Met zes ondergrondse kernproeven tussen 2006 en 2017 wil Noord-Korea wanhopig erkend worden als negende kernmacht van de wereld – na de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Frankrijk, China, Rusland, India, Pakistan en Israël. Maakt het land een kans?
Zelfs na de toenemende nucleaire dreigementen door Pyongyang en de aanhoudende oorlog van woorden tussen twee onvoorspelbare leiders – de Amerikaanse president Donald Trump en de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un – lijkt een erkenning van Noord-Korea ongrijpbaar.
Ze zullen kernwapens nooit opgeven
De New York Times argumenteerde afgelopen november dat de Noord-Koreanen waarschijnlijk weinig redenen hebben om hun wapenprogramma op te geven, en kwam uit met een verhaal met als titel: ‘Het Noorden is nu een kernmacht. Wen er maar aan!’.
Maar de vijf belangrijkste kernmachten van de wereld – Groot-Brittannië, de Verenigde Staten, Frankrijk, China en Rusland, allemaal permanente leden van de VN-Veiligheidsraad – weigeren plechtig om het nucleaire ereteken aan de Noord-Koreanen te overhandigen.
Noord-Korea heeft ondertussen uitgedokterd dat de invasies in Afghanistan en Irak, en de afzetting van de Libische leider Moammar al-Kadhafi misschien vergemakkelijkt werden door één feit: geen van deze landen had kernwapens of ze hadden de ontwikkeling ervan opgegeven.
‘En dat is waarom we de onze nooit zullen opgeven’, werd een Noord-Koreaanse diplomaat geciteerd.
Leer ermee leven
Volgens kernspecialist M.V. Ramana van de universiteit van British Columbia is er ook hoop. ‘Ik denk dat de situatie weer rustiger kan worden, hoewel het heel goed mogelijk is dat Noord-Korea net door de nieuwe periode van rust zal vasthouden aan kernwapens. Ik vermoed dat de wereld voorlopig zal moeten leren leven met het nucleaire arsenaal van Noord-Korea.’
Ik zie niet in waarom de kernwapens van Noord-Korea in se problematischer zouden zijn dan die van India, Pakistan, Israël, of zelfs China, Frankrijk, Groot-Brittannië, Rusland of de Verenigde Staten.
‘Ook al is het niet wat we echt willen, ik zie ook niet in waarom de kernwapens van Noord-Korea in se problematischer zouden zijn dan die van India, Pakistan, Israël, of zelfs China, Frankrijk, Groot-Brittannië, Rusland of de Verenigde Staten’, zegt Ramana.
‘Ik denk dat het grootste probleem ligt in de provocatieve houding die de Verenigde Staten momenteel aanneemt. De grote machten zouden die retoriek moeten trachten te kalmeren en onderhandelingen met Noord-Korea moeten opstarten.’
Ook vindt hij dat een vredesproces gepaard moet gaan met wederzijdse toegiften: iemand kan niet eenvoudigweg verwachten dat Noord-Korea zijn wapenprogramma afbouwt zonder dat daar beloftes van de Verenigde Staten tegenover zouden staan.
Schending van het internationaal recht
Jayantha Dhanapala, voormalig VN-ondersecretaris-generaal voor ontwapeningsaangelegenheden (1998-2003), zegt dat het weinig twijfel lijdt dat Noord-Korea, ook bekend als de Democratische Volksrepubliek Korea, ondertussen een kernwapencapaciteit heeft verworven en ook de middelen heeft om daarmee de Verenigde Staten te bereiken.
Volgens hem is dat duidelijk in strijd met de internationale normen en een schending van het internationaal recht en bepaalde resoluties van de Veiligheidsraad.
Die normen, los van het Non-proliferatieverdrag (NPT) en het Alomvattend Kernstopverdrag (CTBT), omvatten het recent onderhandelde Verdrag inzake het Verbod op Kernwapens, de eerste juridisch bindende internationale overeenkomst om kernwapens volledig te verbieden. Het uiteindelijke doel is de totale eliminatie van nucleaire wapens. Dat verdrag werd goedgekeurd op 7 juli 2017, maar noch de Verenigde Staten noch de Democratische Volksrepubliek Korea zijn toegetreden, zegt Dhanapala.
Kinderachtige leiders
Ook de verschillende pogingen tot toenadering tussen de twee landen hadden weinig resultaat. ‘Eerdere akkoorden en gesprekken, zowel bilateraal als multilateraal, zijn mislukt en we zien nu de kinderachtige capriolen van twee leiders die elkaar pesten over wiens nucleaire knop het grootst is. En dat terwijl de spanning zich onrustwekkend hoog opbouwt wat ons doet denken aan de Koude Oorlog’, zegt Dhanapala.
Zo’n escalatie bereikte gevaarlijke proporties ten tijde van de Cubaanse rakettencrisis, waar de geschiedenis ons leert dat slechts door louter toeval een nucleaire catastrofe werd afgewend. ‘Vandaag kunnen we niet meer vertrouwen op geluk’, waarschuwt hij.
‘De kleine stapjes die werden genomen tussen de twee Korea’s doen hopen op een dialoog die begint aan de vooravond van de Olympische Winterspelen. Deze kans moet worden gegrepen door alle grote mogendheden om de onderhandelingen te hervatten. De secretaris-generaal van de Verenigde Naties moet handelen en wel nu meteen’.
