Vragen?

Maai Mei Niet is een campagne van Knack, met steun van KULeuven/Mijn Tuinlab, Bond Beter Leefmilieu, Velt, HOGENT, Vogelbescherming Vlaanderen en Het Ministerie voor Natuur.

Maai Mei Niet spoort burgers, bedrijven en lokale besturen aan om het gazon in hun tuin of in hun beheer minder en minder kort te maaien. Dat geeft groei- en bloeikansen aan bloemen en kruiden. Zo versterken we samen de biodiversiteit en vinden bestuivers als bijen en vlinders makkelijker voedsel.

De campagne werd geïnspireerd door het Britse No Mow May.

In Vlaanderen doen onze natuurlijke graslanden en de biodiversiteit die eraan gelinkt is het niet goed. Onze inheemse bloemen, wilde bijen, vlinders en andere bestuivers gaan de laatste decennia sterk achteruit door onder meer gebrek aan ruimte en voedsel en door de versnippering van ons landschap.

Vlaanderen telt zo’n 2,5 miljoen tuinen. Die beslaan 10 tot 12 procent van het grondgebied. Gemiddeld genomen is de helft van een tuin gazon. Als elk van ons zijn of haar gazon dus bloemenrijker laat zijn, al was het maar een beetje, dan kan dat veel impact hebben. Elke vierkante meter extra bloeiende bloemen, levert extra stuifmeel voor onze insecten.

Bovendien is een bloemrijk gazon een streling voor het oog.

Lees hier meer over de pluspunten van een biodivers gazon.

Meedoen aan Maai Mei Niet is erg eenvoudig. Je vindt alle stappen hier.

Ja, bijvoorbeeld door vrienden of familie met een tuin aan te sporen om deel te nemen. Je kunt ook je lokale overheid, het bedrijf waarvoor je werkt of je school vragen om mee te doen.

En er zijn ook mogelijkheden om je balkon of koertje wat biodiverser te maken.

Ja! Het principe blijft hetzelfde: je schrijft je tuin in via deze link hier en je kiest er bewust voor om gras in jullie beheer niet of minder te maaien. Je kan ook bloemen meetellen tijdens het Bloementelweekend en zo ook een nectarscore krijgen.

Meer informatie over de Maai Mei Niet-campagne op maat van lokale besturen vind je hier.

De nectarscore drukt uit hoeveel nectarsuiker jouw gazon per dag produceert.

Professor Koenraad Van Meerbeek (KU Leuven) berekent de nationale nectarscore op basis van alle persoonlijke nectarscores. Concreet:

1. jij telt tijdens het bloementelweekend (24 tot en met 26 mei) bloemen op 1m² niet gemaaid gras. Dat resultaat vermenigvuldigt professor Van Meerbeek met het totale aantal m² die je hebt laten groeien en bloeien.
2. Meteen krijg je jouw persoonlijke nectarscore via e-mail. Instant impact! Jij krijgt meteen te weten hoeveel bijtjes en andere insecten je te eten hebt gegeven.
3. Professor Van Meerbeek telt alle nectarscores op voor de nationale nectarscore. In 2022 gaven we met zijn allen dagelijks 17 miljoen bijen te eten, in 2023 waren het er 21 miljoen.

Mogen we ook dit jaar op jou rekenen voor opnieuw een hogere nectarscore?

Jazeker!

Er is in de eerste plaats het telformulier, dat je hier kan downloaden. Hier vind je ook de plantenlijst, extra informatie en waar je op moet letten bij het tellen.

Vind je een bloem die niet in het overzicht staat en wil je die toch identificeren? Neem dan enkele goede foto’s en stuur ze naar yacine@velt.nu. Neem verscheidene foto’s (eentje van de volledige plant, een van de bloem en eentje van het blad en/of rozet) en zorg dat ze scherp zijn (wacht met afdrukken tot je automatisch zoom scherp staat).

Je kan ook de app ObsIdentify gebruiken. Belangrijk: deze app mag je enkel gebruiken om wilde bloemen en planten mee te identificeren. Geen lavendel of huiskat, dus!

De telmethode vind je in de plantenlijst.

Geen paniek! Volg onze 5 geboden voor een gezond gazon en check onze tips voor frequente en niet frequente maaiers.

Daar kan je flinke boom over opzetten. Dat doen we verderop in deze faq.

Met onze 5 geboden voor een gezond gazon, waarover hier meer, kom je al een eind:

1. Gij zult in uw hangmat liggen.
2. Gij zult uw gras gaarne zien.
3. Gij zult spelen met uw gras.
4. Gij zult planten en zaaien.
5. Gij zult uw bodem eren.

Goede vraag! Laat om te beginnen je gras nog een weekje staan, want van 26 mei tot en met 2 juni is het Week van de bij.Je wil die beestjes net deze week geen feestmaal ontzeggen, toch?

We hebben 9 tips verzameld. 4 voor wie we konden overtuigen om voortaan minder en minder kort te gaan maaien, 5 voor wie regelmatig wil blijven maaien en toch de natuur een duwtje in de rug wil geven.

Door de steeds vaker voorkomende hitte en droogte zal de groei van je gras na 3 tot 4 weken zeker meevallen. Een goede grasmaaier (op benzine), met voldoende scherpe messen, raakt er wel door op de hoogste stand. Is je gras toch te lang, dan heb je waarschijnlijk een voedselrijke, bemeste bodem.

Lees dan de volgende tips om je lange gras na Maai Mei Niet weer korter te zetten.

Je kunt voor één keer een tuinaannemer laten komen, de grasmachine, motorzeis of handzeis van je buur lenen of weer omschakelen naar een gewone maaier.

Of het beste van de twee werelden: stel bij het begin van Maai Mei Niet je robotmaaier zo in dat hij enkel een pad of een bepaald deel van je gazon maait.

Velt heeft veel tips om het zonder schadelijke pesticiden te doen. Doe het zonder, dat is veel gezonder!

Maai Mei Niet kan op vele manieren een plaatsje krijgen in je tuin. Je hoeft niet je hele gazon om te vormen tot lang gras om de biodiversiteit in je tuin een duwtje in de rug te geven. Een stukje gazon of kort grasland in de tuin is een heerlijke plek om te spelen, een boek te lezen of van de zon te genieten. Bovendien is de aanwezigheid van verschillende graslengtes in je tuin juist beter voor de biodiversiteit. Zo bied je aan veel meer soorten dieren en planten een thuis.

Je kan dus spelen met de lengtes van het gras in je tuin. Kort gazon afwisselen met stukjes waar het gras wat langer mag groeien kan er best wel leuk uitzien. Voor de biodiversiteit is het alvast een pluspunt, zeker als er ook bloemen in staan.

We zetten drie soorten gras op een rijtje:

1. Bloemrijk gazon waar je vaak zit of loopt (maaien om de 3 à 6 weken)
2. Bloemrijk grasland (ook wel ‘bloemenweide’) voor stukken waar je minder gebruik van maakt (maai 2 keer per jaar)
3. Bollengrasland: een bloemrijk grasland gepimpt met bloembollen.

Lees hier hoe je deze drie types gras aanlegt en beheert.

Jazeker! Onze slogan mag dan beslist klinken, zoals steeds moet je die met een korreltje zout nemen. Soms is het immers net vanuit biodiversiteitsstandpunt goed om te maaien in mei.

In het burgerwetenschapsproject FlowerPower De Tuin ontdekten onderzoekers van HOGENT dat de meeste Vlaamse gazons overbemest zijn. Dat is niet ideaal wil je veel bloemen in je gazon of graslandje. Veel voeding bevoordeelt snelgroeiende grassen. Die nemen licht weg van traaggroeiende en bloeiende plantensoorten zoals rapunzelklokje, blauwe knoop en wilde bertram.

Wanneer het gras geen plaats wil maken voor bloemen, dan kan je het een beetje ‘pesten’ met een uitgekiend maaibeheer. Grassen bloeien door de band genomen in mei – dat weten mensen met hooikoortsallergie (lees hier meer over de vermeende link met Maai Mei Niet). Dat is dus het beste moment om ze te maaien. Je put ze namelijk uit. Belangrijk: voer zeker het maaisel af. Zo blijven zaden niet liggen en verarm je de bodem.

Kijken naar de zaden is één manier. Je kan ook de proef doen met je voeten. Ga in juni in je grasland staan en kijk naar beneden. Kan je je voeten zien? Dan bereikt er voldoende zonlicht de bodem: ideaal voor bloemenzaden die er liggen te wachten om te kiemen en te groeien. Verdwijnen je voeten in het gras? Dan is een extra maaibeurt aangewezen.

Meer maaitips? Hier hebben we de ultieme handleiding geplaatst voor (bloemrijke) gazons en graslanden.

Na het maaien van je gras hou je heel wat grasmaaisel over. Het is zonde zijn om dit allemaal af te voeren naar het recyclagepark. Je kan dit perfect gebruiken in je tuin.

Lees hier hoe.

Hier bespreken we de verschillende machines of gereedschappen die je kan gebruiken bij het maaien van een gazon of bloemrijk grasland. Een scherp maaimes is bij allemaal must. Botte messen rukken je gras kapot in plaats van het mooi af te snijden.

Naast de keuze voor een tool heb je bij graslandbeheer ook keuze in de maaifrequentie. Probeer hier en daar gefaseerd te maaien. Dieren hebben het jaar rond voedsel en schuilplaatsen nodig. Als je plots alles wegmaait, zitten ze minstens twee weken zonder.

Speel ook eens met de maaihoogte en combineer lapjes wekelijks gemaaid gazon met stukken die je om de drie à vier weken maait of slechts één à twee keer per jaar. Zo voorzie je voedsel én beschutting en creëer je een grotere soortenrijkdom: madeliefjes en klaver en kruipend zenegroen in het regelmatig gemaaide gazon, beemdkroon en margriet in het bloemrijk grasland.

En ook de timing van de maaibeurt speelt een rol. Het heetste moment van de dag is niet ideaal: je droogt je gazon onnodig uit. Maai niet op warme of zonnige dagen, of tijdens periodes van droogte.

Het is niet zo moeilijk om bloemen in je gazon te krijgen. Een mooi gazon hoeft niet alleen maar uit gras te bestaan. Er duiken vanzelf planten op die er goed tegen kunnen dat je ze maait of erover loopt. Witte klaver, madeliefje of gewone brunel bijvoorbeeld. Zo’n gemengd gazon is net zo bruikbaar en mooi als een gazon van uitsluitend grassen. Bovendien vraagt het minder werk. Klaversoorten bloeien lang en brengen daardoor ook nog eens kleur in het gazon.

Lees hieronder onze tips voor meer bloemenpracht:

1. Stop allereerst met bemesten en pesticiden sproeien
   Dat bemesten zorgt voor een te rijke bodem, wat in het nadeel is van bloemen. Bloemen houden namelijk van voedselarme gronden. Veel mensen bemesten niet met extra meststoffen, maar laten wel hun afgemaaide gras liggen. Ook dat maakt je bodem te rijk voor bloemen. Voer dus je maaisel na het maaien af en gebruik het elders in de tuin, bijvoorbeeld in de moestuin. Misschien bemest of sproei je zelf niet, maar werd dat wel veel gedaan door de vorige eigenaars van je tuin. Daar draag je een tijd de gevolgen van. Wie nu stopt met bemesten en sproeien, doet een goede zaak maar zal daar dit jaar misschien nog niet veel van merken. Maar hou je dit vol, dan kan je gazon er volgend jaar al een pak kleurrijker door zijn.
2. Zaai of plant bloemen in je gazon
   Het is mogelijk dat bloemen- en kruidenzaden niet aanwezig zijn in je bodem. Dan moet je er zelf voor zorgen. Dit kan door op verschillende plekken in je gazon graszoden af te steken en er een bloemenmengsel in te zaaien of graslandplanten aan te planten. Deze zullen zich verder verspreiden over andere delen van je gazon. Heel belangrijk hier is dat je kiest voor de juiste planten voor je tuin. De ene plant groeit bijvoorbeeld enkel goed op een kleibodem, de andere op een zandbodem. Voor elke situatie zijn er planten die goed aangepast zijn aan de omstandigheden en die er zonder problemen zullen groeien. Het resultaat is een gezonde beplanting die natuurlijk overkomt en weinig zorgen vraagt. De plantenzoeker van Velt laat je goede keuzes maken.

Maai minder frequent
Heel wat mensen hebben er jarenlang naar gestreefd om een zo dicht mogelijke graszone te hebben, waar het voor andere kruiden onmogelijk gedijen is. Dit enerzijds door het heel frequent maaien. Frequent maaien zorgt altijd voor heel weinig bloemen in het gazon. Dit om de eenvoudige reden dat gras de enige plant is die een hoge maaifrequentie aankan. Door minder frequent te maaien geef je ook andere planten de kans om in bloei te komen. Wees wel geduldig. Bloemen zullen niet van de ene op de andere dag in je gazon verschijnen. Maar als je bovenstaande tips volgt, zal je zeker binnenkort verblijd worden met extra kleur!

Door minder te maaien, laat je je gazon langer met rust. Mieren profiteren van deze rust. Daardoor kan het zijn dat je meer mieren ziet in jouw gras als je minder maait.

Wees gerust mieren maken je gras niet kapot. Het is zelf zo dat mieren heel positief zijn voor je tuin. Waarom?

• Enerzijds ruimen mieren heel wat plantenresten op. Dat wil zeggen: minder werk voor jou!
• Door het graven van gangen zorgen mieren dat water sneller bij de wortels van je gras geraakt. Ideaal in droge en hete zomers!
• Daarbovenop eten mieren ook emelten en engerlingen. Dit zijn larven van langpootmuggen en bepaalde kevers, die zich voeden met wortels van gras en andere planten. Mieren houden dus deze beestjes in toom.
• Ook staan mieren op het menu van vele vogels en hun jongen. Laat je de mieren zitten, dan trek je ook heel wat vogels aan in je tuin. En vele vogels eten op hun beurt weer slakken!
• Anderzijds zijn mieren ook echte verspreiders van zaden. Ze zorgen dus voor extra bloemen in je gras. Van meer bloemen profiteren dan weer verschillende bestuivers zoals bijen.

Mieren zijn dus heel erg nuttig voor je tuin. Als je er geen last van hebt, laat ze dan gewoon hun gang gaan. Heb je er toch last van? Lok dan de natuurlijke vijanden van mieren naar je tuin. Dat zijn beestjes die verlekkerd zijn op mieren en jou graag te hulp schieten. Een voorbeeld hiervan zijn vogels. Plant bijvoorbeeld een bessendragende struik aan. Vogels zullen snel de weg naar je tuin vinden.

Nog meer weten over mieren in het gazon? Lees het hier
Meer weten over nuttige beestjes in je tuin? Lees het hier.

Leer bij over hoe graslanden zich doorheen het jaar ontwikkelen in je omgeving: in je tuin, in de bermen, in natuurgebieden en in landbouwgebied. Je zal zien dat het ene grasland het andere niet is. Kan je een grasland vinden met pinksterbloem (bloeit van april tot juni)? Bermen met wilde margriet? Een landbouwgrasland vol met witte klaver en paardenbloemen? Of misschien wel een dotterbloemgrasland vol met orchideeën?

Leer wilde planten identificeren met de gebruiksvriendelijke app ObsIdentify of met een veldgids. Doe eens gek en determineer eens een gras, wie weet vind je het mooie kamgras wel in je buurt. En beperk je niet tot enkel de plantjes maar bekijk ook welke bloembezoekers een bloemrijk grasland aantrekt. Een hele wereld gaat open!

Tips om je te verdiepen:

• Leer op Ecopedia bij over verschillende graslandfases (in functie van intensiteit van beheer, productiviteit en biodiversiteit):
• Luister naar de FlowerPower De Tuin-podcast:
• Lees de verschillende publicaties van Velt