Vier orkanen in zes weken tijd, verschillende hittegolven die record na record braken en ongekende bosbranden over de gehele westkust. De Verenigde Staten hebben een zomer vol extreem weer achter de rug. Zien we klimaatverandering in volle glorie?
De beelden van de verwoesting in de Texaanse stad Houston toegebracht door orkaan Harvey lijken alweer een eeuwigheid geleden. In werkelijkheid is het slechts zeven weken geleden dat enorme delen van de miljoenenstad onder water stonden door een ongekende hoeveelheid regen.
Sindsdien raasde orkaan Irma over de Caraïben en Florida, en werd Puerto Rico geruïneerd door orkaan Maria.
Vorig weekend ging orkaan Nate aan land in Mississippi, maar veroorzaakte weinig schade (na eerder over Centraal-Amerika geraasd te hebben, waar wel tientallen doden vielen).
Op dit moment woeden in het noorden van Californië felle bosbranden, die op het moment van schrijven aan 29 mensen het leven gekost hebben en reeds 3500 woningen in de as legden. Het zijn de dodelijkste bosbranden in de geschiedenis van de staat, maar allerminst de eerste branden dit jaar: al de hele zomer kampt het westen van het continent met branden, van het zuidelijke Californië tot het noordelijke British Columbia in Canada.
Bovendien was het een zomer van hitterecords. In juni werd het in Phoenix (Arizona) 48,3 graden, zo heet dat sommige vliegtuigen niet konden opstijgen en straatnaambordjes smolten. In september registreerde San Francisco (Californië) voor het eerst 38,9 graden in de honderdvijftig jaar dat de temperatuur er gemeten wordt.
Als je modellen laat draaien met en zonder broeikasgassen, dan zie je dat er nu meer bosbranden zijn dan er van nature zouden moeten zijn.
Dit soort verschijnselen lijken een realiteit waar we aan zullen moeten wennen. ‘Extreem weer is het nieuwe normaal’, zegt Benjamin Houlton, directeur van het John Muir Instituut voor het Milieu aan de University of California in Davis.
Recept voor ongekende bosbranden
Wat de hittegolven en bosbranden betreft, zijn wetenschappers het eens volgens Houlton. Die zijn gerelateerd aan klimaatverandering. ‘Als je modellen laat draaien met en zonder broeikasgassen, dan zie je dat er nu meer bosbranden zijn dan er van nature zouden moeten zijn.’ Een studie uit 2016 vond zelfs dat 55 procent van de bosbranden tussen 1979 en 2015 in de westelijke staten van de Verenigde Staten toe te schrijven is aan door de mens veroorzaakte klimaatverandering.
Wetenschappelijke modellen laten bovendien ernstigere hittegolven zien. ‘En als het heter wordt, maar er dezelfde hoeveelheid water valt, ontstaat er meer droogte’, zegt Houlton. Bomen en planten drogen vandaag in gebieden in het westen van de Verenigde Staten zodanig uit, dat het kurkdroog brandhout wordt. De bijzonder natte winter van het afgelopen jaar heeft daar niets aan veranderd. ‘Ik vond het altijd al voorbarig te zeggen dat de droogte van Californië voorbij was’, zegt Houlton.
Al die factoren samen leidden ertoe dat experts al in april van dit jaar waarschuwden dat het westen van de Verenigde Staten te maken zou krijgen met een nieuw tijdperk van oncontroleerbare bosbranden.
Voedingsbodem voor orkanen
Net als bosbranden bij het westen van de Verenigde Staten horen, horen orkanen bij de Golf van Mexico. Orkanen worden dus niet veroorzaakt door de opwarming van de aarde, maar experts zijn het er wel over eens dat klimaatverandering ervoor zorgt dat orkanen veel ernstiger worden. Orkanen ontstaan en winnen aan kracht door warm zeewater. Door klimaatverandering warmen oceanen op, niet alleen bij de polen maar ook in de tropische gebieden.
En hoe sterker een orkaan wordt, hoe ernstiger de zogenaamde ‘storm surge’ wordt. Dat is de tijdelijke stijging van het zeeniveau die voor de orkaan uit komt. Dat fenomeen was catastrofaal in New Orleans, ten tijde van orkaan Katrina in 2005, en in Houston dit jaar. En alsof storm surges op zichzelf niet schadelijk genoeg zijn, worden ze geholpen door een stijgende zeespiegel, die hen nog eens enkele tientallen centimeters geeft.
Klimaatverandering en de opwarming van de aarde hebben ook nog eens invloed op de zeestromingen, waardoor het pad van een ernstige orkaan veranderd kan worden, waardoor bewoonde gebieden plots gevaarlijk blijken.
Hoe je het ook draait of keert, met extreem weer zoals de afgelopen zomer in de Verenigde Staten viel waar te nemen beleven we vandaag de impact van de opwarming van de aarde. ‘En dat zal de komende twintig tot dertig jaar nog intenser worden’, zegt Houlton. We zullen ons als mensheid daar moeten aan aanpassen, waarschuwt hij.
Hoop
Maar er is hoop. ‘De laatste jaren zien we dat de economie groeit terwijl de uitstoot van broeikasgassen daalt. Niet alleen in de Verenigde Staten, maar wereldwijd. Er is steeds meer erkenning voor het feit dat we de opwarming kunnen terugdraaien door oplossingen die nu al bestaan op te schalen’, zegt Houlton.
We kunnen de opwarming van de aarde terugdraaien door oplossingen die nu al bestaan op te schalen.
Dat maakte activist en ondernemer Paul Hawken eerder dit jaar duidelijk met zijn boek Drawdown, waarin hij de honderd maatregelen op een rij zet die bijdragen. De maatregelen werden allemaal doorgerekend door wetenschappers en varieerden van het aanleggen van nieuwe bossen over het uitbreiden van hernieuwbare energie tot het opleiden van meisjes in ontwikkelingslanden. De conclusie: ‘Met bestaande oplossingen kunnen we de opwarming van de aarde binnen dertig jaar terugdraaien’, zegt Hawken. ‘We hebben het pad gevonden.’
In dat licht kan het Hawken weinig schelen dat president Donald Trumpbesloot de Verenigde Staten terug te trekken uit het Parijs-akkoord. ‘Amerika is geen voorloper op klimaatgebied. Nooit geweest ook. En dat de politiek zich terugtrekt, betekent niet bedrijven en individuen dat doen’, zegt Hawken.
Op dezelfde voet is het nieuws van afgelopen week dat Scott Pruitt, directeur van Amerikaanse milieu-agentschap EPA begint met het aftakelen van het Clean Power Plan, Barack Obama’s plan om de uitstoot van CO2 terug te dringen, niet meteen iets waar Houlton zich zorgen om maakt. ‘De vrije markt duwt Amerika de kant van schonere energie op. Wie denkt dat steenkool nog rendabel is, vergist zich gruwelijk. Het gaat nu allemaal om gas, wind- en zonne-energie. Dus wat Pruitt nu doet, heeft minimale impact op onze energievoorziening. Het is puur symbolisch.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
