Linda Tripp, de vrouw die Monica Lewinsky ‘een mes in de rug stak’

Linda Tripp, die via tapes bewees dat Monica Lewinksy en Bill Clinton een affaire hadden, is sindsdien het symbool van ultiem verraad. Ze probeerde enkele keren haar rol in de geschiedenis te herschrijven. Zonder succes. Ze overleed op 70-jarige leeftijd, grotendeels vergeten.

Je moest in de jaren 90 al moeite doen, en diep graven, om enig begrip te vinden voor de figuur van Linda Tripp. Ze werd door John Goodman vertolkt in het satirisch programma Saturday Night Live. Ze leek ongeveer overeen te komen met haar karikatuur, een afwisseld bittere, venijnige, malle vrouw, misschien een moraalridder, die het vertrouwen won van een jongere vrouw, Monica Lewinsky, en dat vertrouwen misbruikte om een president ten val te brengen en meteen ook die jonge vrouw de dieperik in te trekken.

Tripp maakte vele uren opnames van haar telefoonconversaties met Lewinsky, waarbij ze, in de formulering van The New York Times, elk aan hun kant van de lijn hun avondmaal verorberden, samen weenden, samen lachten, en het maal en de frustraties doorspoelden met een of doorgaans meerdere glazen wijn. Tripp woonde in Maryland, een staat grenzend aan hoofdstad Washington DC, waar dergelijke opnames illegaal waren. Lewinsky was een jonge stagiaire die uit het Witte Huis verbannen was omdat medewerkers van president Bill Clinton vonden dat hun liefdesaffaire uit de hand begon te lopen en onder de stolp moest geplaatst worden.

Ongewenste promotie

Linda Tripp was enkele jaren eerder zelf verbannen. Ze was in het Witte Huis beland ten tijde van president George H.W. Bush, en op post gebleven toen Bill Clinton begin 1993 de macht overnam. Ze deed secretariaatswerk. Maar ineens, in 1994, werd ze getransfereerd naar een betere baan op het ministerie van Defensie, het Pentagon. Ze kreeg er een loonsverhoging van jaarlijks 20.000 dollar bovenop. De manier waarop ze snel-snel werd verwijderd uit het Witte Huis liet ook en vooral bij Tripp zelf de vraag bestaan: waarom? Wist ze te veel, en wat dan wel? Was ze gewoon te zurig voor de jonge nieuwe ploeg en liep ze in de weg? Was ze van de verkeerde politieke kleur en wekte ze daarom wantrouwen? Volgens sommigen had ze zelf haar transfer aangevraagd, maar zij zag de overplaatsing toch vooral als een noodgreep om haar uit de weg te hebben. Ze was de laatste die Vince Foster, een topmedewerker van de president, had gezien alvorens die zelfmoord pleegde. Lag daar ergens de reden?

De extra dollars maakten haar frustraties niet minder groot. Ze was met name bezorgd, zei ze, in explicatie na explicatie, over de manier waarop Bill Clinton met vrouwen omging. Ze was in november 1993 zelf een halve getuige geweest van seksuele toenadering tussen vrijwilliger Kathleen Willey en de president. Er waren -in de jaren na de feiten – drie versies van wat er toen gebeurde. Willey beweerde dat de president haar had aangerand, totaal onverwacht stevig had vastgegrepen, haar tussen de benen had betast alvorens ze wist te ontsnappen. Linda Tripp zag, zei ze in een interview met het weekblad Newsweek hoe Willey verfomfaaid uit het Oval Office tevoorschijn kwam, met rood aangelopen gezicht, uitgesmeerde lippenstift en een tevreden glimlach om de mond. Tripp concludeerde dat Willey degene was die op een relatie uit was, en steevast opdook waar de president verwacht werd. De president ontkende jaren na de feiten tegenover stagiaire Monica Lewinsky dat hij iets gehad had met Willey. Hij voelde zich niet aangetrokken tot vrouwen met kleine borsten, luidde zijn uitleg.

Willey werd in 2016 een van vier vrouwen die door Donald Trump werden opgetrommeld om tijdens een presidentieel debat de kritiek van Hillary Clinton op zijn ‘grab them by the pussy’ commentaren te relativeren, en te kunnen argumenteren dat hij foute dingen zei, terwijl Bill Clinton foute dingen deed.

Na haar verbanning naar het Pentagon sloot Tripp een boekcontract af. Ze zou beschrijven wat ze in het Witte Huis had gezien en meegemaakt. Het zou met name een boek worden over ‘de vrouwen van de president’. ‘Ik had een enorme kennis en ervaring inzake dingen die in het Witte Huis gebeurden en die ik weerzinwekkend vond’, verklaarde ze in een officieel getuigenis.

Die kennis en ervaring waren, alles samen, blijkbaar ietwat teleurstellend voor haar uitgever, en het boek werd afbesteld, gedeeltelijk ook omdat Tripp bang was dat een publicatie haar baan zou kosten. Maar ze bleef het idee van onthullingen koesteren, en werkte mee aan een Newsweek-artikel over Kathleen Willey.

Toen Monica Lewinsky in 1996 op haar beurt opdook in het Pentagon als banneling uit het Witte Huis, werd een boek ineens weer een heel concrete mogelijkheid. De twee vonden mekaar. Tripp was dubbel zo oud als Lewinsky – bijna 48 jaar tegen nauwelijks 24 – en dat er echt een vriendschap ontstond kon later worden betwijfeld. Tripp dacht aan materiaal voor haar boek. Ze beschouwde zichzelf als een klokkenluider en wilde Clinton ten val brengen. Lewinsky daarentegen wilde haar hart uitstorten en was vol van liefdestwijfels en liefdesverdriet omtrent een president die haar aan de kant schoof, haar al te weinig contacteerde, en wekenlang helemaal niet. In dat liefdesverdriet vonden de twee mekaar. Het cruciale punt was: Lewinsky nam Tripp in vertrouwen, en vertelde honderduit over haar relatie met de president. Die relatie was er met wederzijdse instemming, hield ze vol.

Tripp zag het anders. ‘Clinton’, verklaarde ze in 2017 aan de Daily Mail, ‘beschouwt vrouwen als een soort enorm smörgåsbord. Hij was de leider van het vrije westen en zij liep stage, een kind, dat emotioneel heel onrijp was voor haar leeftijd’. ‘Ik zeg altijd dat Monica 14 was. Kijk, ze beschouwde zichzelf als verliefd. Hij beschouwde zichzelf als rechthebbend.’ Ze wilde met andere woorden, dat was haar redenering in 2017, Lewinsky in bescherming nemen. Lewinsky was, vond ze, ‘gebruikt, misbruikt, bij het afval gezet’ door de president.

‘Ik vertrouw niemand’

Tripp gaf Lewinsky ‘moederlijke’ adviezen die achteraf beschouwd doorgaans tegen Bill Clinton uitdraaiden. Zo maande ze de stagiaire aan een jurk met Clintons sperma erop bij te houden, ongewassen, als een soort verzekering. ‘Stop hem in een tas, stop hem in een Ziploczak. En verberg hem bij je dierbaarste bezittingen, wat mij betreft’. Dankzij die jurk kon men later vaststellen dat Clinton loog toen hij beweerde dat hij geen seksuele relatie had gehad met ‘die vrouw, miss Lewinsky’.

Al snel begon Tripp de gesprekken met Lewinsky te registreren. Ze stelde vragen die erop gericht waren zoveel mogelijk details vast te leggen, onder andere over de gevlekte en ongewassen blauwe jurk. Dat deel van haar activiteit was zeker meer gericht op haar boek en op schade berokkenen aan de president dan aan het beschermen van Lewinsky.

Lewinsky ging inderdaad in detail. Ze vroeg Tripp om hulp bij een liefdesbrief die ze naar Clinton wilde sturen. Ze vertelde hoe ze telefoonseks met de president had. Later biechtte ze op dat ze overwoog meineed te plegen om Clinton te helpen.

Af en toe kon je Tripp horen twijfelen over wat ze aan het doen was. Ze verklikte haar vriendin uit vaderlandsliefde, zou ze ooit zeggen, maar in een van de opgenomen gesprekken klinkt het enigszins anders, en misschien oprechter: ‘Ik weet niet Monica, ik heb een knagend, gruwelijk gevoel in mijn achterhoofd. Ik vertrouw niemand.’ En helemaal expliciet, nadat ze had ingebracht dat zij desgevraagd geen meineed zou plegen: ‘Ik voel me alsof ik een mes in je rug steek.’

Tripp trok kort na die uitspraak met 22 uur aan opnames naar Kenneth Starr, die een team leidde dat in principe een dubieuze en verlieslatende landtransactie van de Clintons moest onderzoeken. Dat onderzoek nam steeds ruimere vormen aan, leek op niets uit te draaien, tot Tripp met haar bandjes arriveerde. Aangezien het om illegale bandjes ging, die geen juridische kracht hadden, werd een nieuwe opname gepland, die wel legaal zou zijn. Tripp droeg afluisterapparatuur en moest haar vriendin laten vertellen over pogingen van de president en diens team om haar tot een meineed te brengen.

Onmiddellijk na dat gesprek werd Lewinsky meegevoerd voor verhoor. Tegenover een grand jury zei ze: ‘Ik heb spijt over wat er gebeurde. En ik haat Linda Tripp’.

Op basis van de bewezen meineed van de president werd een afzettingsprocedure (impeachment) goedgekeurd door het Huis van Afgevaardigden. De Senaat echter sprak Clinton vrij en de president regeerde verder, met toegenomen populariteit. De twee vrouwen, Monica Lewinsky en Linda Tripp, werden door een breed publiek verguisd en uitgespuwd. Lewinsky werd neergezet als de geile vrouw die een getrouwde man had gestalkt en verleid. Linda Tripp werd de archetypische ‘slechte vriendin’, de oerverraadster. Ze werd uitgeroepen tot ‘de meest gehate vrouw in de VS’.

Donald Trump, toen nog een vastgoedmagnaat die bevriend was met de Clintons, noemde Tripp ‘het kwaad verpersoonlijkt’. Ze kreeg wel steun van de Clintonhaters onder de bevolking.

‘Ik ben jullie’

Tripp probeerde zich te verdedigen, onder meer in een interview met CNN in 1999. Ja, ze had het vertrouwen dat Lewinsky in haar stelde beschaamd, gaf ze toe. Maar ze had ‘geen andere keuze’ dan de gesprekken met haar op te nemen. ‘Hoe kon ik anders bewijzen dat ik de waarheid vertelde? Wat kan ik zeggen? Monica maakte keuzes, de president maakte keuzes, en ik werd gedwongen keuzes te maken.’

‘Ik ben jullie’, zei ze eerder, ‘Ik ben een gewone Amerikaan die zich in een situatie bevond die ze zelf niet gecreëerd had’.

Tegenover haar zelfverklaarde onschuld, of aanvaardbare schuld, werd steevast ingebracht dat ze via haar boekcontract het verraad te gelde maakte.

Ze werd op de laatste dag van Clintons presidentschap, begin 2001, ontslagen, en ontving later een schadeloosstelling van 595.000 dollar omdat het ministerie van Defensie privégegevens had gelekt. Ze werd in de staat Maryland vervolgd wegens illegale bandopnames – die zaak werd zonder gevolg geklasseerd.

Monica Lewinsky werd ten tijde van #MeToo voor een stuk gerehabiliteerd. Ze voert campagne tegen pestgedrag, er kwam een documentairereeks, The Clinton Affair, die eind vorig jaar door Canvas werd uitgezonden, en waarin je niet alleen haar kant van het verhaal kon zien maar ook hoe Clinton-medewerkers een mea culpa slaan, en openlijk toegeven dat ze Lewinsky destijds onheus hebben behandeld.

Linda Tripp: Why I exposed Clinton-Lewinsky affairCNN480480https://www.youtube.com/user/CNN360videohttps://i.ytimg.com/vi/ZAUNEhOYuLA/hqdefault.jpghttps://www.youtube.com/

Tripp beschouwde zichzelf in haar laatste jaren als een te vroeg ontloken #MeToo figuur. Ze gaf onder meer in een toespraak voor een groep van klokkenluiders die versie. ‘Het enige wat me spijt, is dat ik niet vroeger in actie geschoten ben’, zei ze toen. Ze klaagde het machtsmisbruik van de Clintons aan, en de manier waarop de Clintons vrouwen die zich roerden de grond inboorden. Ze was nooit politiek begaan, zei ze in een andere tussenkomst, maar in haar periode in het Witte Huis was de leuze: ‘Acht jaar voor Bill, acht jaar voor Hill’, en ze gruwde van het vooruitzicht van zestien jaar onder de Clintons.

Ze verwees soms naar haar eigen jeugd als dochter van een vader die steeds in buitenechtelijke relaties verwikkeld was, tot er een pijnlijke scheiding op volgde, als verklaring voor haar hevige reactie op het seksleven van de president.

Haar sporadische recente pogingen tot rehabilitatie gingen grotendeels onopgemerkt voorbij.

Ze leefde teruggetrokken met haar tweede echtgenoot. Ze hadden een winkel geopend voor kerstartikelen in Middleburg, in de staat Virginia.

https://twitter.com/MonicaLewinsky/status/1247943682088525825Monica Lewinskyhttps://twitter.com/MonicaLewinsky

no matter the past, upon hearing that linda tripp is very seriously ill, i hope for her recovery. i can’t imagine how difficult this is for her family.

— Monica Lewinsky (@MonicaLewinsky) April 8, 2020

Linda Tripp stierf op 8 april, binnen de week nadat pancreaskanker was vastgesteld.

Kort voor haar dood, toen het nieuws bekend werd dat ze zwaar ziek was, had Monica Lewinsky dit getweet: ‘Wat ook het verleden inhield … ik hoop dat ze herstelt’.

Er is nog een tv-serie over de affaire in de maak, met Sarah Paulson in de rol van Tripp. Of ze dit keer minder de slechterik wordt, valt te betwijfelen.