Kris Peeters ruilt binnenkort de federale regering voor het Europees Parlement. ‘Zolang N-VA vindt dat iedereen de boom in kan, zullen de Arco-gedupeerden met lege handen achterblijven.’
Voor vicepremier Kris Peeters was het een turbulent jaar. De minister van Werk en Economie bombardeerde zichzelf tot kandidaat-opvolger van burgemeester Bart De Wever en verhuisde naar Antwerpen. Maar nadat zijn partij amper zeven procent van de stemmen behaalde, besloot Peeters om zijn mandaat door te geven aan de jongere garde van zijn partij.
Nog geen twee maanden later was de val van de regering Michel I een feit. In een klap nam Peeters de bevoegdheden van Armoedebestrijding, Gelijke Kansen en Personen met een beperking over van staatssecretaris Zuhal Demir (N-VA). Nu richt Peeters zijn pijlen op het Europees Parlement.
‘Zeker de campagne in Antwerpen was erg hard en persoonlijk’, zegt Peeters. ‘Het resultaat is in ieder geval dat de CD&V er opnieuw met jonge en getalenteerde mensen op het terrein staat. Wanneer me werd gevraagd om Marianne Thyssen als Europees kopstuk te vervangen, heb ik niet lang getwijfeld. Het is een hele eer om de Europese lijst te trekken als je kijkt naar mijn voorgangers.’
Tijdens de vorige federale regeringsonderhandelingen koos CD&V ervoor om Marianne Thyssen als eurocommissaris af te vaardigen. In ruil daarvoor moest u het premierschap aan u voorbij laten gaan. Was dat achteraf gezien een goed compromis?
KRIS PEETERS: Ik heb toen mijn persoonlijke ambities inderdaad opzij moeten schuiven. Maar gezien het parcours dat Marianne heeft afgelegd, heb ik daar geen seconde spijt van gehad. Vriend en vijand erkennen intussen dat zij een sociaal Europa mee gestalte heeft gegeven. Wat ik had kunnen doen als premier, dat zullen we daarentegen nooit weten (lacht).
Kunt u met de hand op het hart zeggen dat u het mandaat van Europarlementslid zal opnemen, ook als er op het Vlaamse of het federale niveau zich andere mogelijkheden voordoen?
PEETERS: Ik ben lijsttrekker en heb vanzelfsprekend de ambitie om in het Europees Parlement te zetelen.
Voor de volledige vijf jaar?
PEETERS: Dat is inderdaad de bedoeling.
Wij hebben de Fideszpartij van Viktor Orban geschorst, terwijl Verhofstadt de ogen sluit voor de corrupte Tsjechische president Andrej Babis.
Uit onderzoek van onder meer Knack blijkt dat slechts enkele Belgische Europarlementsleden hun onkostenvergoeding openbaar willen maken. Bent u daartoe bereid als u binnenkort in Brussel en Straatsburg aan de slag gaat?
PEETERS: Ik zal alles op tafel leggen wat men mij vraagt. We moeten het beeld dat Europarlementsleden tegen een goed betaald loon met hun vingers liggen draaien dringend ontkrachten. Daarom ben ik ook tevreden dat het Europees transparantieregister sinds kort verplicht is.
Miet Smet schreef in haar autobiografie dat de prima donna’s van de Wetstraat slechts de tweede viool op het Europese toneel kunnen spelen. Vreest u niet dat u tussen 750 andere Europarlementsleden zal wegdeemsteren?
PEETERS: Het is inderdaad een uitdaging om het belang van België en van mijn kiezers in het Europees Parlement te laten horen. Ik zal met bijzonder veel overgave mijn uiterste best doen. The proof of the pudding is in the eating. We zullen wel zien hoe het loopt, maar bezorgd ben ik allerminst.
Waar wil u zich in Brussel en Straatsburg de komende vijf jaar op toeleggen?
PEETERS: We moeten duidelijker maken dat de Unie beslissingen neemt die direct ingrijpen in het dagelijkse leven van de Vlaming. Er zijn teveel populistische politici die met beschuldigende vinger naar Europa wijzen terwijl ze oplossingen in de Europese Raad structureel hebben geblokkeerd. We moeten in de tegenaanval gaan door de mensen uit te leggen wat de Europese Unie in de praktijk allemaal voor hen doet.
In tegenstelling tot Guy Verhofstadt wil ik een pragmatische manier van aanpakken. Een stapsgewijze benadering is doorgaans veel doeltreffender dan te roepen dat we een Verenigde Staten van Europa nodig hebben. Ook in België hebben we ons veel te lang beziggehouden met institutionele hervormingen in plaats van met de problemen van de mensen. Hoewel ons programma inhoudelijk niet zo veel van de SP.A of Open VLD verschilt, is de pas-snelheid van CD&V veel realistischer.
N-VA is de enige partij die nog niet heeft aangekondigd in welke fractie ze na de verkiezingen zullen belanden. Is de partij wat u betreft eventueel welkom bij de Europese christendemocraten?
PEETERS: Tot op heden hebben we daarover nog niet gesproken. Maar als we kijken naar het stemgedrag naar de N-VA in het Europees Parlement denk ik niet dat ze bij ons veel kunnen komen doen. Ze hebben tegen een Europese sociale pijler gestemd, tegen een Europese Arbeidsautoriteit, tegen een verviervoudiging van het Europese budget voor grensbeheer etc. Nu moet de partij uiteraard zelf weten waar het voor kiest, maar volgens mij zijn er andere fracties die beter aansluiten bij haar Europese visie.
Hoe wil CD&V op Europees niveau het migratievraagstuk oplossen?
PEETERS: We willen in de eerste plaats dat de Europese buitengrenzen beter gecontroleerd worden. De lidstaten zijn onlangs overeengekomen dat het grensbewakingsagentschap Frontex pas tegen 2027 10.000 extra manschappen moet krijgen. Maar wat ons betreft moet dat al tegen 2022 lukken. Bovendien moeten we nog meer geld in de ontwikkeling van Afrika steken. Enkel zo kunnen we voorkomen dat mensen gedwongen worden om te migreren.
CD&V stelt voor om hotspots aan de buitengrenzen van Europa op te richten waar migranten asiel kunnen aanvragen. Gaat het dan over centra op het Europees grondgebied?
PEETERS: Inderdaad. Enkel N-VA wil zulke hotspots in Noord-Afrika invoeren. Probleem is dat er op dit moment helemaal geen gemeenschappelijke Europese asielprocedure is. Elke lidstaat hanteert een andere interpretatie van het internationaal recht om al dan niet bescherming te verlenen. Zolang die horde niet wordt genomen, is het voorstel van N-VA ronduit onzinnig. Tenzij de partij natuurlijk wil dat een migrant in de Noord-Afrikaanse hotspots asiel kan aanvragen in een land naar keuze.
De Libische kustwacht bestaat feitelijk uit milities die met financiële hulp van de Europese Unie de Italiaanse regering uit de nood helpen.
Daarom zijn centra op Europees grondgebied veel realistischer. Voorwaarde is wel dat lidstaten aan de buitengrenzen daarvoor voldoende financiële, logistieke en administratieve steun krijgen van de rest van Europa. Wie uiteindelijk in aanmerking komt voor asiel of subsidiaire bescherming moeten we op basis van een eerlijke verdeelsleutel over de rest van de Europese Unie spreiden.
Daar knelt momenteel het schoentje. Hoe wil u landen zoals Hongarije en Polen ertoe dwingen om mee te doen?
PEETERS: Financiële sancties die de lokale bevolking treffen, zijn geen goed idee. De modale Pool of Hongaar moet niet opdraaien voor het wanbeleid van hun regering. We moeten net de beleidsmakers en politici aanpakken. De Europese christendemocraten bekijken momenteel hoe we dat in de praktijk kunnen omzetten.
N-VA pleit voor de herinvoering van pushbacks op de Middellandse zee. Een goed idee?
