‘Het is voor de Britse regeringsleider te hopen dat de energieprijzen binnen de perken blijven en dat het een hele zachte winter wordt’, schrijft Lia Van Bekhoven vanuit Londen.
Omdat het een zeldzaamheid is tijdens een politieke toespraak hardop te moeten lachen, blijft die ervaring je bij. Zeker als het gaat om meerdere laugh out loud-momenten. De speech voor het jaarlijks Conservatieve partijcongres in Manchester van afgelopen woensdag was dan ook typisch Boris Johnson; humor, woordspelingen en scherpe grappen ten koste van een vage oppositieleider. Send in the clowns, zong Barbra Streisand ooit. In Engeland sturen ze de eerste minister. Johnson gaf een goeie show met bombastische beloftes en grandioze borstklopperij. De waarheid werd verdoezeld of verdraaid en alles werd royaal overgoten met een dikke saus optimisme voor de toekomst.
Send in the clowns? In Engeland sturen ze de eerste minister.
Einde verhaal. Over de tekorten in de winkelschappen geen woord. Dat het leger ingezet is om lege benzinepompen te bevoorraden? Niks. De broccoli die in de velden ligt te rotten bij gebrek aan werknemers? Vergeten. De waarschuwingen over tekorten van kalkoenen en kerstcadeaus? De wachtlijsten in de ziekenzorg van 5,6 miljoen mensen? De stijgende energieprijzen? Er werd hooguit, tussen neus en lippen door, naar verwezen.
Waarom zou de premier zwaar trekken aan een dreigende crisis? Dat de Britse overheid tobt met het bevoorraden van zijn bevolking, wordt Johnson niet aangerekend. Volgens een recente poll voor The Times is het vertrouwen van de Conservatieven in de premier ‘ondanks de beproevingen’ sterker dan ooit. In alle peilingen blijven de Tories voor liggen op de oppositiepartij Labour.
Hoe doet Johnson dat toch? Hoe blijft hij drijven terwijl hij volgens de politieke normen kopje onder zou moeten gaan?
Johnsons zonnige optimisme en zijn vertrouwen in de ‘unieke Britse spirit’ wonnen hem twee jaar geleden de verkiezingen. Ze mogen dan nergens op gebaseerd zijn, ze zijn een effectieve politieke strategie. De kiezers gunnen Johnson succes. Ze zien veel van hem door de vingers. De premier, geloven ze, doet ook maar zijn best in onverwacht moeilijk omstandigheden. Covid is een globale epidemie, de virus raakt iedereen, overal. En wat de tekorten betreft, zelfs in China hebben ze moeite met het vullen van de vacatures voor vrachtwagenchauffeurs. Dat de internationale schaarste alleen in Groot Brittannië leidt tot lege schappen en lege benzinepompen is minder bekend. Het is een moedig persoon die in die context het B-woord (voor Brexit) durft te noemen.
‘Ik zoek geen goeie generaals, maar generaals die geluk hebben’, zou Napoleon gezegd hebben. Johnson is een leider die mazzel heeft. De meerderheid van de Britse media zijn de Conservatieve regering en de premier gunstig gezind. Maar er zijn tekenen dat Johnsons stijl niet langer resoneert maar schuurt met de dagelijkse ervaring van de kiezer.
Het vermoeden was dat de premier in zijn speech verwachtingen zou bijstellen. Dat hij kiezers zou voorbereiden op zwaar weer, of op zijn minst de indruk zou wekken dat de regering in Londen de boel onder controle had. In plaats daarvan was er leegte. Er was geen plan van aanpak. Geen uiteenzetting over hoe de tekorten telijf te gaan. ‘Hij klonk’, schreef de columnist van The Times, Ian Martin, ‘soms als de man die net na middernacht, als duidelijk is dat er niet voldoende reddingsboten zijn, aan de bar van de eersteklasselounge van de Titanic een rondje staat te bestellen en zijn toehoorders vergast met grappige verhalen’.
Politici en pers spreken van een tweede winter of discontent. Met de eerste winter van onvrede werden de chaotische maanden bedoeld van 1978 waar stakingen zorgden voor lege winkels, de straten vol huisvol lagen dat niet werd opgehaald en waar de doden soms niet begraven werden. De huidige, dreigende energiecrisis is niet zo omvangrijk als die van toen, maar er is een toenemend gevoel van ongemak en ontwrichting en van een overheid die de mond vol heeft van ‘taking back control‘, maar in feite de weg kwijt is.
Het is voor de Britse regeringsleider te hopen dat de energieprijzen binnen de perken blijven en dat het een hele zachte winter wordt. Maar de man zijnde die hij is, zal de Britse premier daar vast vanuit gaan.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
