Kinderen van priesters vechten voor erkenning: ‘De Kerk zet eindelijk haar deur op een kier voor ons’

In Frankrijk hebben leden van de Franse Katholieke Kerk voor het eerst geluisterd naar kinderen van priesters. De ontmoeting vond plaats in februari, maar werd tot nu geheim gehouden. Voor kinderen van geestelijken is dit een eerste, weliswaar bescheiden, stap richting erkenning.

Dat priesters het niet altijd heel nauw hebben genomen met het celibaat is een welbekend geheim. Dat er over heel de wereld kinderen van geestelijken rondlopen, is toch nog steeds een groot taboe binnen de Kerk. In Frankrijk heeft Olivier Ribadeau-Dumas, de secretaris-generaal van de Franse bisschoppenconferentie, een delegatie ontvangen van Les Enfants du Silence. Die vereniging groepeert een vijftigtal kinderen van geestelijken en wil de stilte doorbreken.

Ribadeau-Dumas sprak anderhalf uur met de zonen en dochters van de Franse Kerk, die als ‘vruchten van de zonde’ vaak zijn opgegroeid in schande en geheim. De voorzitster van Les Enfants du Silence, Anne-Marie Jarzac, noemde de ontmoeting een stap in de goeie richting. ‘We hebben het gevoel dat de Kerk eindelijk haar deur op een kier zet voor ons, dat de ontkenning plaats maakt voor bewustwording en erkenning’, zei de 67-jarige Jarzac, zelf dochter van een priester en een non, na het gesprek aan de Franse krant Le Monde.

Er werd niet alleen gesproken over de erkenning van de kinderen, maar ook over wat er moet gebeuren met priesters die een kind hebben verwekt. Daarover bestaat een richtlijn van het Vaticaan waarin staat dat ‘de bescherming van het kind’ voorop moet staan. De priester wordt daarom verzocht het priesterschap op te geven en zich toe te leggen op het kind. Een priester dwingen om af te treden omdat hij vader is geworden, kan evenwel niet. Alleen wanneer iemand anders het vaderschap op zich neemt of wanneer de kinderen al volwassen zijn, heeft de natuurlijke vader volgens het Vaticaan niet de morele plicht af te treden.

Het bestaan van deze geheime richtlijn kwam pas in februari aan het licht. Toen maakte de Ier Vincent Doyle, zelf de zoon van een priester, bekend dat hij het document al in 2017 mocht inkijken. Het Vaticaan bevestigde daarop het bestaan van de richtlijn uit 2009. Doyle brengt met zijn organisatie Coping International zo’n 500 lotgenoten met elkaar en met de kerk in contact.

Hoewel het Vaticaan wil doen uitschijnen dat het priesters die een kind verwekten aanraadt af te treden, staat dit volgens Doyle nergens letterlijk vermeld in de richtlijnen. Hij noemt dit dan ook een leugen. Priesters worden niet verplicht om hun ambt op te geven en krijgen dus de vrije keuze: het geheim bewaren of hun baan verliezen. Dan is de keuze vaak snel gemaakt. Doyle wil dat de Heilige Stoel het document publiek maakt, maar krijgt hiervoor geen gehoor.

De Kerk doet er volgens Doyle al eeuwenlang alles aan om het bestaan van deze kinderen in de doofpot te stoppen. Priesters worden overgeplaatst om hen verder te verwijderen van hun nageslacht en moeders worden gedwongen hun geheim te bewaren. De Rooms-Katholieke Kerk is de enige religie die het celibaat oplegt. Het is een regel die in de middeleeuwen werd ingesteld om te vermijden dat kerkelijke eigendommen zouden moeten overhandigd worden aan de kinderen van priesters. Het Vaticaan wil daarom ook liever niet dat de kwestie het celibaat in vraag zou trekken.

Ook het VN-Comité voor de Rechten van het Kind kaartte het probleem al aan in een rapport uit 2014. Ze maken zich zorgen over de kinderen die de identiteit van hun vader niet kennen en vraagt het Vaticaan een einde te maken aan de geheimhouding.

Anne-Marie Jarzac heeft tijdens het gesprek een brief voor paus Franciscus overhandigd aan monseigneur Ribadeau-Dumas. Ze hoopt de paus daarmee te kunnen overtuigen om de stilte te doorbreken. Op 13 juni zal haar organisatie Les Enfants du Silence ook ontvangen worden door de Commissie van de Franse bisschoppen en leken binnen de Kerk Cemoleme.