‘Wordt een toekomst voorbereid waarin België geen plaats meer heeft?’

Essayist en rattachist Jules Gheude gelooft dat het Franstalige verzet tegen Theo Francken het einde van België bespoedigt.

Twee jaar geleden drukte Liesbeth Homans, N-VA minister van de Vlamse regering, de wens uit dat België in 2025 niet meer zou bestaan. Onlangs voorspeld het persbureau Bloomberg in zijn ‘Pessimist’s Guide ‘ het einde van België in 2028.

Volgens sommigen is België dus terminaal ziek.

Maar de Zweedse coalitie van Charles Michel wil maatregelen nemen die met de lange termijn betrekking hebben, namelijk op het energiegebied. Zo gaat het over de constructie van een nieuwe kerncentrale in 2040, waar zelfs minister Marie-Christine Marghem van toegeeft dat dat ‘een theoretisch scenario’ is. Men bereidt dus een toekomst voor waarin België zijn plaats nier meer zou hebben.

Hoop doet leven, zegt men. Maar men moet ook met de realiteit rekening houden.

Sinds 1970 heeft de institutionele motor van België zes onderhouden gekend. Maar vandaag ziet hij er totaal geblokeerd uit: de GEN-saga, de geluidshinder van de luchthaven Brussels Airport, de bouw van een nieuw nationaal stadion, het energiepact…

In 2016 had Jean Quatremer, Brussels correspondent van de Franse krant “Libération”, het over onmacht, incompetentie, onverantwoordelikheid.

Surrealistisch: Dit is geen land

België is vaak met de surrealistiche beweging geassocieerd. Algemeen bekend is het werk van René Magritte met de titel: Ceci n’est pas une pipe. Die zou men ook voor België kunnen gebruiken: Dit is geen land.

Surrealistisch is toch het feit dat de grootste partij, de N-VA, in de Belgische regering zit, terwijl ze voor de verdwijning van België pleit.

Toen de Zweedse coalitie in 2014 ontstond, werd besloten de communautaire kwesties voor de duur van de legislatuur in de koelkast te bewaren. Onnozel, als men weet dat in België elk dossier een communautaire connotatie heeft. De polemiek rond Theo Francken, de N-VA-staatssecretaris voor Asiel en Migratie, is daar het beste bewijs van. Aan Franstalige kant wordt al eens zijn ontslag gevraagd, terwijl Francken in zijn partij een van de leidende figuren is. ‘Doe zo voort, Théo!’ verklaarde Bart De Wever op de nieuwjaareceptie van de N-VA in Mechelen.

Mochten verkiezingen vandaag plaatshebben, zou de staatssecretaris als eerste op het Vlaamse podium staan. Anders gezegd, de Franstaligen zijn aan België gehecht, maar bespoedigen ze met hun hardnekkigheid tegen Theo Francken niet juist de dood van het koninkrijk?

Staat van ontkenning

De Franstaligen zitten in een onafgebroken staat van ontkenning. Zij willen de werkelijkheid niet zien : sinds de vastlegging van de taalgrens in 1962, werd alles in gang gebracht om van Vlaanderen een echte natie te maken.

‘In dit kleine land is geen plaats voor twee naties : een Belgische – voor zover die ze ooit bestaan heeft – en een Vlaamse’, verklaarde François Perin in 1981 al. En hij voegde eraan toe: ‘Wat zou de Vlamingen kunnen beletten hun onafhankelijkheid eenzijdig uit te roepen? Ze hebben al de instrumenten van hun toekomstige legitimiteit geschapen. Walen mogen zich Belg voelen, maar zouden ze bereid zijn om voor het behoud van België te vechten, tegen de wil van de Vlamingen? Ik meen op een lichamelijke manier, door aan een burgeroorlog deel te nemen. De vraag stellen is ze beantwoorden. En wat zouden Europa en Nato hiertegen kunnen doen? De ‘Marines’ sturen om ons door het geweld te verplichten samen te leven?’

De Franse droom van Jean Gol

Het studiecentrum van de MR draagt de naam van Jean Gol. Aan het einde van zijn leven was de man ervan overtuigd dat de onweerstaanbare drang van het Vlaams-nationalisme tot de verdwijning van België zou leiden en dat de toekomst van de Walen Frans zou zijn. In zijn boek “Splendeurs de la liberté” vertelt Paul-Henry dat Jean Gol hierover een gesprek had gehad met Alexandre Gendebien: ‘Door met een aantal hypotheses te manoeuvreren, konden we al eens snel een aantal dingen berekenen: hoeveel departementale en regionale mandatarissen, hoeveel volksvertegenwoordigers er aan Wallonië zouden toekomen. Meedogenloos werd hij pas goed toen bepaalde politieke vrienden van hem te sprake kwamen die een nieuw baantje moesten krijgen in de Assemble nationale. ‘In elk geval’, voegde hij toe, ‘zullen ze trots hun tricolore sjerp dragen, en een paar decoraties erbovenop doen dan de rest…’ We spraken ook over een aantal formules van associatie en re-integratie in de Franse Republiek, waarbij het precedent van Elzas-Moezel niet zonder belang was.’

Ex-Premier Yves Leterme heeft België al eens als un accident de l’Histoire beschreven in een interview met Libération in 2006). Hij was ook de bron van het kartel CD&V/N-VA in 2004.

De reden waarom België in 1830 ontstaan, is al lang voorbij. (Een overeenkomst tussen de grote mogendheden van die tijd, met name Engeland, dat zich wilde beveiligen tegen Frankrijk.) Is de tijd niet gekomen om het accident te repareren?

Jean Rey, één van de vaders van de Europese constructie, verkaarde in 1947 : Het is overal zo, dat als in een unitaire staat een nationalistische beweging gist, hij na verloop van tijd onvermijdelijk zal kraken. Men doet er goed aan dit bijtijds in te zien.

Catalonië, Schotland, Vlaanderen: bij onomkeerbare ontwikkelingen helpen achterhoedegevechten niet, schreef ik eerder al.

Door de grillen van de geschiedenis, werd Wallonië van Frankrijk weggehaald. Sinds de 13de eeuw werd het Frans nochtans in de Waalse streken als literaire taal aanvaard. Voor de Naamse historicus Félix Rousseau, ‘is dat het kapitale feit in de intellectuele geschiedenis van Wallonië. Zonder enige drang en met hun volle instemming hebben de Walen zich in de invloedssfeer van Parijs geplaatst, en met een nooit verloochende trouw hebben zij al zeven eeuwen ononderbroken deelgenomen aan de Franse cultuur’.

Zou Frankrijk vandaag bereid zijn om Wallonië te integreren ? Op die vraag heeft Jacques Attali, voormalig adviseur van President François Mitterrand, zijn antwoord gegeven : ‘Mochten zij morgen geraadpleegd worden, zouden 95% van de inwoners van de Hexagone zich gunstig uitdrukken.’

Jules Gheude, Waals essayist (zijn laatste boek “Waals Testament – Ongemakkelijke waarheden over de toekomst van België” werd in 2017 door Doorbraak Boeken gepubliceerd, met een inleiding van Bart Maddens (KUL).