Chili begint als een van de topfavorieten aan de Confederations Cup in Rusland, die zaterdag start. De deelname is de kers op de taart voor een spelersgroep die het land twee Zuid-Amerikaanse titels en bovenal een winnaarsmentaliteit heeft bezorgd. Intussen klinkt de roep om nieuw talent en lijkt het alsof de magere jaren er opnieuw aankomen. Het toernooi is mogelijk de laatste stuiptrekking van de gouden generatie.
Chili kwam, vorige week dinsdag, als eerste deelnemer van de Confederations Cup aan op Russische bodem. Het team krijgt vanaf zijn openingswedstrijd tegen Kameroen de steun van meer dan achtduizend fans, geen enkel land doet beter. De Chilenen zien het immers als een enorme eer om te mogen deelnemen aan het warm-upevent voor de Wereldbeker (lees meer: de zin en onzin van de Confederations Cup).
La Roja dankt de uitnodiging aan de twee gewonnen Copas América in de voorbije twee jaar. Dankzij overwinning nummer één op eigen bodem in 2015 won het land zijn allereerste internationale voetbaltrofee, meteen het einde van een 99-jarige droogte. Geen wonder dus dat Chili maar al te graag afreisde naar Rusland.
De selectie van bondscoach Pizzi bevat de bekende namen, gaande van Claudio Bravo tot Alexis Sánchez. Zij vormen al een klein decennium de ruggengraat van La Roja. Meer zelfs, 16 van de 23 geselecteerde spelers waren er drie jaar geleden al bij op het WK in Brazilië. Acht van hen droegen in 2010 al het felrode tenue, toen Chili voor het eerst in twaalf jaar opnieuw aanwezig was op het wereldtoneel.
Hoogconjunctuur
Die langdurige hoogconjunctuur is volgens middenvelder Marcelo Díaz te danken aan één persoon: Marcelo Bielsa. De Argentijn, meer mythe dan mens, werd in de zomer van 2007 aangesteld als bondscoach, enkele weken nadat zes internationals een hotellobby kort en klein hadden geslagen. De federatie draaide met de keuze voor Bielsa het roer volledig om. Op basis van het U20-team maakte hij komaf met een donkere periode vol teleurstellende resultaten en extrasportieve uitspattingen. Die combinatie bleek de missing link te zijn voor Chili, een land dat tot dan toe een holle voetbalcultuur bezat.
Chili zocht decennialang krampachtig naar een eigen voetbalidentiteit en spiegelde zich tevergeefs aan anderen. Bielsa maakte van meet af aan komaf met deze psychologische achterstand die het team vaak al van bij de aftrap verlamde. Dat fatalisme is volgens sportsocioloog Andres Parra inherent aan de natie. Militaire nederlagen worden in Chili bijvoorbeeld herdacht met een nationale feestdag terwijl het dictatoriale regime van Pinochet de natie heeft geleerd onderdanig te zijn.
De frisse wind die Bielsa door Chili liet waaien, vertaalde zich ook in sportief succes. Op twee opeenvolgende Wereldbekers behoorde La Roja tot de beste zestien dankzij spektakelrijk voetbal. De WK-campagne in 2014, onder leiding van Jorge Sampaoli, kende echter een dramatische afloop. De uitschakeling door Brazilië droeg het potentieel van een trauma in zich maar de gouden generatie besliste om moed en grootspraak te putten uit de ontgoocheling.
Copa-succes
Zo profileerden Sampaoli en co zich openlijk als topfavoriet voor de Copa América in eigen huis, wetende dat het land nog nooit eerder de beker kon winnen. Sampaoli stuurde voor het thuistoernooi zijn aanpak dan ook ietwat bij: het resultaat primeerde op de schoonheid. De pragmatische ingesteldheid loonde: Chili versloeg in de finale grote buur Argentinië. Daarmee kwam een eind aan 99 jaren zonder enige internationale prijs.
Sampaoli’s opvolger, Juan Antonio Pizzi, trok vervolgens de overwinningsroes door tot de Copa Centenario in de VS. Opnieuw ging Argentinië voor de bijl na strafschoppen in de finale.
Aftakeling
Sinds die succesvolle titelverdediging worstelt het elftal echter met zichzelf. Steeds meer Chilenen vragen zich af of Pizzi wel degelijk de juiste opvolger is van het duo Bielsa-Sampaoli. Gezien de wisselvallige resultaten maakt de natie zich terecht zorgen. Op de lange weg naar het WK in Rusland bevindt Chili zich momenteel op een veilige 4de plaats maar met verplaatsingen naar Bolivia en Chili voor de boeg, is kwalificatie geen sinecure.
Bovendien takelt de gouden generatie, niet voor niets de oudste selectie op de Copa Centenario, stelselmatig af. Het dramatische seizoen van kapitein en sluitstuk Claudio Bravo bij Manchester City is symbolisch voor deze terugval.
De Bielsa-filosofie schrijft ook voetbal voor dat gebaseerd is op maximale inzet en bijgevolg perfecte fysieke paraatheid. Geen toeval dus dat Pizzi sinds kort op cruciale momenten, zoals de uitwedstrijd tegen Argentinië, teruggrijpt naar een minder intensieve stijl gebaseerd op individuele flitsen. Nieuwe jeugdproducten zoals Angelo Henriquez, ex-Manchester United, en Igor Lichnovsky worden wel klaargestoomd om het stokje over te nemen, maar tot nu toe zonder veel succes.
Vooral op defensief vlak, sowieso al niet de sterkst bezette linie, zal het schoentje waarschijnlijk blijvend knellen. Daarnaast is de race om een WK-ticket in Zuid-Amerika zo spannend dat er weinig tot geen ruimte is voor veel experimenten. In januari nam Chili om die reden wel deel aan de China Cup, een ideale gelegenheid om jonge spelers uit te testen maar uiteindelijk niet te vergelijken met een beladen WK-kwalificatieduel.
Chili lijkt op dit moment simpelweg niet te beschikken over spelers van wereldniveau in zijn wachtkamer. Een teken aan de wand is misschien wel het vertrouwen in Nicolas Castillo, min of meer doorgestuurd bij Club Brugge maar door zijn doelpunten in Mexico dé targetman van Pizzi. Castillo, die uiteindelijk afhaakte voor de Confederations Cup wegens een knieblessure, kan ongetwijfeld van grote waarde zijn voor dit Chili maar heeft niet het potentieel van een wereldtopper zoals Sanchez in zich. Wanneer die supersterren afhaken, wacht dus mogelijk het grote zwarte gat. Een leven in volstrekte anonimiteit zoals aartsrivaal Peru overkwam na de gouden generatie van de jaren ’70, vormt de grootste angst.
Een terugval mag echter niet als een complete verrassing aankomen. Chili is met zijn zeventien miljoen inwoners immers een demografisch klein voetballand. Landen uit dezelfde categorie zoals Portugal en Nederland hebben in hun historie ook jaren van overvloed afgewisseld met jaren van droogtes. De vraag is dan ook of de Chileense bond van deze succesperiode gebruik heeft gemaakt om de volledige voetbalpiramide in het land te moderniseren volgens dezelfde filosofie. Enkel zo kan Chili op lange termijn deel blijven uit maken van de wereldtop.
Promospot
Dat het einde van de gouden periode mogelijk in zicht is, dringt ook meer door bij de bevolking. Onlangs acteerde Sanchez in een promospotje voor telefoongigant Movistar. Sanchez speelt een oude man die gepassioneerd vertelt aan zijn kleinkind over de gewonnen Confederations Cup in 2017. De lang vervlogen triomf komt ter sprake omdat het kind voor school een oud verhaaltje moet opschrijven als huiswerk. De manier waarop de oude Sanchez vertelt over de triomf bevat een dubbele bodem van trots maar ook melancholie. De reactie van het kind spreekt ook boekdelen: alsof hij helemaal niet gewoon is dat zijn vaderland succesvol kan zijn in voetbal.
De reclame werd onlangs gelanceerd in Chili om de natie warm te maken voor het aankomende toernooi, wetende dat dit mogelijk het laatste grote moment is voor een unieke spelersgroep. Escribamos juntos esta historia, ofwel samen geschiedenis schrijven, luidt de finale boodschap. IJdele hoop of een teken van de nieuwe Chileense zelfzekerheid?
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
