Dinsdag trekken de Democraten naar de stembus in veertien van de vijftig Amerikaanse staten. Weten we na Super Tuesday wie in november dé uitdager van president Donald Trump wordt?
Op Super Tuesday wordt ongeveer een derde van de 3.979 Democratische kiesmannen verdeeld. Wie in de veertien staten aan het langste eind trekt, neemt een belangrijke horde om in november de Democratische Partij als presidentskandidaat te vertegenwoordigen.
Bovendien geeft het een goede afspiegeling van de Democratische kansen om het in november tegen Amerikaans president Donald Trump op te nemen. Het wordt vooral uitkijken naar de staten waar voormalig presidentskandidaat Hillary Clinton in 2016 nipt de duimen moest leggen tegen haar Republikeinse concurrent. Is er één kandidaat die in onder meer Texas, Virginia en North-Carolina kan winnen, dan heeft die betere kansen om het in november tegen Trump op te nemen. Daarbij is het zeker interessant om de zogenaamde swing states in het oog te houden.
Na de eerste vier voorverkiezingen zijn er in totaal 155 kiesmannen verdeeld. Momenteel staat de progressieve Democraat Bernie Sanders op kop met zestig afgevaardigden. Hij wordt gevolgd door voormalig vicepresident Joe Biden, die 54 kiesmannen achter zich heeft weten te scharen. Na de verkiezingen in South-Carolina is de derde in rij, Pete Buttigieg, uit de race gestapt om de gematigde flank van de Democratische Partij niet nodeloos te laten versnipperen. Het is nog onduidelijk aan welke gematigde kandidaat Buttigieg zijn 26 kiesmannen wil opdragen. Vermoedelijk wacht hij nog even met die beslissing om eventueel zelf een prominente functie onder de auspiciën van de volgende Democratische president – ervan uitgaande dat de partij in november aan het langste eind trekt – te bemachtigen.
Uit een rondvraag blijkt dat 66 procent van de Democratische kiezers een negatief beeld van Bloomberg heeft.
Beste kaarten
Sanders heeft nu de beste kaarten voor Super Tuesday. In enkele belangrijke staten, waaronder Californië, Texas en Massachusetts, ligt hij volgens de huidige peilingen comfortabel op kop.
Voor Biden zag het er tot voor kort abominabel uit. In geen van de drie eerste voorverkiezingen kon de partijcoryfee overtuigen. Afgelopen zaterdag won hij de primary in South-Carolina met een ruime marge en heeft hij zichzelf terug een beetje in de race geknokt. Biden deed het vooral goed bij de Afro-Amerikaanse bevolking, die onder de radar van de peilingen was gebleven.
Toch kan de voormalige vicepresident onder Barack Obama niet op beide oren slapen. Biden is geen goede fundraiser en heeft nauwelijks campagne gevoerd in de staten waar men dinsdag naar de stembus trekt. Ter illustratie: in Californië heeft hij slechts 4.000 dollar in advertenties geïnvesteerd. Naar alle waarschijnlijkheid is hij dinsdagavond alweer terug bij af.
Elisabeth Warren, senator van Massachusetts, krijgt voorlopig maar moeilijk voet aan de grond. Bij de vorige voorverkiezingen bleef ze onder de verwachtingen en was het Sanders die als roerganger van de progressieve vleugel aan het langste eind trok. Volgens de meest recente peilingen blijft ze naar aanloop van Super Tuesday in tal van staten onder de vereiste kiesdrempel van 15 procent. Zelfs in haar eigen thuisstaat doet Sanders het momenteel beter. Toch lijkt ze de handdoek niet in de ring te zullen gooien en rekent ze erop dat andere kandidaten de race verlaten zodat ze zelf terug op het voorplan kan verschijnen. Indien ze toch uit de race stapt, speelt dat in het voordeel van Sanders.
