Enrique Marquez, de 24-jarige jeugdvriend van schutter Syed Farook, die samen met zijn echtgenote Tashfeen Malik een bloedige terreuraanslag pleegde in San Bernardino, is gearresteerd. Marquez, die twee geweren kocht die bij de aanslag werden gebruikt, wordt beschuldigd van materiële steun aan een terreurcomplot, en van huwelijksfraude.
Enrique Marquez was een jeugdvriend en buur van Syed Farook in Riverside, een plaats in de buurt van San Bernardino. Hij bekeerde zich, een jaar of vier geleden, wellicht onder invloed van Farook, tot de islam.
Onmiddellijk na de aanslag in San Bernardino, die op 2 december14 doden en 21 gewonden maakte, liet Marquez zich opnemen in een psychiatrische instelling.
Enkele dagen later verliet hij het instittuut. Sindsdien werd hij, zonder advocaat, als getuige ondervraagd. De FBI heeft blijkbaar zijn getuigenissen uitvoerig nagetrokken alvorens tot zijn arrestatie werd overgegaan.
In rechtbankdocumenten die na zijn arrestatie zijn vrijgegeven, wordt gesteld dat Marquez in 2011-2012 twee geweren heeft gekocht, die bij de aanslag in San Bernardino werden gebruikt. Hij had de wapens voor Farook gekocht, beweert hij. Farook vreesde dat hijzelf, gelet op zijn uiterlijk (hij is geboren in de VS, in een Pakistaanse familie) niet door de achtergrondcontroles zou komen die in Californië van kracht zijn.
‘Maximale schade’
Het was de bedoeling, aldus de rechtbankdocmenten, dat Marquez en Farook onder meer met deze wapens in 2011-12 een aanslag zouden plegen tegen Riverside Community College, een universiteit waarin ze zelf onderwijs hadden gevolgd. Ze zouden er ofwel in de bibliotheek ofwel in het cafetaria een bloedbad aanrichten, en zouden daarna, of op een ander tijdstip, in het spitsuur een verkeersader aanvallen, “een deel zonder afritten”. Ze zouden er chauffeurs met buisbommen uit hun auto’s drijven, en ze vervolgens neermaaien. Men wou “maximale schade” toebrengen. Farook zou vanop de begane grond schieten, Marquez vanop een hoogte langs de weg.
De plannen werd volgens Marquez opgegeven omdat tijdens de planning in de buurt enkele kennissen op verdenking van terrorisme werden gearresteerd. Marquez kreeg naar eigen zeggen schrik en wou niet langer meedoen. Hij zou naderhand zijn gederadicaliseerd, hij ging, zegt hij, niet langer naar de moskee, hij dronk weer alcohol, maar bleef wel bevriend met Farook.
Marquez beweert, volgens CNN, dat hij Farook buisbommen heeft leren maken, en het materiaal ervoor gekocht had, maar dat hij niet op de hoogte was van plannen van de aanslag in San Bernardino. Hij zou ook gezegd hebben dat de bommen in de sociale dienst van San Bernardino, die Farook en zijn echtgenote Tashfeen Malik hadden achtergelaten maar die niet ontploft zijn, alleen al daarom niet door hem werden gebouwd. Als hij ze had gebouwd, zouden ze wél zijn ontploft.
Openbaar aanklager Eileen Decker zei na de bekendmaking van de arrestatie dat er geen aanduidingen zijn om aan te nemen dat Marquez vooraf op de hoogte was van de aanslag in San Bernardino.
Russische bruid
Marquez wordt ook huwelijksfraude ten laste gelegd. Hij is in 2014 officieel getrouwd met Mariya Chernykh, een zus van de Russische echtgenote van de oudere broer van Farook. Hij ontving 200 dollar per maand voor dat schijnhuwelijk, dat bedoeld was om Chernykh aan verblijfspapieren te helpen. Zelfs zijn moeder wist naar haar zeggen niet dat hij getrouwd was. Zijn buren hebben hem nooit in vrouwelijk gezelschap gezien.
Marquez, die als veiligheidsagent werkte in een vestiging van supermarktketen Walmart, en die bijkluste in een bar, wordt door bekenden als enigszins sullig voorgesteld. Volgens de eigenaar van de bar, waar hij als portier werkte, was hij beïnvloedbaar, mild, “het type man dat zich niet kan vrijvechten uit een natte papieren zak”.
Onder meer via getuigenissen van Marquez heeft de FBI de oorspronkelijke hypothese, dat Farook geradicaliseerd werd onder invloed van zijn Pakistaanse echtgenote Tashfeen Malik, moeten opgeven
Volgens Marquez was Farook in 2011 al zinnens om Al-Qaeda in Jemen te vervoegen. In privéberichten via Facebook hadden Malik en Farook het in 2013 over gewelddadige jihad. Of hun huwelijk, in 2014, paste in het kader van een geplande aanslag, en/of georganiseerd werd door een terreurgroep, is nog niet bekend. Malik beviel in mei van een dochter.
Nog een detail dat de FBI bekendmaakte: in 2009 wou Farook, zoals zijn oudere broer, dienst nemen in het Amerikaans leger. Waarom dat niet gebeurde, is niet duidelijk.
Farook, Malik en Marquez zijn nooit als terreurverdachten beschouwd, niet in de VS, en niet elders.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier