Vraagt Sophie Wilmès het vertrouwen aan het parlement? Niemand die het weet

Een volwaardige minderheidsregering opstarten en daarna met volmachten de coronacrisis bestrijden: dat was de deal die koninklijk opdrachthouder Patrick Dewael (Open VLD) vooropstelde. Een staaltje wishful thinking, zo blijkt nu.

Het akkoord dat tien partijen zondagavond gebaard hebben, blijkt prematuur. Of toch een groot element daarvan. Overleg tussen de partijtenoren en de topministers op maandagavond moet duidelijkheid brengen.

Waarover gaat het? Koninklijk opdrachthouders Patrick Dewael (Open VLD) en Sabine Laruelle (MR) presenteerden zondagavond laat een akkoord met alle partijen behalve het Vlaams Belang en de PVDA-PTB. Die verstandhouding was gebaseerd op twee krachtlijnen. Ten eerste zou de regering volmachten krijgen om de coronacrisis te bekampen. Ten tweede zou de minderheidsregering-Wilmès een volwaardige doorstart kunnen maken.

Over het eerste deel is er ook maandag geen twijfel. Vroeg op de dag al zette het parlement het licht op groen voor de noodbegroting en voor bijkomende 1 miljard euro aan steun in de coronastrijd. Grote ideologische en politieke twisten werden aan de kant geschoven.

Over het tweede deel, de doorstart, is er ondertussen heel wat onduidelijkheid ontstaan. Zowel N-VA als SP.A zeggen dat ze dat deel van de deal niet hebben bekrachtigd. Of het gaat over een soloslim van Dewael of een misverstand tussen de tien partijen van twee verschillende taalgroepen is onduidelijk. In ieder geval wisten ze niet dat het Paleis Sophie Wilmès (MR) tot formateur zou benoemen bij het afronden van de opdracht van Dewael en Laruelle.

Vooral de N-VA is erg op haar hoede. De partij beseft maar al te goed dat wanneer deze regering het vertrouwen heeft, ze ook volle bevoegdheden zal genieten. Die slagkracht duurt langer dan de beperkte tijd van de volmachten. ‘Een houdbaarheidsdatum zetten op bijzondere machten is één ding, maar een houdbaarheid op een regering is juridisch vreemd’, zei grondwetspecialist Toon Moonen (UGent) al aan Knack. Zo dreigt de partij tot 2024 buitenspel te staan. Want wat als de Vivaldi-partijen die vandaag in de oppositie zitten (socialisten en groenen) de regering van CD&V, Open VLD en MR gewoon in het zadel houden en/of uitbreiden door regeringsdeelname?

Fuik

De SP.A laat in het midden of Dewael echt cavalier seul heeft gespeeld of dat het gaat om miscommunicatie. ‘Wij hebben in ieder geval géén mandaat gegeven voor een volwaardige regering’, klinkt het. De Vlaamse socialisten scharen zich achter de uitleg van boegbeeld en ex-informateur Johan Vande Lanotte. Die verklaart tegenover persagentschap Belga dat ‘een volheid van bevoegdheden niet nodig is omdat de regering in lopende zaken alles mag doen waar het parlement het mee eens is’.

De partij zit evenwel in een lastig parket. Want wat als Sophie Wilmès (MR) inderdaad het vertrouwen zou vragen? Tegenstemmen in deze tijden lijkt geen optie. Zijn de socialisten in een fuik gezwommen?

Voorlopig laten de Vlaamse regeringspartijen CD&V en Open VLD niet in hun kaarten kijken. Maar zelfs in de entourage van de premier is men het spoor bijster. Op de vraag of Wilmès nu wel of niet het vertrouwen zal vragen, luidt het antwoord ‘dat ze het niet weten’.