‘Israël is geen democratie meer’

Op aansturen van de partij van premier Netanyahu keurde het Israëlische parlement onlangs een wet goed die Israël tot natiestaat van het Joodse volk uitroept. Julie Godiatiabois, beleidsmedewerker Israël en Palestina bij Broederlijk Delen: ‘De wet brengt op onverholen wijze de discriminatie aan het licht die Palestijnse burgers van Israël al zeventig jaar ondergaan.’

Vorige week zeiden we voorgoed vaarwel aan de illusie dat Israël een democratie is. Racisme en discriminatie liggen nu vast in de grondwet. Een slag in het gezicht van progressieve Israëli’s die wel in democratie geloven. Maar vooral in dat van de Palestijnse burgers, die 20 procent van de Israëlische bevolking uitmaken.

En de winnaar is… Benjamin Netanyahu

‘Dit is een beslissend moment in de annalen van het Zionisme en in de geschiedenis van de Staat Israël,’ sprak premier Netanyahu. De wet dook de laatste jaren regelmatig op om na wat politieke ophef telkens weer met de noorderzon te verdwijnen. Maar op de valreep van het parlementair jaar besloot Netanyahu dat het van nationaal belang was om de wet nog voor de zomervakantie op de tafel van de Knesset, het Israëlische parlement, te krijgen.

Dat hij daarbij weerwind kreeg van de Israëlische president himself, talrijke Joods-Amerikaanse organisaties en de Europese Unie kon hem niet deren. Met de verkiezingen in zicht, en in de schaduw van de corruptieschandalen die hem boven het hoofd hangen, wilde hij deze medaille kunnen opspelden. Dat het schitteren van die medaille de aandacht afleidt van de humanitaire donderwolk boven Gaza, is alleen maar een leuk extraatje.

Constitutionele discriminatie

De facto is Israël al zeventig jaar een Joodse staat. Maar de nieuwe wet legt dat nu ook vast in de grondwet. ‘Door de soevereiniteit en het recht op democratische zelfbeschikking enkel bij het Joodse volk te leggen, legitimeert Israël discriminatie op grondwettelijk niveau,’ zegt Hassan Jabareen, directeur van mensenrechtenorganisatie Adalah. De bestaande sociale hiërarchie wordt verankerd in de grondwet en de anderhalf miljoen Palestijnse burgers zijn vanaf nu ook officieel tweederangsburgers. Discriminatie op het vlak van planning en huisvesting zal enkel toenemen, en het Arabisch is zelfs niet langer een officiële taal.

Voorbode van erger

Dubbel slecht nieuws voor de Palestijnen. De wet heeft het immers ook over een ‘land van Israël’ waarin ‘de staat Israël gesticht werd’. De makers van deze suggestieve wet willen Joodse vestiging stimuleren in een ‘Eretz Yisrael’, een ‘Groter Israël’ dat reikt van de Middellandse Zee tot aan de rivier Jordaan.

De vraag is al lang niet meer of Israël de Westoever zal annexeren, dan wel wanneer en welke delen ervan. Sinds het aantreden van president Donald Trump drijft Israël de bouw en uitbreiding van nederzettingen op de spits. Bovendien tonen de meeste leden van de meerderheidspartijen nu ook de politieke wil om via wetten te verankeren waar Israël al enkele decennia de fundering voor legt: Israëlische soevereiniteit over de Westoever.

Welke status Israël zal geven aan de bijna drie miljoen Palestijnen op de Westoever, blijft gissen. Maar een wet die stelt dat enkel het Joodse volk recht op zelfbeschikking heeft, voorspelt weinig goeds.

Alle kaarten op tafel

Toch brengt de goedkeuring van de wet ook goed nieuws. Israël legt nu eindelijk alle kaarten op tafel. De wet brengt op onverholen wijze de discriminatie aan het licht die Palestijnse burgers van Israël al zeventig jaar ondergaan.

En de bravoure waarmee Israël de laatste maskers afgooit is opmerkelijk. Het land schaamt zich niet langer voor de bezetting, en toont zich openlijk bereid om delen van de Westoever te annexeren. Met de goedkeuring van de natiestaat-wet zeggen we nu ook voorgoed vaarwel aan de illusie dat Israël binnen de grenzen van de Groene Lijn een democratie is. Om een Joodse natiestaat van de rivier tot de zee verwezenlijkt te zien, zal Israël nog meer van deze wetten moeten doorvoeren. Zal de internationale gemeenschap ook dan de ogen blijven sluiten?