De leden van Labour spraken vandaag een motie van wantrouwen uit tegen hun partijleider. Maar wie is Jeremy Corbyn? Een portret van de rebel, die gekozen werd met het grootste mandaat ooit.
De uitslag van het Britse brexit-referendum heeft voor een politieke aardbeving gezorgd in het Verenigd Koninkrijk. Premier David Cameron heeft zijn ontslag aangeboden, Conservatief partijgenoot en publiekslieveling Boris Johnson krijgt steeds meer kritiek en Labour-voorzitter Jeremy Corbyn zit in steeds nauwere schoentjes.
Sinds het referendum heeft Corbyn dagelijks moeten herhalen dat hij niet aftreedt, en na het nachtelijke ontslag van parlementslid Hilary Benn (die zijn vertrouwen in Corbyn had opgezegd), gooiden al 23 van de 31 leden van het schaduwkabinet uit protest de handdoek in de ring. Dinsdag werd er binnen Labour een vertrouwensstemming gehouden: 172 parlementsleden zegden daarbij hun vertrouwen in Corbyn op. De 40 die hem nog steunen zijn een schrale troost. . Wie is de man die amper negen maanden na met de grootste steun ooit verkozen te zijn, al moet vrezen voor zijn hachje? Knack.be sprak met Londen-corrspondente Lia van Bekhoven.
Wat voor politicus is Jeremy Corbyn?
J’eremy Corbyn is een linkse ideoloog die al ruim 30 jaar in het parlement zit en eigenlijk altijd gerebelleerd heeft. Niet alleen tegen de gevestigde orde buiten de Labour-partij, maar vooral tegen de leiders van Labour die volgens hem altijd te rechts waren.’
Hij werd 9 maanden geleden verkozen tot partijvoorzitter, dus dat rebelleren heeft hem geen windeieren gelegd?
‘De ironie is dat, nu er tegen hem gerebelleerd wordt, hij er erg van schrikt. Hij is zelf altijd aanstichter geweest van dit soort parlementaire opstanden. Of het nu Gordon Brown was of Tony Blair: hij had altijd problemen met Labour-leiders. Nu krijgt hij een koekje van eigen deeg.
Corbyn is iemand die gekozen is met het grootste mandaat ooit, honderdduizenden leden van de Labour-partij hebben hem afgelopen september verkozen (maar nog nooit werd een Labour-leider verkozen met zo weinig steun van parlementsleden, nvdr).’
Waarom is hij zo populair bij de leden?
‘De jonge leden zagen in hem iemand die anders was dan wat je normaal ziet. Jeremy Corbyn is geen gelikte, gladde manipulator. Met Corbyn heb je iemand bij wie het niet zozeer gaat om het uiterlijk, maar om de inhoud. Hij deed niet mee met dat gejoel op de apenrots – ook wel bekend als het Britse parlement – tijdens het vragenuurtje aan de premier. Hij stond voor een eerlijker en aardiger soort politiek, is veel meer ingetogen en gewoon veel vriendelijker, en dat sprak aan.
Wat deze strijd om het leiderschap tegelijkertijd ook laat zien, is hoe koppig Corbyn is. Het wordt dus heel erg moeilijk om hem buiten te wippen. Hij denkt, net als alle ideologen, dat zijn richting de enige richting is. Het maakt hem niet uit dat hij niet populair is in de fractie, het maakt hem zelfs niets uit dat de Britse kiezer niks in hem ziet. Waar hij zich nu aan laaft is de steun van een harde kern Labour-supporters. Echte grassroots supporters die de roots van de partij hervormd hebben, zodat ze bijna een sekte zijn geworden.’
Hij krijgt het zwaar te verduren omdat hij geen leidersfiguur zou zijn. Waarop is het huidige ongenoegen concreet gebaseerd?
‘Lang voor het Leave-kamp begon met hun campagne, was er al onvrede over Jeremy Corbyn. In Engeland is het belangrijk dat je je laat zien als partijleider en dat je een goede debater bent. Dat is hij niet. Hij kan het niet onder woorden brengen. Hij is gewoon niet up to the job: hij is niet goed genoeg.
Hij is ook nog nooit van gedachten veranderd. Als ideoloog kun je dat bewonderen. Maar je kan het ook anders zien. Groot-Brittannië kamp met enorme problemen, is een heel verdeelde en ongelijke samenleving en was zich aan het opmaken om uit de EU te stappen. In dat land bekommerde Corbyn zich om het al dan niet vervangen van de Trident nucleaire onderzeeër. Misschien moet hij beseffen dat het heel fijn is dat zijn stem tegen nucleaire wapens even hard is als 30 jaar geleden, maar dat we inmiddels in 2016 zitten en er andere zaken spelen die voor de Britse kiezer veel belangrijker zijn. Corbyn is blijven steken: niet alleen in zijn overtuigingen, maar ook in de onderwerpen die hem toen maakten en hem nog steeds bezig houden.
Verder heeft hij geen duidelijke visie. Hij kan de Britten niet vertellen hoe hij Groot-Brittannië ziet over 10 jaar. Dat bleek ook duidelijk uit de campagne. Labour zit in een existentiële crisis, in een meltdown. Er is geen connectie meer tussen de partij en tussen de traditionele kiezer. Die heeft niets meer met een Jeremy Corbyn, met een man die zegt: ‘Immigranten zijn een groot goed en we moeten lief zijn voor elkaar’. De kern van de Britse kiezers zegt: ‘Immigranten maken mijn straat onherkenbaar, migranten uit de Europese Unie pikken mijn baan in.’ Daar heeft Corbyn geen weerwoord op.’
De Labour-leden wisten toch voor wie ze stemden, in september?
‘De leden vinden hem nog steeds geweldig. Het gaat niet om hen. Het ergste is dat hij zich heel weinig heeft laten zien tijdens de brexit-campagne. Corbyn is namelijk altijd een Brexiteer geweest. Wil hij echt bij de EU blijven of vindt hij van de EU wat hij destijds vond: een kapitalistisch bolwerk dat er alleen is om de zaak te dienen van grote bedrijven?
Wat wel heel duidelijk was, was dat hij het heel moeilijk vond om campagne te voeren voor de Europese Unie. Hij ging halverwege de campagne een week op vakantie en weigerde ook om het podium te delen met David Cameron. Hij heeft uiteindelijk zelfs niet bekendgemaakt hoe hij gestemd heeft. Dus dit was een lauwe campagne van hem.
Onder leden is hij dan wel populair, de partijtop is minder tuk op hem.
‘De fractie wil van hem af omdat het er nu naar uit ziet dat er binnenkort verkiezingen gaan komen in Groot-Brittannië. En dat heel veel fractieleden, volgens sommige rapporten wel 70 procent, hun zetel gaan verliezen onder Corbyn. Dus willen ze een nieuwe leider.’
Heeft Corbyn nog een politieke toekomst?
‘Corbyns politieke carrière is weg, kapot, die is hij kwijt. Waar de Britten zich meer zorgen over maken is: hoe zit het met de Labour-partij? Gaat Corbyn vrijwillig aftreden – dat is de enige manier om van hem af te komen – zodat Labour een nieuwe leider kan kiezen, of trekt hij de partij met zich mee, de verdoemenis in. En is dit dan het einde van 120 jaar sociaaldemocratische partij in Groot-Brittannië? ‘
Brexit-referendum
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