50 kernwapens
Volgens de Federatie van Amerikaanse Wetenschappers (FAS) is het aantal kernwapens in de wereld aanzienlijk gedaald sinds het einde van de Koude Oorlog: van 70.300 in 1986 tot 14.550 in 2017.
Volgens verschillende bronnen van de Amerikaanse inlichtingendiensten zou Noord-Korea tussen twintig en vijftig kernwapens bezitten. Het Defence Intelligence Agency (DIA) schat het aantal op meer dan vijftig.
Volgens Joseph Gerson, voorzitter van de campagne voor Vrede, Ontwapening en Veiligheid is er een reden waarom Noord-Korea vasthoudt aan een nucleair programma. ‘Er zit een logica achter’, zegt hij. Die start bij een beter begrip van de Koreaanse Oorlog toen de Verenigde Staten met een nucleaire oorlog tegen Noord-Korea hebben gedreigd. ‘Verder heeft het Amerikaanse leger toen 90 procent van alle gebouwen ten noorden van de 38e breedtegraad vernietigd.’
Gerson zegt dat het ook nuttig is om te onthouden dat Noord-Korea in het kielzog van de Noord-Koreaanse nucleaire crisis in 1994 bereid was om zijn kernwapenprogramma te verhandelen in ruil voor veiligheidsgaranties, normalisatie van relaties en hulp bij zijn economische ontwikkeling.
De Verenigde Staten zijn de verplichtingen waarover toen werd beslist niet nagekomen. Ze weigerden de beloofde olievoorraden te leveren en hebben de bouw van twee lichtwaterreactoren eindeloos uitgesteld.
Regering-Bush
In 2000 onderhandelden voormalig Amerikaanse minister van Defensie William Perry en minister van Buitenlandse Zaken Madeleine Albright een belangrijke overeenkomst met Noord-Korea. President Clinton zou naar Pyongyang afreizen om de overeenkomst te finaliseren, maar door de politieke crisis die werd veroorzaakt door de omstreden uitkomst van de presidentsverkiezingen in 2000, is die reis er nooit gekomen.
‘Een van de eerste rampzalige ingrepen van de regering-Bush was het saboteren van deze overeenkomst. Dit leidde op zijn beurt tot de eerste kernproef uitgevoerd door Noord-Korea’, zegt Gerson.
Een rampzalige oorlog blijft een mogelijkheid als de nucleaire monarch opteert voor een wanhopig en dodelijk manoeuvre in zijn strijd voor politieke overleving.
Hoewel de verwachtingen over de geplande bijeenkomst tussen Noord- en Zuid-Koreaanse functionarissen niet zo hoog zijn, zou de wereld opgetogen moeten zijn over de diplomatieke initiatieven van de Zuid-Koreaanse President Moon in het kader van de Spelen en de Olympische Wapenstilstand die er zou uit kunnen voortvloeien.
Door Noord-Koreaanse sporters te verwelkomen op de Olympische Spelen en door bedreigende Amerikaans-Zuid-Koreaanse militaire oefeningen uit te stellen krijgt de oorlogstaal van president Trump, ‘mijn nucleaire knop is groter dan die van jou’, even wat minder aandacht.
Na zijn inauguratie vorig jaar kondigde de Zuid-Koreaanse president Moon aan dat hij zijn veto zou stellen tegen een rampzalige, door Amerika aangestuurde, tweede Koreaanse Oorlog. Door zich consequent tegen een gewapend ingrijpen te verzetten, heeft hij de weg vrijgemaakt voor meer diplomatie en een vreedzame oplossing van het conflict.
Olympische Wapenstilstand
‘Uiteraard blijft het gevaar dat de Olympische Wapenstilstand slechts voor een tijdelijk uitstel zal zorgen, en president Trump de spanningen opnieuw zal opdrijven’, zegt Gerson. ‘Een rampzalige oorlog blijft een mogelijkheid als de nucleaire monarch opteert voor een wanhopig en dodelijk manoeuvre in zijn strijd voor politieke overleving.’
Er was en zal nooit een militaire oplossing zijn voor de nucleaire crisis tussen de Verenigde Staten en Noord-Korea, en gezien de nabijheid van Seoul tot de Noord-Koreaanse artillerie, zou zelfs een conventionele Amerikaanse militaire aanval op Noord-Korea resulteren in honderdduizenden Zuid-Koreaanse slachtoffers en escaleren tot een onbeheersbare nucleaire ramp, stelt Gerson.
‘De weg vooruit vraagt rechtstreekse onderhandelingen tussen de Verenigde Staten en Noord-Korea. De nucleaire grootmachten moeten verder dringend werk maken van de uitvoering van artikel VI van het Non-proliferatieverdrag dat stelt dat onderhandelingen moeten leiden tot de volledige eliminatie van al het kernwapenarsenaal.
Zoals Nobelprijswinnaar voor de Vrede en senior Manhattan Project-wetenschapper Józef Rotblat waarschuwde, staat de mensheid voor een grimmige keuze: ‘We kunnen alle kernwapens in de wereld elimineren, of we zullen getuige zijn van hun wereldwijde verspreiding en de nucleaire oorlogen die zullen volgen. Waarom? Omdat geen enkel land lang zal tolereren wat het beschouwt als een onrechtvaardige hiërarchie van nucleaire terreur.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier