partijen die instemden met de volmachten, moeten betrekken bij hun beleid.
Hoe zal dat concreet gebeuren? Zullen die partijen worden uitgenodigd op het kernkabinet? En wat als een of meerdere partijen niet akkoord gaan met een maatregel? Wat als een of meerdere partijen bijvoorbeeld niet akkoord gaat om staatssteun te verlenen aan Belgian Airlines, dat tenslotte een dochteronderneming is van het Duitse Lufthansa? Hoe moet het dan verder?
De eerste uitdaging voor Wilmès II zal misschien wel draaien rond de benoeming van Zakia Khattabi (Ecolo) als rechter bij het Grondwettelijk Hof. In januari kreeg zij na heftige discussies en verwijten over en weer geen tweederdemeerderheid achter zich in de Senaat. Ecolo draagt haar nu opnieuw voor. Is daar bij de onderhandelingen rond Wilmes II over gepraat? Is daarover een akkoord bereikt? En hoe zullen de senatoren dit keer stemmen? Het belooft voor spanningen te zorgen binnen Wilmes II.
4. Ruzie
‘Persoonlijke bedenking. We vragen iedereen te telewerken, maar de partij is zelf niet in staat een onlineverkiezing te organiseren. Veel gekker moet het niet worden, beste Open VLD.’
Tom Meulenbergs, woordvoerder Alexander De Croo, op Twitter.
Het is uitkijken of de regering-Wilmès II in de praktijk niet snel een vermomde Vivaldi-colatie van liberalen, socialisten, groenen en christendemocraten zal blijken te zijn. Het is zeer goed mogelijk dat partijen die daarvoor nodig zijn, maar die nu nog in de oppositie zitten (CDH, PS, SP.A, Groen, Ecolo) over zes maanden, als de volmachtentermijn voor Wilmès afgelopen is, in de regering zullen stappen. De vraag is hoe de Vlaamse partijen zich dan zullen gedragen? Wat doen CD&V, Open VLD en SP.A?
De SP.A voelt zich de voorbije dagen voor schut gezet door de PS en voorzitter Conner Rousseau is niet zomaar van plan om het Vivaldi-spel mee te spelen. De CD&V heeft altijd laten verstaan dat ze niet in een regering wil stappen zonder de N-VA. En bij de Open VLD… daar is het wachten op de voorzittersverkiezingen, want wie daar Gwendolyn Rutten opvolgt, kan de coalitieformule doordrukken.
De Open VLD toont zich voor de zoveelste keer een bende ruziemakers, die vooral bezig is met het verdelen van postjes.
De voorzitterverkiezingen bij de Vlaamse liberalen moesten normaal gezien nu van start gaan, maar zijn door de coronacrisis met twee maanden uitgesteld. Hoewel er vooral digitaal wordt gestemd. Het uitstel wordt gezien als een manoeuvre in het kader van de regeringsvorming: Lachaert had momenteel alle wind in de zeilen, maar is dat over twee maanden nog zo? En het is geweten hoe oneens Lachaert, gesteund door Alexander De Croo, het is met de Open VLD-top. Hoe dan ook toont de Open VLD zich voor de zoveelste keer een bende ruziemakers, die vooral bezig is met het verdelen van postjes.
5. Pervers politiek gedrag
‘België als federale structuur is uitgeleefd. Het is niet meer in staat ernstige beslissingen te nemen.’
Columnist Guy Tegenbos, De Standaard 18 maart.
De voorbije week heeft nog maar eens aangetoond dat het in ons land onmogelijk is om nog serieuze beslissingen te nemen. Zelfs in oorlogstijd – en we zijn in een oorlog verwikkeld met het coronavirus – slaagt men er niet in om de handen ineen te slaan en een daadkrachtige regering te vormen.
Zelfs in oorlogstijd slaagt men er niet in om de handen ineen te slaan en een daadkrachtige regering te vormen.
Laten we nog een allerlaatste keer Guy Tegenbos citeren, die terecht schreef: ‘Blijft de vraag die velen stellen: zijn onze politici dan allemaal slechte mensen? Ach nee. Er zitten bijna geen echte leiders tussen, dat is zeker. Maar voor de rest zijn ze niet beter of slechter dan elders. Ze zijn echter gevat in een fout systeem van particratie dat hen dwingt het partijbelang boven het algemeen belang te plaatsen.’
Om dan te vervolgen: ‘België als federale structuur is bovendien uitgeleefd. Het is niet meer in staat ernstige beslissingen te nemen. In samenspel met de deelstaten gaat het soms nog wel, zo bewees de eerste grote reeks coronamaatregelen.’
En te besluiten: ‘Voor beide oorzaken van pervers politiek gedrag moet een oplossing worden gevonden. Zoek die evenwel niet in een herfederalisering. Dat werkt niet, zoals het ook niet lukt om tandpasta opnieuw in een uitgeknepen tube te proppen.’ We hadden het niet beter kunnen zeggen.
Corona even beu? Hier vindt u al ons andere nieuws
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
