Het niet-conventionele gedrag van vastgoedmagnaat Donald Trump, die permanent in de aanval trekt, brengt tot dusver grotere klappen toe aan zijn tegenstanders in de race om het presidentschap dan aan hemzelf. Zijn rechtstreekse rivalen, Jeb Bush en Scott Walker, zakken weg in de peilingen. Fox News probeert hem intussen te paaien.
Lindsey Graham, een van de Republikeinse presidentskandidaten, formuleerde het in The Washington Post zo. “Donald Trump is een op hol geslagen auto die door een massa Republikeinen rijdt en iemand moet hem uit de auto halen. Ik zie geen manier waarop we in 2016 de verkiezingen kunnen winnen als we nu niet afdoend optreden”.
Graham preciseerde in andere interviews dat er twee groepen nodig zijn om verkiezingen te winnen: minderheden en vrouwen. Trump beledigt ze allebei. De minderheden via de Mexicanen, de vrouwen in het algemeen.
En nog Graham, die volgens peilingen stabiel op één procent van de kiesintenties staat: “Het goede nieuws is dat er 24 miljoen mensen naar het debat van de Republikeinse presidentskandidaten keken. Het slechte nieuws is dat er 24 miljoen mensen het debat zagen”.
‘Vet varken’
Trump kreeg, volgens focusgroepen die Fox News organiseerde, klappen tijdens dat debat. Een aanzienlijk deel van de Republikeinse kijkers in de focusgroepen keerde zich van hem af, op basis van wat hij zei. Er was bij sommige gepeilden zelfs iets als weerzin te bespeuren. Daar speelden verschillende elementen.
Die potentiële kiezers zagen hoe Trump zich in bochten wrong om oude standpunten pro abortus en pro universele gezondheidszorg te minimaliseren (hij leek meer op een politicus dan de politici, aldus een van de leden van een focusgroep), het leek voor velen niet overtuigend dat hij op deze gebieden, die belangrijk zijn voor conservatieven, waarachtig van standpunt was veranderd.
Een ander element – zij het minder expliciet in de focusgroepen – was de vrouwvijandigheid. In een vraag van Megyn Kelly konden ze vernemen dat Trump in het verleden vrouwen onder meer voor “vet varken” en “hond” had uitgemaakt. “Alleen Rosie O’Donnell“, probeerde Trump nog te counteren. En zijn volgende, wegwuivende zin leverde hem misschien zijn grootste applaus van de avond op: “Ik heb geen tijd voor totale politieke correctheid”.
Trump scoorde ook met andere punten applaus. Hij noemde de huidige leiders van het land en politici tout court “dom”. Hij legde uit hoe hij geld gaf aan alle politici, en dat hij dan, jaren later, om het even welke gunst kon eisen. “Dat systeem klopt niet”. Hij nam Hillary Clinton als voorbeeld, maar zei dat hij ook aan vele van de andere Republikeinse presidentskandidaten had gegeven.
Zip
Na afloop van het debat eiste Trump in eerste instantie de overwinning op. Hij was volgens aanwezigen evenwel zichtbaar geërgerd en richtte zijn pijlen via Twitter op Frank Luntz, de man die de focusgroepen had bijeengebracht, op Megyn Kelly, de interviewster van Fox News die hem, vond hij, harder had aangepakt dan de andere kandidaten, en Fox News. “Ik breng hen de hoogste kijkcijfers in de geschiedenis en ik krijg zip (niets, red.)”, tweette hij, in een opmerking die eerder in reality-tv thuishoort dan in politiek.
It amazes me that other networks seem to treat me so much better than @FoxNews. I brought them the biggest ratings in history, & I get zip!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) August 9, 2015
‘Bloed uit haar waar dan ook’
Zijn kritiek op Megyn Kelly leidde tot meer rumoer. Hij tweette volop, en vrijdagnacht telefoneerde hij naar CNN, waar hij leek te beweren dat Kelly hem zo kritisch had bejegend omdat ze ongesteld was. Hij noemde haar vragen “ridicuul”. “Je kon bloed uit haar ogen zien komen, bloed uit haar waar dan ook” (out of her wherever).
Trump verklaarde later dat hij had willen zeggen “oor” of “neus”, maar dat hij zichzelf had onderbroken, omdat hij iets belangrijkers mee te delen had. Een groot deel van de rest van de wereld dacht dat hij op menstruatie doelde. Een Republikeinse organisatie des-inviteerde hem van een politieke bijeenkomst in Atlanta op zaterdag. Sommige medekandidaten begonnen (eindelijk) openlijk kritiek op hem te uiten, onder wie Jeb Bush.
Trump sloeg als vanouds via Twitter terug, onder meer naar de enige vrouwelijke kandidaten bij de Republikeinen Carly Fiorina.
Mr. Trump: There. Is. No. Excuse.
— Carly Fiorina (@CarlyFiorina) August 8, 2015
I just realized that if you listen to Carly Fiorina for more than ten minutes straight, you develop a massive headache. She has zero chance!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) August 9, 2015
Roger Stone, de meest ervaren van zijn adviseurs werd ontslagen (volgens Trump) of nam ontslag (volgens Stone zelf, die vindt dat Trump altijd maar afgeleid wordt door nevenschermutselingen, zoals met Kelly), het tweede topontslag in de campagne in een week.
Trump weigert zich te verontschuldigen bij Kelly en eiste zelf verontschuldigingen van haar omdat ze onfaire vragen had gesteld (zij weigerde zich maandagnacht te verontschuldigen voor “goede journalistiek”). “Ik zal fenomenaal zijn voor vrouwen”, zei hij tijdens een van de vele interviews.
Ook besloot Trump in het offensief te gaan tegen Jeb Bush, wellicht de meest waarschijnlijke Republikeinse presidentskandidaat en in ieder geval de best gefinancierde. Hij lanceerde een advertentie tegen Bush.
Enough is Enough- no more Bushes! https://t.co/0k0Y0pgbhC
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) August 10, 2015
Hij werkt volgens zijn woordvoerder aan een pakket meer gedetailleerde politieke standpunten.
Bush zakt uit top-vijf
In de eerste peilingen, gedeeltelijk voor en gedeeltelijk na de bloed-uitspraak afgenomen, lijkt Trump niet de grote verliezer te worden van het debat van afgelopen donderdag. Hij komt uit op 23 procent (één procent meer dan in de vorige peiling van hetzelfde instituut maar minder dan in een peiling waar hij 26 procent haalde). In de peiling zakken Bush en Scott Walker, die tot nu in de top-3 stonden weg naar een gedeelde zesde plaats, met elke 7 procent van de kiesintenties. Ze worden volgens de peiling voorafgegaan door Trump, Ted Cruz (13 procent), Ben Carson (11), Carly Fiorina (8) en Marco Rubio (8). Al dan niet toevallig zijn Cruz en Carson kandidaten die weigeren Trump te bekritiseren.
Sympathisanten van de Bush-campagne zeggen dat Jeb op zijn organisatie en zijn geld rekent (hij heeft ruim 120 miljoen dollar campagnegeld vergaard tot dusver, verreweg het meest van alle kandidaten – Trump kan natuurlijk, als hij dat verkiest, evenveel of meer besteden van zijn eigen geld) en wacht tot de Trumpstorm overwaait om in het offensief te gaan. Maar een gedeelde zesde plaats is echt niet waar hij mee rekende.
Vredespijp met Fox News?
Die Trumpstorm zorgt intussen ook voor hoge golven bij Fox News.
Dat er sinds het debat conflict heerste tussen de partijen is voor alle betrokkenen onbehaaglijk. Voor Trump omdat meer dan de helft van de Republikeinse kiezers hun nieuws bij Fox halen, en voor Fox News omdat die kijkers, zoals Trump, niet blij waren met de kritische vragen in het debat.
Fox News-baas Roger Ailes, die had geluncht met Trump bij het begin van diens campagne, had hem voor het debat bakkenvol positieve aandacht gegeven (onder meer via het programma van Megyn Kelly).
Na dat debat werd Fox, volgens New York Magazine, overspoeld met pro-Trump e-mails. “In het begin was virtueel 100 procent van de mails tegen Megyn Kelly. Roger (Ailes) was niet gelukkig”. En hij was nog minder gelukkig toen Trump in het weekend interviews gaf aan alle andere zenders. Trump zei zelfs dat hij nooit nog een interview aan Fox zou geven. Andere conservatieve media, Breitbart en The Drudge Report, kozen wel resoluut de kant van Trump.
Roger Ailes gaf volgens New York Magazine zijn anchors de voorbije dagen de opdracht niet in te gaan op de uitspraken van Trump inzake Megyn Kelly.
Maandag was er een telefoongesprek tussen Ailes en Trump met als gevolg dat Trump dinsdag geïnterviewd wordt in twee Fox-programma’s (niet in dat van Kelly).
Roger Ailes just called. He is a great guy & assures me that “Trump” will be treated fairly on @FoxNews. His word is always good!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) August 10, 2015
Trump tweette zijn tevredenheid.
Iedereen ging en gaat ervan uit dat het niet blijft duren met Trump, ook al overleeft hij nu al enkele controverses. Maar de vraag duikt langzaam ook op: hij mag dan volgens sommigen/velen wanstaltig en zelfs gevaarlijk zijn, maar hoe saai zullen de resterende kandidaten lijken als Trump van het politieke toneel verdwijnt?
Amerikaanse presidentsverkiezingen 2016
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier