Nergens ter wereld wordt de media zo streng gecontroleerd als in Eritrea, verdwijningen zijn er dagelijkse kost en de overheid betaalt werknemers maximaal 2 dollar per dag. ‘Verbaast het je dan dat zoveel Eritreeërs hun land verlaten op zoek naar een betere toekomst in Europa?’
‘Het Noord-Korea van Afrika’, zo wordt Eritrea ook wel genoemd. Nergens ter wereld wordt de media zo streng gecontroleerd als in het Oost-Afrikaanse land. Hoewel emigratie verboden is, waagt een relatief groot aantal Eritreeërs zich aan de levensgevaarlijke oversteek van Afrika naar Europa. Van de 10.165 migranten die levend de Italiaanse kust bereikten tussen januari 2015 en maart 2015, was een groot aandeel Syrisch, Malinees, Nigeriaans, Somalisch, Gambiaans en Eritrees, zo blijkt uit officiële cijfers van de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM).
Dat mensen het door burgeroorlog verscheurde Syrië willen ontvluchten of Nigeria waar Boko Haram dood en vernieling zaait, lijkt voor de hand te liggen. Maar waarom vlucht zo’n groot aantal Gambianen het kleine land (met slechts 1,8 miljoen inwoners) dat bij ons vooral bekend staat als een exotische vakantiebestemming?
Gambia wordt al meer dan 20 jaar geleid door een van ’s werelds meest excentrieke en meedogenloze dictators. Yahya Jammeh kwam in 1994 aan de macht na een staatsgreep zonder bloedvergieten, maar regeert sindsdien met ijzeren hand en zijn beleid wordt nog jaar na jaar repressiever.
En ook Eritrea, het kleine land met vijf miljoen inwoners in de hoorn van Afrika, is goed voor een kwart van de asielaanvragen binnen de Europese Unie.
De nationale diensten betalen nooit meer dan twee dollar per dag. Verbaast het je dan dat zoveel Eritreeiërs hun land verlaten op zoek naar een betere toekomst in Europa?
Sofia, die via Caïro, Eritrea wist te ontvluchtten vat in één simpele zin samen waarom ze haar vaderland wilde verlaten. ‘In Eritrea moet je zelfs bang zijn om tegen je familie te praten’, vertelt ze aan The Guardian. ‘Elke persoon naast je kan een spion zijn en in de gaten houden wat je doet. Personen verdwijnen elke dag.’
‘Liever sterven op zee, dan doodgemarteld worden. In Eritrea heb ik geen toekomst, geen opleiding en geen werk. Elke dag opnieuw moet ik om hulp vragen’ (terwijl ook op bedelen een gevangenisstraf staat in Eritrea). ‘In Europa hoop ik een nieuwe nationaliteit te krijgen en opnieuw mens te worden’, aldus Sofia.
Repressie
Volgens cijfers van de Vluchtelingenorganisatie van de VN (UNHCR) ontvluchten 2.000 Eritrieeërs maandelijks het land. Grootste oorzaak voor hun vertrek is het regime van president Isas Afewerki, hij regeert het land met ijzeren hand sinds 1993 (het jaar waarin Eritrea onafhankelijk werd van Ethiopië). De voormalige bevrijdingsstrijder duldt geen enkele vorm van oppositie.
‘Repressie, verdwijningen en rechterlijke executies’, met die woorden omschrijft Mike Smith van de Mensenrechtenorganisatie van de VN (UNHR) het land. Naast deze politieke context, is ook de economische situatie in het land belabberd. ‘De nationale diensten betalen nooit meer dan twee dollar per dag. Verbaast het je dan dat zoveel Eritreeiërs hun land verlaten op zoek naar een betere toekomst in Europa?’, aldus Smith.
Dienstplicht
Het merendeel van de bevolking is straatarm en heeft niet voldoende voedsel. De regering houdt vol dat Eritrea volledig zelfvoorzienend is wat voedsel betreft en weigert voedselhulp van buitenaf.
Een gevolg van deze strikte dictatuur is de dienstplicht. Alle jongeren krijgen vanaf 15 jaar een verplichte militaire training. Eens volwassen moeten zowel mannen als vrouwen verplicht achttien maanden in militaire dienst. Die wordt nadien verlengd, in velen gevallen zelfs tot 10 jaar.
Militairen worden ingezet (vaak misbruikt) om zware arbeid te verrichten bij allerlei landbouwprojecten of infrastructuurwerken. Volgens economen houdt de dienstplicht de economische groei van het land tegen. ‘Beschikbare arbeid belandt zo niet op de arbeidsmarkt, maar in het leger.’
Open gevangenis
‘Een open gevangenis’, zo noemt Elsa Chyran directeur van de in de Groot-Brittannië gevestigde groep Human Rights Concern: Eritrea, haar land in The Guardian. ‘Vrijheid van mening en vrijheid van religie bestaan er niet. Het land telt meer dan 300 gevangenissen waar mensen geen eten of drinken krijgen.’
Begin deze week maakte het Comité ter Bescherming van Journalisten bekend, dat nergens ter wereld de media zo gecensureerd is als in Eritrea. Journalisten staan onder nog strengere beperkingen dan in Noord-Korea dat op de tweede plek strandt.
Een van de criteria waarop het rapport zich baseert is onder meer de vrije toegang tot internet. Is Eritrea is alleen een inbelverbinding toegestaan.
Hoge boete voor familieleden van vluchtelingen
Eritreeërs mogen hun land niet verlaten zonder toestemming. Enkel als ze over een uitreisvisum beschikken, kunnen ze het land uit. In de praktijk krijgt bijna niemand zo’n visum, aldus mensenrechtenorganisaties. Wie het land toch probeert te ontvluchten, riskeert neergeschoten te worden.
Wanneer iemand toch vlucht, moeten familieleden een boete van bijna 3.000 euro betalen. Aangezien de gemiddelde Eritreeër die som niet kan neertellen, worden de familieleden soms opgesloten of hun woning wordt afgenomen.
‘Als Europa echt de stroom van vluchtelingen uit Eritrea wil stoppen, moet het zijn diplomatieke en financiële invloed gebruiken in Asmara’, benadrukt de dertigjarige verpleegster Bayin Keflemekal. ‘Zolang de overheid ons niet helpt, organisaties als UNHCR ons niet kunnen bijstaan en de internationale gemeenschap niets onderneemt, zijn smokkelaars onze enige optie.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier