Samenvatting eerste tv-debat Republikeinse presidentskandidaten: Trump krijgt klappen

Het eerste tv-debat van Republikeinse presidentskandidaten kende van bij het begin een woelig verloop. Uit de eerste reacties van focusgroepen blijkt dat koploper Donald Trump zware klappen kreeg.

Zakentycoon Trump domineerde nochtans het eerste uur van het twee uur durend debat. Het begon spectaculair. Een Fox-journalist vroeg dat de kandidaat die niet automatisch de Republikeinse winnaar zou ondersteunen, zijn hand zou opsteken.

Trump stak onder gejoel van het publiek als enige de hand op. Hij zei dat hij de winnaar zou steunen als hij het werd. Anders misschien niet – hij weigerde een onafhankelijke kandidatuur uit te sluiten. Dat viel niet zo goed bij een klaarblijkelijk overwegend Republikeins publiek.

Hij herhaalde bekende punten, hij kon scoren met zijn standpunt over illegale migratie (zonder mij zou het onderwerp niet ter sprake gekomen zijn, zei hij). Maar hij kon bijvoorbeeld moeilijk uitleggen hoe hij vroeger voorstander van legale abortus was, en nu tegen, vroeger voor universele gezondheidszorg en nu tegen. Hij kon ook niet uitleggen waarom hij vrouwen die hij niet graag heeft, of die tegen hem ingaan, uitscheldt, of fysiek belachelijk maakt. ‘Dat deed ik alleen met (tv-ster) Rosie O’Donnell‘, zei hij. Hij verklaarde het daarna als ‘lol maken’. ‘Ik heb geen tijd voor politieke correctheid en het land evenmin’. Hij zei tegen moderator Megyn Kelly: ‘Ik ben altijd heel lief voor jou geweest, al zou ik het op basis van je vraag ook niet zou kunnen zijn’.

Grijze Bush

Voor wie Trump al een tijd volgt, was het niet onverwacht of beneden zijn gebruikelijke peil, maar uit eerste reacties van uit Republikeinse kiezers samengestelde focusgroepen blijkt dat velen er op een of meerdere punten aanstoot aan namen, en hem vrij massaal lieten vallen. De vraag is of een breder publiek al oplet en er even zwaar aan tilt als de focusgroepen.

Jeb Bush, van wie weinig verwacht werd omdat hij bleke weken achter de rug heeft, was ook nu bleek, maar hij kreeg vragen waarbij hij vooral moest bevestigen wat hij eerder had verklaard, en dat viel nog wel mee.

De derde in de peilingen, Scott Walker, de gouverneur van Wisconsin, had het duidelijk lastig om tegenvallende banen in zijn staat of zijn abortusstandpunt (hij is ook tegen als het leven van de moeder in gevaar is) aannemelijk te maken.

De meest felle discussie ontspon zich tussen Chris Christie, de gouverneur van New Jersey en Rand Paul, de senator van Kentucky. Het ging over afluisteren. Paul verdedigde de vrijheden van gewone burgers, terwijl Christie even fel de afluisterpraktijken en de opvraging van telefoongegevens verdedigde.

De topkandidaten overtuigden niet, of vielen tegen. Uit de eerste reacties van Republikeinse focusgroepen blijkt dat de rechtse kandidaten goed scoorden, Ted Cruz, Mike Huckabee, Ben Carson. Maar die zijn bijvoorbeeld inzake abortus en holebirechten zo rechts dat ze weinig kans maken in een nationale verkiezing.

Ook de meer gematigde Marco Rubio kreeg enkele positieve reacties in de focusgroepen.

De race ligt na dit debat helemaal open.