Bart De Wever bewaart graag wat afstand van vrouwen, Gert Verhulst heeft liever een vrouw zonder ballen en voor Paul Buysse betekenen vrouwenquota een achteruitgang van de kwaliteit. 11 bekende mannen bekennen hoe ze écht denken over vrouwen.
Hoe denken bekende mannen over de positie van vrouwen in hun vakgebied? En welke plaats nemen vrouwen in hun persoonlijke leven in? Al drie jaar lang zoekt Knack magazine het uit in de reeks VrouwenMaat, gesprekken waarin voor één keer de vrouw de maat van alle dingen is. Naar aanleiding van Internationale Vrouwendag maakten we een bloemlezing van de meest opvallende uitspraken van de voorbije drie jaar.
Bart De Wever: ‘Ik bewaar nog meer afstand van vrouwen dan van mannen’
N-VA-voorzitter Bart De Wever mocht in 2012 de spits afbijten. ‘Ik ben een vrouwelijk type’, vertrouwde hij Knack-journalistes Ann Peuteman en Han Renard toe. ‘Ik heb een hekel aan onbeleefd en agressief gedrag tijdens onderhandelingen en probeer respectvol met mensen om te gaan. Ik ben op dat punt dus een vrouwelijk type. Wie de partijprogramma’s van de N-VA en de PS naast elkaar legt, zou kunnen besluiten dat dit alleen tot een knokpartij kon leiden. Het onverzoenbare is inderdaad onverzoenbaar gebleken, maar tussen Elio Di Rupo en mij is er nooit een onvertogen woord gevallen.’
Tegelijkertijd bewaart De Wever liever wat afstand van vrouwen. ‘Dat ligt niet aan die vrouwen, hoor, dat ligt aan mezelf’, sust De Wever. ‘Ik smeed nu eenmaal gemakkelijker banden met mannen dan met vrouwen.’
Over vijftig of honderd jaar zal de helft van alle piloten heus niet uit vrouwen bestaan, want om piloot te worden, heb je blijkbaar een zeer mannelijk verstand nodig
De Wever gelooft dat er zoiets bestaat als mannelijkheid en vrouwelijkheid. ‘Over vijftig of honderd jaar zal de helft van alle piloten heus niet uit vrouwen bestaan, want om piloot te worden, heb je blijkbaar een zeer mannelijk verstand nodig’, meent de N-VA-voorzitter. ‘Aan de andere kant zijn er dan weer beroepen waarin veel vrouwen excelleren en de meeste mannen niet goed zijn. Dat is de realiteit. Maar wie dat tegenwoordig durft te zeggen, botst frontaal met de vrouwenbeweging, die er nog altijd van uitgaat dat de verschillen tussen mannen en vrouwen uitsluitend met cultuur te maken hebben. Nu ben ik mezelf natuurlijk in de problemen aan het praten, want de vrouwenbeweging is in dat verband zeer gevoelig. Als ik al eens een column over dat thema durf te schrijven, krijg ik gegarandeerd sterk overtrokken reacties.’
Het verschil tussen vrouwelijkheid en mannelijkheid vertaalt zich volgens De Wever ook in ideologische voorkeuren. ‘De N-VA moet daarom harder werken dan sommige andere partijen om vrouwelijk politiek personeel en vrouwelijke kiezers te kunnen aantrekken.’
Karel De Gucht: ‘Vrouwen in een machtspositie kunnen even hard zijn als mannen’
In tegenstelling tot Bart De Wever denkt de liberale minister van staat Karel De Gucht niet dat er zoiets als een specifiek vrouwelijke aanpak bestaat. ‘In mijn carrière heb ik vaak ervaren dat vrouwen in een machtspositie even hard kunnen zijn als mannen. Daar is ook niets mis mee. Waarom zouden vrouwen zachter of gevoeliger zijn?’
Dat de grote financiële crisis er nooit zou zijn geweest als Lehman Brothers Lehman Sisters was geweest, zoals Christine Lagarde, de topvrouw van het IMF beweert, vindt De Gucht onzin. ‘Ik heb mevrouw Lagarde meegemaakt tijdens de nachtelijke onderhandelingen over Dexia en geloof me: ze is een heel harde tante. Dat kan ook niet anders, want ze was jarenlang de nummer één van het Amerikaanse advocatenkantoor Baker & McKenzie. Dat word je echt niet als je geen staalharde onderhandelaar bent.’
Ook dat vrouwen in de politiek harder worden aangepakt dan hun mannelijke collega’s, klopt volgens De Gucht niet. ‘Kijk naar mijn eigen partij: Annemie Neyts werd door Guy Verhofstadt toch niet vriendelijk bedankt voor bewezen diensten omdat ze een vrouw was? Hij wou gewoon weer voorzitter worden. Met een man had hij op identiek dezelfde manier gehandeld. Ik ben daar zelf het beste voorbeeld van. Maar mij heeft hij niet weg gekregen, omdat ik gewoon ben blijven zitten, wat achteraf een goede strategie is gebleken.’
Daniel Demoustier: ‘In een oorlog ontmoet je fantastische wijven’
Daniel Demoustier, die als cameraman werkt voor het Britse nieuwsstation ITN, geeft dan weer toe dat hij liever met vrouwen samenwerkt dan met mannen. ‘Ik heb heel veel respect voor vrouwelijke oorlogscorrespondenten’, zegt hij. ‘Het zijn stuk voor stuk fantastische wijven. Vrouwen hebben meer de neiging om het menselijke aspect van een oorlog te benadrukken, en daar ben ik helemaal voor. Zelf ben ik ook minder geïnteresseerd in shots van rondvliegende bommen – ook al vindt iedereen dat dan geweldig. Een verhaal over de trauma’s die een familie door de oorlog heeft opgelopen, heeft veel meer impact.’
Vrouwelijke oorlogscorrespondenten vormen echter nog steeds een kleine minderheid, zegt Demoustier. ‘Er komen weliswaar steeds meer vrouwen bij, maar het blijven uitzonderingen. Dat is ook niet zo vreemd, want onze job is niet alleen gevaarlijk maar ook fysiek erg zwaar. Soms slaap je wekenlang op een harde vloer, heb je amper iets te eten en kun je je niet wassen. Voor veel vrouwen liggen zulke dingen toch nog moeilijker dan voor mannen. Vandaar dat ze het op dit moment bij ITN zo moeilijk hebben om vrouwen te vinden.’
Gert Verhulst: ‘Een vrouw mag geen ballen hebben’
Een vrouw met ballen?. Televisiemaker Gert Verhulst huivert van een dergelijke uitspraak. ‘Sommige vrouwen zeggen dat zelfs over zichzelf, hè. Een vrouw mag nochtans geen ballen hebben! Nooit!’ Verhulst bedoelt daarmee dat de slinger in de verkeerde richting is doorgeslagen. ‘Tegenwoordig kunnen vrouwen niet meer koken en zijn ze daar nog trots op ook. Koken past blijkbaar niet bij het beeld waaraan de nieuwe vrouw moet voldoen. Dat is toch érg?’
Verhulst heeft er dus alle begrip voor als een van zijn werkneemsters aankondigt dat ze wat gas wil terugnemen. ‘Maar dan moet ze wel begrijpen dat daar consequenties aan verbonden zijn voor haar carrière. Want als je aan de top wilt meedraaien, moet je werk toch echt wel voorrang krijgen en heb je bijvoorbeeld geen vaste uren. Dat ondervinden ook mannen die hun gezin of hobby even belangrijk vinden als hun werk. Want die zijn er ook.’
Over quota voor vrouwen in kaderfuncties is Verhulst duidelijk: ‘Als ik als ondernemer de vrijheid niet meer heb om zelf te bepalen met wie ik werk, is de lol eraf. Mensen moeten op hun kwaliteiten en capaciteiten worden beoordeeld. Punt. Je wilt toch geen functie krijgen omdat je toevallig een vrouw bent? Hoe beledigend zou dat niet zijn?’
Harold Polis: ‘Een vrouw die debuteert, is een wandelende schietschijf’
Uitgever Harold Polis vindt dat schrijfsters vaak op een ronduit seksistische manier worden aangepakt. ‘Vooral als een vrouw debuteert, houd ik mijn hart vast. Echt waar. Zo iemand is een wandelende schietschijf, die de grootste nonsens over zich heen krijgt. Rachida Lamrabet is destijds bijvoorbeeld echt afgemaakt door recensenten.’ Volgens Polis is dat te wijten aan het gebrek aan diversiteit onder de recensenten. ‘De meeste zijn oudere mannen, die vaak niet coulant genoeg zijn en niet meer openstaan voor nieuwe dingen. Boeken worden soms genadeloos afgeknald op basis van vooroordelen.’
Daarnaast zijn er in Vlaanderen nog altijd veel meer mannelijke dan vrouwelijke auteurs. Hoe komt dat? Polis: ‘Om te beginnen zitten er in de bovenbouw van onze samenleving nog te weinig vrouwen. Het duurt blijkbaar verschillende generaties voor daar enig evenwicht in komt. Daarnaast is schrijven allesbehalve evident, want je moet er je hele leven aan aanpassen. Zeker als je ook een relatie en kinderen wilt, moet je vaak moeilijke keuzes maken en compromissen sluiten. Om me heen zie ik veel mensen die gigantisch veel ballen tegelijk in de lucht moeten houden. Een groot deel van mijn tijd als uitgever gaat dan ook op aan het bespreken van de haalbaarheid van projecten. Een boek schrijven is op zijn minst een paar maanden intens werken: hoe ga je dat doen? Kun je dat met je partner regelen? Neem je loopbaanonderbreking? Zowel voor vrouwen als voor mannen is dat een duivelse klus.’
Paul Buysse: ‘Vrouwenquota betekenen een achteruitgang van de kwaliteit’
Bekaert-voorzitter Paul Buysse formuleerde zijn mening over de vrouwenquota als volgt:. ‘We zullen op korte termijn minder kwaliteit in huis hebben. Vandaag al zie ik vrouwen die weliswaar in het bezit zijn van een universitair diploma, maar niet de meest briljante carrières hebben gemaakt en die toch gretig worden binnengehaald in allerlei raden van bestuur. Headhunters verdienen schatten door de Spaanse, Italiaanse en Engelse markt af te dweilen op zoek naar geschikte vrouwen.’
Volgens Buysse zijn zulke quota zelfs niet nodig, want vrouwen krijgen in bedrijven meer promotiekansen dan hun mannelijke collega’s. ‘Er is in het bedrijfsleven een vorm van latente discriminatie aanwezig om het tekort aan vrouwen in leidinggevende functies te ondervangen. (denkt na) Maar ik weet niet of alle vrouwen even carrièrebewust zijn en bereid zijn om de nodige offers te brengen. Het pad naar het topmanagement gaat niet over rozen. Je moet heel veel willen investeren. Ik zie nogal wat vrouwen die tot op een bepaald niveau willen doorgroeien, maar die de sprong naar de echte top niet maken.’
‘Vrouwen zijn even slim als mannen, ook al zijn hun hersenen dan kleiner’
Ook emeritus professor in de menselijke genetica Jean-Jacques Cassiman (KU Leuven) heeft het moeilijk met een verplichte quotaregeling voor vrouwen op de werkvloer. ‘Voorstanders van zulke quota gooien alle vrouwen op een hoopje, en dat is niet goed. Er zijn nu eenmaal goede en minder goede wetenschapsters.’ Cassiman voegt er wel aan toe dat vrouwen even slim zijn als mannen. ‘Ook al zijn hun hersenen dan kleiner’. (lacht)
Dick Swaab: ‘Meisjes zijn niet slimmer dan jongens, maar ze hebben wel een voorsprong’
Dat de hersenen van vrouwen kleiner zijn dan die van mannen, weet ook de Nederlandse hersenspecialist Dick Swaab. Toch hebben ze een voorsprong doordat ze gemiddeld twee jaar eerder in de puberteit komen dan jongens. ‘Bekijk maar eens een groep twaalfjarigen: de meisjes zien er al als jonge vrouwen uit terwijl de jongens nog klein zijn en in korte broek over het schoolplein lopen’, zegt Swaab. ‘Ook wat hersenontwikkeling betreft, lopen meisjes twee jaar voor en daardoor kunnen ze hun werk op de middelbare school en zelfs nog tijdens de eerste jaren van de universiteit beter organiseren. Dat betekent natuurlijk een enorme winst.’
‘Aan de andere kant zien we bij jongens meer uitersten. In alle domeinen zijn er jongens die extreem goed zijn en andere die extreem slecht zijn. Dat komt doordat mannen een X- en een Y-chromosoom hebben en geen twee X-chromosomen zoals vrouwen. Als er bij ons op een van die twee een foutje zit, is daar geen compensatie voor en kan dat zowel tot iets goeds als tot iets slechts leiden. Vandaar dat veel Nobelprijswinnaars en grote wetenschappers mannen zijn. Maar daartegenover staat natuurlijk dat er ook veel erg domme mannen bestaan. (lacht)‘
Peter D’Hondt: ‘Als mannen reden zoals vrouwen, dan waren er minder ongevallen’
‘Als mannen zouden rijden zoals vrouwen, dan waren er minder ongevallen’, meent politierechter Peter D’Hondt. ‘Echt waar. Herinnert u zich de slogan ‘Wees een heer in het verkeer’? Wel, vandaag zou dat moeten zijn: ‘Wees een vrouw in het verkeer.” Nochtans ziet D’Hondt in de politierechtbank van Dendermonde tegenwoordig haast evenveel vrouwen als mannen voor zich verschijnen. ‘Wel zijn sommige inbreuken, zoals racen of echte agressie, nog altijd een exclusieve mannenaangelegenheid. Vrouwen vertonen veeleer onaangepast rijgedrag. Sommigen rijden meer op routine dan dat ze rekening houden met de signalisatie. Dan komen ze bijvoorbeeld van de snelweg af maar blijven ze met dezelfde snelheid rijden omdat ze niet doorhebben dat ze al in de bebouwde kom zijn. Zulke dingen. Wat me ook opvalt, is dat vrouwen vaak te snel rijden in een zone 30 in de omgeving van een school.’
Wim Distelmans: ‘Vrouwen kunnen de pijn vaak beter verbijten’
‘Ik heb het gevoel dat vrouwen minder kleinzerig zijn dan mannen’, zegt professor Wim Distelmans, die zich al heel zijn professionele loopbaan inzet voor het recht op waardig sterven. ‘De keerzijde is dat vrouwen soms veel te laat op consultatie komen. Een vrouw heeft bijvoorbeeld al lange tijd rugpijn, maar stelt een bezoek aan de dokter almaar uit omdat ze de handen vol heeft met haar gezin of met de zorg voor haar oude moeder, of omdat ze zich om een andere reden wegcijfert. Als de pijn uiteindelijk blijkt te worden veroorzaakt door een metastase, is de kanker soms al in een zo ver gevorderd stadium dat behandelen geen zin meer heeft.’
Als mannen een zware verkoudheid hebben, denken ze dat het keelkanker is. Vrouwen daarentegen komen vaak pas langs als er iets ernstigs aan de hand is.
‘Mannen zijn dan weer vaak hypochonders die voor het minste en geringste naar de dokter rennen’, weet Distelmans. ‘Als mannen een zware verkoudheid hebben, denken ze dat het keelkanker is. Vrouwen daarentegen komen vaak pas langs als er iets ernstigs aan de hand is.’
‘Vrouwen vragen ook minder snel om pijnbestrijding’, gaat Distelmans verder. ‘De meeste palliatieve patiënten die lang thuis blijven wonen, zijn ook vrouwen. Niet alleen omdat zij de pijn beter kunnen verbijten, maar ook omdat ze door de bank genomen meer zelfredzaam zijn. Zeker onder zeventigers en tachtigers is het verschil tussen de geslachten groot. Mannen van die generatie weten niet hoe ze een ei moeten bakken of de was in de machine moeten stoppen en daardoor komen ze veel sneller in een zorgcentrum of ziekenhuis terecht. Dat zal op termijn waarschijnlijk veranderen, want tegenwoordig kunnen jonge mannen echt wel voor zichzelf zorgen.’
Jef Vermassen: ‘Een vrouw weet zich op straat nooit veilig’
Advocaat Jef Vermassen heeft liever niet dat zijn dochters ’s nachts alleen over straat lopen. ‘Ik zou dat trouwens niemand aanraden. Een vrouw weet zich gewoon niet veilig op straat. Zeker niet bij nacht. Al hoor ik door mijn beroep natuurlijk ook veel te veel gruwelverhalen.’
Aan de andere kant staat Vermassen soms te kijken van wat er allemaal wordt vervolgd. ‘Uit wetenschappelijke studies blijkt dat een groot deel van de aangiftes van verkrachtingen vals is. Sommige bronnen hebben het zelfs over de helft. Als een vrouw haar ex-man bijvoorbeeld van verkrachting beschuldigt, dan is hij meteen voor een paar jaar zijn omgangsrecht kwijt. Ook al wordt hij uiteindelijk vrijgesproken.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier