N-VA: ‘Verhofstadt ligt aan de ketting’

Guy Verhofstadt krijgt bakken kritiek vanuit verschillende hoeken, maar hoeft voorlopig niet al te erg te vrezen voor zijn positie als brexitonderhandelaar.

Guy Verhofstadt leek het bij velen verkorven te hebben na de turbulente aanloop naar de voorzittersverkiezingen van het Europees Parlement. Eerst leek het erop dat hij een pact wilde sluiten met de socialistische S&D-fractie, al bestaan er verschillende meningen over wie er nu wie aanzocht. Erger was het geflirt met Beppe Grillo om de parlementsleden van zijn Vijfsterrenbeweging in de liberale ALDE-fractie te loodsen. In de nacht van maandag op dinsdag volgde dan een deal met de EVP van Antonio Tajani, die onder andere door die deal naar het voorzitterschap van het Europese halfrond werd geloodst. Later nam Tajani afstand van bepaalde aspecten van die deal om de steun van de Europese Conservatieven en Hervormers, de fractie van kandidate Helga Stevens (N-VA) te winnen.

In de deal die hij met de EVP sloot, zat volgens Ryan Heath, seniorcorrespondent bij nieuwssite Politico, ook de steun inbegrepen van Verhofstadt als brexitonderhandelaar, zo vertelt hij in een conversatie op Twitter. Volgens onder andere Bram Delen, woordvoerder van Verhofstadt, zal die positie enkel worden uitgebreid. In december ijverde de liberaal er nog voor dat het parlement meer zeggenschap zou krijgen in de onderhandelingen rond de Britse uitstap rond de EU.

‘Niet alleen de stem van de meerderheid’

Een rondvraag bij de verschillende fracties leert ons dat dat klopt. Uit de hoek van de EVP, de fractie van Antonio Tajani, klinkt het alvast dat ze Verhofstadt als brexitonderhandelaar blijft steunen. ‘Het probleem zit bij de ECH-fractie (de Europese Conservatieven en Hervormers, nvdr.)‘, klink het daar bij een EVP-bron, en dan vooral bij de N-VA.

De ECH kijkt naar eigen zeggen nu eerst uit naar hoe Verhofstadt zijn rol invult, zegt Sander Loones, Europarlementslid voor N-VA. ‘We zijn bereid om een centrumrechtse coalitie met EVP en ALDE te smeden op zijn Zweeds, zoals de Belgische regering. Dat betekent dat we willen inzetten op het controleren van migratie, meer veiligheid en extra jobs. Dat betekent vooral ook dat niet elke oplossing meer en meer Europa moet zijn. Integendeel.’

‘Tajani heeft ons ook gegarandeerd dat Verhofstadt in zijn rol als brexitonderhandelaar álle stemmen in het parlement moet uitdragen, niet alleen de stem van de meerderheid en zeker niet alleen Verhofstadt zijn eigen eurofederalistische stem. Zolang hij doet wat netjes en correct is in zijn positie, zijn we niet van plan hem expliciet te steunen of af te vallen. Maar Guy hangt nu wel aan de ketting, dat is duidelijk.’

Heel even leek ALDE zelf het grootste vraagteken, toen bekendraakte dat de Nederlandse parlementsleden van D66 blanco hadden gestemd in de voorzittersverkiezingen. Dat was echter niet uit onvrede met Verhofstadt, klinkt het bij een bron binnen de progressief-liberale partij. ‘De positie van Verhofstadt staat op geen enkel moment ter discussie. We hebben blanco gestemd, omdat we Tajani echt geen geschikte persoon vonden, maar we hebben wel ingestemd met de deal tussen de ALDE en de EVP. In de politiek moet je soms een afweging maken en binnen de ALDE hebben we de vrijheid om in ons stemgedrag af en toe af te wijken van de lijn’, klinkt het.

‘Rustig bekijken’

Het leek er gisteren even erg uit te zien voor Verhofstadt toenKathleen Van Brempt (sp.a) van de socialistische fractie S&D liet weten dat de S&D Verhofstadt niet langer zou steunen als brexitonderhandelaar. Met haar 189 zetels hebben de socialisten best wat in de pap te brokken. Een dag later klonk het bij Van Brempt al een pak genuanceerder: ‘Er moet nu niks goed- of afgekeurd worden. We zullen het de volgende weken rustig bekijken.’

Gerolf Annemans (Vlaams Belang), in het Europees Parlement lid van Europa voor Naties en Vrijheid, zegt dat zijn fractie ‘Verhofstadt altijd heeft gezien als het symbool dat ze wil bekampen.’ Zelf maakt hij deel uit van het comité dat Verhofstadt bijstaat in zijn rol als brexitonderhandelaar. ‘In die rol zal ik alles doen om hem tegen te werken. Als de socialisten echt een poging ondernemen om hem van die post te halen, werken we daar graag mee. Ik geloof alleen dat de soep niet zo heet wordt gegeten als ze wordt opgediend.’

Rekenwerk

Conclusie: als Verhofstadt een beetje op zijn tellen past, blijft de splinternieuwe rechtse coalitie in het parlement (EVP + ECH + ALDE) achter hem staan als brexitonderhandelaar. Dat zijn veel zetels, 359 op 751 om precies te zijn, maar voor een meerderheid zijn er 376 zetels nodig.

Geen probleem, volgens Bram Delen, ‘want de conferentie van fractieleiders beslist.’ In die twaalfkoppige vergadering, die het contact van het parlement met onder meer de nationale parlementen coördineert, moeten de socialisten de twee Europese groene fracties én de ECR overtuigen om de helft van de leden te hebben, zegt Ivo Belet voor CD&V. De groenen staan volgens Delen achter Verhofstadt, zodat die nog steeds zeven van de twaalf conferentieleden achter zich heeft staan. Europees Parlementslid Bart Staes (Groen) was niet bereikbaar voor commentaar.