Hoe kouder de nachten, hoe nijpender de opvangcrisis voor asielzoekers. PS, Vooruit, Ecolo en Groen jagen staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) aan om snel capaciteit te vinden, of te creëren. ‘Waarom niet met tenten?’
Ruim een maand na de eerste tekenen van een nieuwe opvangcrisis, zijn de problemen nog niet overgewaaid. Sterker nog, naarmate de nachten langer en kouder worden, stijgt de druk op staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V).
Al wekenlang troepen honderden sans-papiers samen aan de toegangspoort van het Brusselse opvangcentrum Klein Kasteeltje. Omwille van het tekort aan opvangcapaciteit, kunnen dagelijks tientallen mensen geen asielaanvraag indienen. Gisteren ging het om zo’n 180 mannen.
In principe krijgen gezinnen met kinderen voorrang op alleenstaande mannen. Vele mannen besluiten dan maar om de nacht door te brengen aan de toegangspoort. Deze week overnachtten er ook gezinnen met kinderen. Afgelopen nacht schommelde de temperatuur rond het vriespunt.
Op vraag van opvangdienst Fedasil is er de laatste dagen ook politie aanwezig. ‘We zien het elke dag erger worden’, zegt woordvoerder Mieke Candaele. ‘De politie is absoluut nodig, want sommige mensen proberen met alle middelen binnen te komen.’
Ademruimte
Met de winter in aantocht wordt de opvangcrisis nijpender. Die crisis is het gevolg van een heleboel oorzaken. Van de verhoogde instroom van asielzoekers, tot de verminderde capaciteit bij Fedasil door de coronamaatregelen, maar ook door de overstromingen in Wallonië. Bovendien bedraagt de doorlooptijd van een asielaanvraag ruim een jaar, waardoor de uitstroom hapert. Daarnaast gooit covid-19 ook roet in het eten bij uitwijzingen. Mahdi is voorstander van een verplichte PCR-test.
De staatssecretaris is in de weer met het verkorten van de procedures en zoekt koortsachtig naar personeel en capaciteit. Noodopvang werd al gevonden in Geel, Lombardsijde en Lommel. Die moet volgens Candaele ‘ademruimte geven’. ‘Maar de instroom van asielzoekers valt moeilijk te voorspellen’, zegt ze. De opvangdienst heeft het dus niet in eigen handen.
Nochtans had de regering al in de zomer beslist om 5.400 bufferplaatsen te zoeken. Dat is capaciteit die makkelijk geactiveerd kan worden in tijden van nood. Als dat aantal vandaag al voorhanden was, zou er geen probleem zijn.
Leger
Maar ook die zoektocht loopt niet van een leien dakje. Het lokale bestuursniveau werkt niet altijd even graag mee bij de mogelijke komst van asielzoekers. Ook stellen private eigenaars soms irrealistisch hoge eisen aan Fedasil, bijvoorbeeld op het vlak van renovatiewerken.
Zoals wel vaker komt Defensie in het vizier. Op dit moment zou er intensief overleg aan de gang zijn met het leger. Zo werd er beslist om noodopvang te voorzien op de militaire site van het Luikse Glons, maar daar wachten ze nog op een brandweerattest.
Ondertussen verhogen de coalitiepartners de druk. De PS vraagt dat de staatssecretaris een ’turbo’ op zijn zoektocht zet. ‘Los van de migratiekwestie op zich, gaat het hier om vrouwen, mannen en kinderen die het risico lopen om op straat te belanden in volle winter’, zegt Kamerlid Hervé Rigot. Hij stelt een taskforce voor die overheidspersoneel flexibel kan inzetten waar de nood het hoogst is.
Als de staatssecretaris niet naar hotels wil kijken, dan moet hij andere oplossingen voorstellen.
Erfenis van Francken
De linkse meerderheidspartijen wijzen naar Mahdi’s voorganger, Theo Francken (N-VA), voor de huidige malaise. De crisis had vermeden kunnen worden als de regering-Michel meer had geïnvesteerd in opvangplaatsen en personeel bij de bevoegde diensten. ‘Deze regering erft dus de vergissingen uit het verleden, maar ze mag ze ook niet herhalen’, waarschuwt Simon Moutquin (Ecolo).
Naast de nodige bufferplaatsen moet Mahdi werk maken van noodhuisvesting in Brussel, vindt Ecolo. Vorige week stelde Eva Platteau (Groen) al voor om hotelkamers te voorzien, maar ze kreeg nul op het rekest. ‘Vandaag asielzoekers in hotels opvangen, is morgen geconfronteerd worden met een aanzuigeffect uit buurlanden en nog grotere druk op het opvangnetwerk’, tweette Mahdi.
Een reactie die Platteau betreurt. ‘Als de staatssecretaris niet naar hotels wil kijken, dan moet hij andere oplossingen voorstellen. Het is aan hem om problemen op lokaal niveau te deblokkeren en op te roepen tot solidariteit.’
Geen taboes
Toch zal er creatief moeten worden nagedacht, meent Vooruit-Kamerlid Ben Segers. ‘Er mogen geen taboes zijn. Waarom denken we niet na over tenten? Als dat nodig is, dan moét dat.’
Binnen de regering leeft alvast het idee om ook in te zetten op containers. Naar verluidt staan alle regeringspartijen, ook de socialistische en groene, op dezelfde lijn als Mahdi.
In elk geval stijgt ook vanuit het middenveld op Mahdi. Gisterenochtend hield ngo Vluchtelingenwerk Vlaanderen een actie nabij het kabinet-Mahdi. Dertig mensen lagen op een stuk karton, een symbool voor elke dag waarop mensen de nacht op straat moesten doorbrengen. ‘Mahdi sprak zelf de ambitie uit om de capaciteit te verhogen en bufferplaatsen te voorzien’, zegt woordvoerder Elias Van Dingenen. ‘Op dit moment maakt hij zijn eigen ambities niet waar en daarom bevinden we ons nu in deze situatie.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier