Lewis Hamilton: ‘Mensen met onze huidskleur kunnen dat niet, zei men mij’

Zeven keer al werd Lewis Hamilton wereldkampioen Formule 1 en dit weekend mist hij pas voor de eerste keer in zijn carrière een GP. Toch is de Brit niet bezig met die records: ‘Ik probeer een voorbeeld te zijn voor mensen zoals ik.’

Waarschijnlijk is het een stuk makkelijker om je zevende wereldtitel in de Formule 1 te winnen dan te debuteren in de kartcompetitie en daar je weg te maken, strijdend tegen alles en iedereen. Als kleurling en van niet-begoede afkomst heeft Lewis Hamilton (35) niet enkel moeten opboksen tegen sterke tegenstanders, maar ook tegen vooroordelen, een vijandige sfeer en de eenzaamheid in het wereldje.

Bij zijn debuut kon hij zich niet voorstellen welk parcours hem te wachten stond. Het enige wat hij wist, was dat het er één vol bochten zou zijn. Toen hij in 2007 debuteerde bij McLaren was hij de eerste en de enige zwarte F1-rijder. Na vier jaar stapte hij over naar Mercedes.

Vandaag is Hamilton dé absolute recordhouder qua aantal grand-prixoverwinningen en mederecordhouder qua wereldtitels. De Brit legde een mooi parcours af, maar nog is hij niet tevreden. ‘Als kind droomde ik ervan om F1-rijder te zijn, maar toen ik op tv Michael Schumacher bezig zag, kon ik me nauwelijks voorstellen dat ik op een dag zelf in dat wereldje zou belanden, laat staan koersen winnen. Zo vaak wereldkampioen worden en nog steeds competitief zijn, dat had ik nooit kunnen dromen.’

Vandaag is Lewis Hamilton ook iemand die durft verder te kijken dan zijn sport. Een charismatische man die praat over de strijd die hij voert en waarin hij gelooft. Al blijft hij in de eerste plaats een uitermate getalenteerde rijder, ondersteund door een sterk team.

Van je zeven wereldtitels behaalde je er zes aan het stuur van een Mercedes. Herinner je je nog je eerste bezoek aan de fabriek in Brackley, het testcentrum van Mercedes nabij Londen, in 2013?

Lewis Hamilton: ‘Ik kwam toen van het McLaren van Ron Dennis, die een visionair was. Hij had een hightechfabriek gebouwd, echt spectaculair. In vergelijking daarmee maakte de fabriek van Mercedes een sobere, bijna spartaanse indruk. Dat beviel me. Ik dacht: hier stoppen ze het geld vooral in de race en niet in de uiterlijke schijn.

‘In de Formule 3 debuteerde ik in een team dat veel investeerde in het imago en minder in zijn ingenieurs en in de technische ontwikkelingen. Plots belandde ik in een ploeg die geld stak waar het hoorde: in aerodynamisch onderzoek, in studies naar koolstofvezels en andere technische aspecten die ertoe doen in de race. Het resultaat? Ik won alles. Ik wilde mee bouwen aan de toekomst, en dat gevoel had ik toen ik bij Mercedes belandde. Vandaag praten we over een heel andere dimensie, maar de sleutel tot het succes ligt daar.’

Zo’n dominantie, zeven seizoenen op rij, is nooit gezien in de Formule 1. Hoe groot is je persoonlijke bijdrage aan dit succes?

Hamilton: ‘Ik ben maar een radertje in een groter geheel. Of beter gezegd: de link die het werk van velen aan elkaar plakt. Misschien was mijn bijdrage zelfs groter toen we nog niet wonnen, in mijn allereerste seizoen bij Mercedes. Toen kostte het zelfs moeite om bij de eerste tien te eindigen, er moest hard gestreden worden voor elk punt, maar ik vond het een fijn idee om samen een team beter te maken.

‘Wanneer ik in iets geloof en voor een uitdaging sta, wijd ik me daar helemaal aan. Dat is vandaag nog steeds zo, net als in de dagen toen ik kartte en in mijn GP2-tijd toen ik me afvroeg wanneer ik ooit tegen Alonso, Räikkönen en Schumacher zou uitkomen en ze kloppen. Uiteindelijk is me dat gelukt.’

Hoe komt het dat jij en je team na zoveel overwinningen nog zo’n honger hebben naar meer?

Hamilton: ‘Dat is niet de verdienste van één persoon, maar van een omgeving waarin iedereen tot het uiterste wil gaan, de beste wil zijn en deel wil uitmaken van een succesrijk team. We trekken allemaal aan hetzelfde touw en delen dezelfde passie.’

Niki Lauda

In hoeverre waren het respect en de vrijheid die je bij Mercedes vond bepalend voor je geluk en je succes?

Hamilton: ‘Wanneer in om het even welk bedrijf iemand met een positieve en goed gezinde mentaliteit in een hoek belandt op een plek waar hij zich moet aanpassen en hij zichzelf niet meer herkent, is dat geen goeie omgeving meer voor zo’n persoon. Toch gebeurt het vaak dat mensen ergens blijven omdat ze hun werk niet willen verliezen en het geld op het einde van de maand nodig hebben.

‘Ik heb veel geleerd bij McLaren, maar ze hadden daar bepaalde verwachtingen over hoe ik me moest gedragen als rijder. Dat staat haaks op wat en wie ik ben. Ik heb me altijd een outsider gevoeld, iemand die niet netjes binnen de lijntjes kleurt. Voor ik bij Mercedes tekende, heb ik hen gezegd dat ik anders ben dan de anderen. ‘Laat me mezelf zijn, laat me experimenteren, want ik wil uitvinden wie ik echt ben. Hoe dan ook zal ik jullie zo goed als ik kan helpen om het merk populairder te maken bij jongeren.’ Zo is het gegaan.’

Wie helpt je wanneer je een probleem hebt?

Hamilton: ‘Als ik boos ben, praat ik niet. Dan trek ik een muur van stilte om me heen op. Ik wil geen negatieve energie overzetten op de mensen die me helpen met winnen en die zo al onder grote druk staan. Misschien is Angela Callum ( zijn fysiotherapeute, nvdr) wel mijn eerste klankbord, en dan is er nog Roscoe ( zijn hond, nvdr). Hij is een goede luisteraar.’

Niki Lauda gaf de doorslag bij je keuze voor Mercedes en lag daardoor aan de basis van veel van je overwinningen. Zijn jullie het soms ook over iets oneens?

Hamilton: ‘Ik heb met Niki alleen maar mooie momenten meegemaakt, een bezoek aan zijn huis op Ibiza dat ik altijd zal onthouden inbegrepen. Voor hij me kende, had hij een verkeerde indruk van me. Door met mekaar te praten besefte hij dat we meer gemeen hadden dan hij voorheen dacht. Ik herinner me de telefoontjes die hij pleegde om me te overhalen om naar Mercedes te verhuizen. Op het einde aarzelde ik nog. Ik zei hem: “Ik ben Niki Lauda niet, hé, het is niet dat ik nu zo’n topper ben.” Maar hij drong aan: “Met jou worden we top.” Ik kan me geen enkele discussie herinneren waarin we het niet eens waren.’

Je hebt ook een speciale band met Toto Wolff, CEO bij Mercedes. Hoe zou je hem omschrijven?

Hamilton: ‘We praten veel met mekaar, dat zijn vaak diepgaande gesprekken. We hebben een manier gevonden om heel open met mekaar te zijn. We hebben een band die stoelt op een diepgaand vertrouwen, niet enkel op professioneel vlak, maar ook persoonlijk.’

Is er nooit sprake geweest om voor Ferrari te gaan rijden?

Hamilton: ‘Niet echt. We hebben een paar keer gepraat, maar onze belangen liepen op die momenten nooit samen. Ik geloof in het algemeen dat de dingen gebeuren om een reden. De afgelopen jaren liepen mijn contracten telkens op een ander moment af dan dat van de meeste andere rijders.’

Rolmodellen

Als kind was Ayrton Senna je idool. Later had je het ook over Maya Angelou, een Afro-Amerikaanse dichteres en activiste. Wie heeft je nog meer geïnspireerd in je leven?

Hamilton: ‘Dat waren er velen, zowel atleten als andere mensen. Mijn absoluut idool was Muhammad Ali, vanwege zijn uitstraling en zijn stijl. Ik blijf gefascineerd door wat hij verwezenlijkte maar ook door de waarden die hij aanhing. Ook Serena Williams was een voorbeeld voor mij en buiten de sport zeker Nelson Mandela. Met het ouder worden ben ik beter gaan begrijpen waarom sommigen een inspiratiebron voor me waren. Niet alleen omdat het groten waren in de geschiedenis, maar ook omdat ze dezelfde huidskleur hadden als ik.

‘Rolmodellen hebben, is heel belangrijk. Wanneer ik mijn helden bezig zag, dacht ik: die hebben iets formidabels gedaan, dus kan ik dat ook. Sommigen hebben grote dromen, maar niemand als voorbeeld. Het is belangrijk om iemand te hebben van wie je kan leren en met wie je jezelf kan vereenzelvigen. Als je jong bent, hoor je vaak: dat kan jij niet, dat lukt ons niet. Ook van je ouders: “Niemand in onze familie met onze huidkleur heeft dat ooit gedaan.” Daarom zijn al die mensen over wie ik het net had zo belangrijk geweest voor mij.’

Vier maanden geleden heb je je ferm uitgesproken tegen racisme, een statement dat niet iedereen in de Formule 1 beviel. Hoe belangrijk is het voor jou om je ideeën kenbaar te maken aan de buitenwereld? Vind je het je plicht om te spreken namens wie zich niet kan laten horen?

Hamilton: ‘Ik ben er nog niet in geslaagd om de hele Formule 1 achter mij te kunnen scharen. Ik probeer nog altijd meer mensen mee te krijgen, er zijn er nog veel die stil gebleven zijn. Het kost tijd om de publieke opinie bij te sturen, maar ik beschik over een wereldpodium waar ik om de twee weken race. Ik kon niet geloven dat zo veel mensen over heel de wereld me volgden, en ik ben hen dankbaar om hun reacties, omdat ze een grote impact op me hebben.

‘We hebben allemaal een belangrijke rol te vervullen. Elk van ons heeft een stem, we moeten meer praten maar ook meer doen. Er zijn zo veel problemen in de wereld die we, als we moeite doen, kunnen helpen oplossen.

‘Mijn droom is deel uitmaken van de oplossing en niet van het probleem. Omdat ik een groot deel van mijn leven deel uitmaakte van het probleem. Ik was van heel veel dingen niet op de hoogte, ook niet wat de diversiteit betreft. Het is geen gemakkelijk te bespreken onderwerp, nog steeds niet. Daarom wil ik er zo open mogelijk over zijn. Misschien is op dit moment ergens ter wereld een jongen of een meisje het slachtoffer van discriminatie of van seksisme. Ook zij hebben een stem die ze misschien niet durven laten horen. Door mij te zien kunnen ze de moed vinden om dat wel te doen.’

In totaal won je al 93 grands prix. Welke was de mooiste overwinning?

Hamilton: ‘Monaco 2008 is één van mijn favorieten, en ook Silverstone in datzelfde jaar. Races waarin het regent zijn het moeilijkst te winnen en blijven daarom het best hangen in het geheugen. Ook de Grote Prijs van Duitsland van twee jaar geleden vond ik speciaal, omdat ik van achterin moest vertrekken op een circuit dat meer op een zwembad leek.’

En je grootste ontgoocheling in veertien jaar F1?

Hamilton: ‘Het WK 2007 nipt verliezen, in mijn allereerste jaar. Laat ons zeggen dat ik daar sindsdien revanche voor genomen heb.’

Wat kan je nog boeien of maakt je nog gelukkig wanneer je op een morgen of voor een testrit de paddock instapt?

Hamilton: ‘Ik heb nooit van testritten gehouden, omdat ik me niet zo lang kan concentreren. Wat ik fijn vind, is in het begin van het jaar de auto uitproberen, wanneer de verwachtingen hooggespannen zijn. Het werk dat in de fabriek gedaan is afmeten, een bijdrage leveren in het maken van de juiste keuzes qua materiaal.

‘Mijn echte kracht zit hem in de wedstrijden zelf. In zo’n wedstrijdweekend is het mooiste de details te bekijken, alles op elkaar af te stemmen en het succes delen met de rest van het team. Ik rijd ook nog altijd graag, de piste oprijden voor de wedstrijd is nog altijd een heerlijk gevoel. Ik zal verdrietig zijn als ik dat niet meer kan, ik zal het missen. Hopelijk mag ik nog lang doorgaan. Al die tijd probeer ik beter te worden en te blijven winnen, en intussen gewoon gelukkig te zijn.’

Door Gianluca Gasparini