PEETERS: We zijn daar radicaal tegen. Zoiets is niet alleen onwettig en onwenselijk, maar vooral onmenselijk. De oplossing ligt veeleer bij nieuwe samenwerkingsakkoorden met derde landen. Enkel op die manier kunnen we migranten die geen recht hebben op asiel ook effectief terugsturen.
Aan welke landen denkt u zoal?
PEETERS: Libië is in ieder geval uitgesloten. De Libische kustwacht bestaat feitelijk uit milities die met financiële hulp van de Europese Unie de Italiaanse regering uit de nood helpen. Elk akkoord dat we sluiten moet in regel blijven met het Europese en internationale recht.
U herhaalde onlangs dat CD&V blijft vasthouden aan de koppeling tussen Arco en de beursgang van Belfius als voorwaarde voor een regeringsformatie. Denkt u vanuit het Europees Parlement nog iets te kunnen doen voor de Arco-spaarder?
PEETERS: Ik denk niet dat het Europees Parlement daarin een rol te spelen heeft. Maar wat vergeten wordt, is dat het Europees Hof van Justitie eind vorig jaar het verbod van de Europese Commissie op een garantieregeling heeft vernietigd.
Ging dat niet over een regeling die al in de regering-Leterme werd voorgesteld?
PEETERS: De Raad van State heeft aanvankelijk bepaald dat de eerste garantieregeling verboden was. We hebben dan een alternatief plan op tafel gelegd, maar de Europese Commissie heeft geoordeeld dat we daarmee het verbod van de Raad van State omzeilden. Maar nu heeft het Hof van Justitie besloten dat het verbod van de Raad van State in de eerste plaats onjuist was. Dat betekent dus evenzeer dat ons alternatief voorstel geen verbod omzeilt, en dus perfect legitiem is.
De weg naar een oplossing ligt volgens u dus helemaal open?
PEETERS: Spijtig genoeg is het arrest van het Europees Hof van Justitie er pas gekomen toen de federale regering al in zware moeilijkheden verkeerde. Ik kan u zeggen dat ik daar meermaals op heb gevloekt. Nu Europa niet langer in de weg ligt, moeten N-VA en Open VLD open kaart spelen. In het regeerakkoord hebben ze beloofd om een regeling uit te werken. Johan Van Overtveldt heeft die belofte meermaals herhaald. Het wordt dringend tijd om de daad bij het woord te voegen. Het hele Arco-dossier heeft het vertrouwen van de mensen enorme schade toegebracht. Maar zolang N-VA vindt dat iedereen de boom in kan, zullen de gedupeerden met lege handen achterblijven.
De CD&V heeft enkele maanden geleden procedure om de Hongaarse Fideszpartij uit de EVP te verbannen in gang gezet. Herman Van Rompuy is een van de drie wijzen die uiteindelijk moet oordelen of Viktor Orban en co. moeten ophoepelen. Hoe verloopt de procedure?
PEETERS: Ik kan niet dieper ingaan op de voortgang van het onderzoek. Ik ben vooral trots dat we met CD&V de beslissing hebben genomen om de uitzettingsprocedure te starten. Wie de integriteit van de Europese Unie aanvalt, moet zwaar aangepakt worden. Orban is natuurlijk niet de enige die zich niet aan de regels houdt. De Tsjechische president Andrej Babis heeft Europees geld voor persoonlijke doeleinden mismeesterd, maar hij wordt door zijn Verhofstadt niet op het matje geroepen.
CD&V heeft pas actie ondernomen nadat Orban een reclamecampagne tegen partijkopstuk Jean-Claude Juncker had gebruikt. Na de sluiting van de Centrale Europese Universiteit in Boedapest, wat nochtans een van de rode lijnen was, bleef het echter muisstil. Zijn jullie niet te laat in gang geschoten?
PEETERS: Nog voor Juncker werd aangevallen hadden we al meermaals samengezeten om de schorsingsprocedure tegen Orban te activeren. De reclamecampagne heeft dat proces enkel versneld. Maar misschien hadden we inderdaad al sneller de daad bij het woord moeten voegen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
