Mysterie van de dag: waarom is krabben besmettelijk?

Deze zomer viert Knack.be de mysteries van het leven. Elke dag kruipen we in de huid van een verwonderd kind en verbazen we ons over al dan niet alledaagse mysteries. Vandaag: waarom is krabben besmettelijk?

Sommigen moeten nog maar het woord ‘luizen’ of ‘huismijt’ horen; laat staan er een zien, of ze beginnen al te krabben. Ook het zien van krabbende mensen werkt aanstekelijk. Hoe dat komt, was voor de wetenschap lang een raadsel. Heeft het misschien te maken met een te groot inlevingsvermogen?

Een onderzoek bij krabbende muizen, waarover het vakblad Science onlangs berichtte, werpt een nieuw licht op de zaak.

Onderzoekers van de Washington University in het Amerikaanse St Louis en de Universiteit van Shaanxi in China lieten een proefmuis een video zien van een andere, krabbende muis. Binnen enkele seconden vertoonde de proefmuis een gelijkaardig krabgedrag. Dit vonden de wetenschappers verrassend, omdat muizen bekend staan voor hun slecht zicht. Muizen vertrouwen meer op de tast- en de reukzin.

Niettemin was een wazig beeld van de krabbende soortgenoot al genoeg om in de hersenen van de proefmuis ervoor te zorgen dat de nucleus suprachiasmaticus, het deel in de hypothalamus dat de slaap- en waaktoestand controleert, opvallend actief te laten worden. Het brein gaf daarop een chemische stof vrij die helpt om krabsignalen door te geven van de huid naar het ruggenmerg. Als controlemechanisme blokkeerden de wetenschappers de vrijgave van de stof bij de muizen en toonden ze hen opnieuw de krabvideo. Gevolg; de muizen krabden niet. Wanneer ze gekieteld werden, krabden ze dan weer wel.

De drang om te krabben komt dus niet voort uit een gevoel van empathie, maar is aangeboren gedrag, en dus geen vrije keuze, besluiten de wetenschappers. Bij een trigger wordt jeuk die anders aan de aandacht van het brein voorbij zou gaan ineens wel voelbaar.

De onderzoekers vermoeden dat de nucleus suprachiasmaticus ander sociaal besmettelijk gedrag zoals pijn voelen of geeuwen kan verklaren. Want ook dat laatste is een mysterie. Mogelijke reden daarvoor is sociale binding, waardoor het meer voorkomt onder familieleden. Uit een studie blijkt trouwens dat vrouwen meer geeuwen wanneer anderen dat doen omdat ze een groter gevoel van empathie hebben.