En wat met Michael Bloomberg? De multimiljardair deed het in de meeste debatten abominabel, maar heeft intussen een fortuin in advertenties gepompt waar niemand naast kan kijken. Verontrustend voor de voormalige New Yorkse burgemeester is echter dat uit een rondvraag blijkt dat 66 procent van de Democratische kiezers een negatief beeld van hem heeft. Als hij er dinsdag niet in slaagt om in enkele cruciale staten aan het langste eind te trekken, dan dreigt zijn kandidatuur te eindigen nog voor ze goed en wel werd afgetrapt. Wel zal Bloombergs deelname dinsdag het stemmenaandeel langs de gematigde kant van de partij versnipperen, ten koste van Biden. Tenminste als hij boven de kiesdrempel van 15 procent eindigt – volgens de peilingen is dat bijvoorbeeld niet het geval in Californië.
De kans is groot dat geen enkele kandidaat op het einde van de rit een meerderheid van de kiesmannen achter zich kan scharen.
Brokered convention
Is Sanders dan de gedoodverfde winnaar? Allesbehalve. Wie de nominatie in de wacht wil slepen, moet in totaal 1991 kiesmannen achter zich scharen. Verwacht wordt dat Sanders in relatief opzicht de meeste kiesmannen zal binnenrijven, maar onvoldoende voor de vereiste meerderheid. Volgens de politieke pronostiekwebsite FiveThirtyEight is de kans groot dat geen enkele kandidaat op het einde van de rit een meerderheid van de kiesmannen achter zich kan scharen.
In dat geval vindt er voor de eerste keer sinds 1952 een zogenaamde brokered convention plaats waar de superdelegates, 775 ongebonden notabelen binnen de Democratische Partij, de doorslag moeten geven. Gezien zijn progressieve standpunten is Sanders binnen het establishment van de Democratische Partij niet bijzonder geliefd. In het verleden heeft de Amerikaanse senator er meermaals voor gepleit om het systeem helemaal op de schop te nemen. Sanders was tevens een van de drijvende krachten achter de hervormingen tussen 2016 en 2018, toen werd besloten om de superdelegates niet meer te betrekken bij de eerste stemronde.
Het blijft voorlopig afwachten in welke mate de gesneuvelde kandidaten zich rond een andere kandidaat zullen scharen. Kiezen ze allemaal voor een concurrent van Sanders, dan is het nog niet zeker dat hij met een voorsprong naar de conventie trekt. Is zijn marge daarentegen erg comfortabel, dan zullen de superdelegates moeilijk anders kunnen dan voor Sanders te kiezen. Een brokered convention is in de eerste plaats al erg schadelijk voor de reputatie van de partij en de kandidaat die het moet opnemen Donald Trump. Komt er na zo’n brokered convention geen winnaar uit de bus die van de partij een overtuigend mandaat krijgt, dan dreigt een blamage in november.
Donald Trump
Maar wordt Trump dan de eerste Amerikaanse president sinds Bush senior die als zittende regeringsleider en staatshoofd na vier jaar de duimen moest leggen voor zijn tegenstander?
Vaak wordt gekeken naar de economische situatie in het land, die intussen al meer dan 126 maanden aan één stuk blijft groeien. Trump laat geen moment onbenut om die pluimen op zijn hoed te steken, ook al werden de fundamenten van dat succes onder het presidentschap van Obama gelegd.
Maar de algemene economische situatie in de Verenigde Staten schetst een vertekend beeld. In de swing states, waar de verkiezingen uiteindelijk gewonnen worden, ziet het economische plaatje er minder rooskleurig uit. Bovendien blijft Trumps disapproval rating permanent laag. Geen enkele president scoorde in het verleden zo slecht wanneer de economie het zo goed deed.
Wel slaagt Trump erin om bij de Republikeinse voorverkiezingen – die in de praktijk een gelopen race zijn – een enorme opkomst te genereren. Het wijst erop dat de president ondanks zijn algemene negatieve beoordeling nog steeds een uiterst solide basis heeft die bereid is om te gaan stemmen, zelfs wanneer het er niet om spant.
Democratische voorverkiezingen in de VS
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
