Puerto Rico heeft na orkaan Maria te maken met een ergste humanitaire crisis in z’n bestaansgeschiedenis. 3,5 miljoen mensen zitten zonder stroom. 42 procent van de bevolking heeft geen drinkwater. ‘Maria’ is voor Puerto Rico wat ‘Katrina’ voor New Orleans was.
Na orkaan Harvey in Texas en orkaan Irma in Florida is Amerika opnieuw hard geraakt door een orkaan: het eiland Puerto Rico is volledig verwoest nadat orkaan Maria er vorige week dwars overheen trok. Maar anders dan na de verwoesting in Texas en Florida, liet hulp van de federale overheid en herstelwerkzaamheden op zich wachten. ‘Vergis je niet’, zei de gouverneur van Puerto Rico Ricardo Roselloafgelopen maandag, ‘dit is een humanitaire crisis die 3,5 miljoen Amerikaanse burgers raakt.’
Elektriciteit
In Puerto Rico is het volledige elektriciteitsnetwerk uitgeschakeld. Het zal maanden duren voordat dat hersteld is en de meeste mensen weer elektriciteit hebben. Tot die tijd leven mensen op elektriciteit uit dieselgeneratoren, maar aan diesel is een groot gebrek. Burgers wachten acht tot tien uur in de rij voor een jerrycan van 20 liter. De meeste brandstof wordt gereserveerd voor de 49 ziekenhuizen die nog open zijn.
De infrastructuur op het eiland was al sterk verouderd. Puerto Rico kampt met een enorme financiële crisis, al voordat het orkaanseizoen begon (Irma was al langs het eiland getrokken en had enige schade aangericht, maar de echte klap kwam pas na Maria. Het oog van de storm is over het hele eiland getrokken.) Het elektriciteitsbedrijf TRETA heeft een schuld van 9 miljard en heeft al jaren geen geld meer gestoken in het up to date houden van het netwerk.
Bovendien heeft het eiland te maken met een enorme braindrain. Jonge mensen verlaten massaal het eiland en gaan aan het werk op het vasteland. Daar krijgt een elektricien gemiddeld 27 procent meer betaald dan op het eiland. Tegelijkertijd zijn oudere werknemers van het elektriciteitsbedrijf massaal met pensioen gegaan. Er is vrijwel niemand en vrijwel geen geld om normaal onderhoud aan het elektriciteitsnetwerk te doen, laat staan om de enorme orkaanschade te herstellen.
Omdat er geen elektriciteit is, is er ook geen mogelijkheid water op te pompen naar huizen. Volgens het Amerikaanse noodhulpagentschap FEMA zit 42 procent van de bevolking zonder drinkwater. Hulpverleners delen waterflesjes uit.
1360 van de 1600 zendmasten op het eiland zijn verwoest. Dat betekent dat er op het hele eiland vrijwel geen ontvangst voor telefonie is. Familieleden op het vasteland hebben grote moeite contact te krijgen met hun geliefden op het eilanden.
Het vliegveld was dagenlang dicht en laat pas net weer commerciële vluchten toe, 25 per dag. Wegen en bruggen over het hele eiland zijn verwoest. Dat maakt het lastig goederen van de havens naar afgelegen plekken te krijgen.
Gezondheid
Er vielen tijdens de orkaan zestien doden. Maar dat aantal zou nog wel eens flink op kunnen lopen in de komende maanden. Op dit moment draaien 49 van de 69 ziekenhuizen op het eiland op dieselgeneratoren. De patiënten in de meest kritieke toestand hebben, voor nu, zorg. Maar patiënten met een chronische ziekte zouden wel eens snel in de problemen kunnen komen. Diabetici moeten hun insuline op kamertemperatuur bewaren, maar op een tropisch eiland zonder stroom is dat lastig. Nierpatiënten kunnen zonder elektriciteit geen dialyse krijgen.
Donald Trumpbesloot deze week na grote publieke verontwaardiging het Amerikaanse schip Comfort naar Puerto Rico te sturen. Daarop zijn 1000 bedden, verschillende operatiekamers en een CT-scan aanwezig. Dat moet de druk even van de ketel halen, maar in de komende maanden zal nog veel meer hulp nodig zijn om zorgbehoevenden te kunnen ondersteunen terwijl het eiland herstelt vn de storm.
Op de lange termijn dreigt echter een groter probleem. 30 procent van het BNP van het eiland bestaat uit de productie van geneesmiddelen. Op het eiland worden 7 van de 10 meest gebruikte geneesmiddelen wereldwijd geproduceerd. De hele industrie ligt nu plat. Volgens Wiredzijn die geneesmiddelen op dit moment genoeg op voorraad, maar als de elektriciteitsvoorziening op het eiland niet op tijd hersteld wordt, zullen de farmaceutische bedrijven andere productieplekken moeten zoeken. Dat kan rampzalig zijn voor de industrie op het eiland.
Trump
De regering kreeg de afgelopen week veel kritiek op hoe het met de crisis in Puerto Rico omgaat. Puerto Rico is geen Amerikaanse staat. Het eiland heeft geen vertegenwoordiging in het Amerikaanse Congres en de bewoners van het eiland mogen niet stemmen in de presidentsverkiezingen. Maar het is wel Amerikaanse grondgebied. De inwoners zijn Amerikaans staatsburger. De president van het eiland is Donald Trump.
Daarom was er veel kritiek op Trump afgelopen weekend, toen hij zich meer druk leek te maken over atleten die knielen tijdens het volkslied dan om 3,5 miljoen Amerikanen die zonder stroom zitten. Hij had weliswaar de noodtoestand afgekondigd, maar zeer beperkte hulp geboden. Pas later in de week besloot de president het ziekenhuisschip richting het eiland te sturen. En op donderdag gaf hij onder grote druk het bevel tijdelijk de Jones-wet op te heffen. Die wet houdt in dat alleen Amerikaanse schepen mogen varen op Puerto Rico, waardoor goederen op het eiland veel duurder zijn dan op andere plekken. Een situatie die catastrofaal is als werkelijk alles geïmporteerd moet worden.
Donderdag onstond er onvrede toen de directeur van het agentschap Binnenlandse Veiligheid de situatie op Puerto Rico een ‘goed nieuwsverhaal’ noemde. Het was olie op het vuur voor degenen die vonden dat de regering, aangevoerd door Trump, al te weinig deden voor het eiland. De reden daarvoor werd niet hardop genoemd maar was voor iedereen duidelijk: de overheid ziet de Puerto Ricanen als tweederangs burgers.
Trump heeft zich inmiddels betrokken getoond met het lot van Puerto Rico. Op dinsdag zal hij het eiland bezoeken. Door de maatregelen hierboven genoemd te nemen, heeft hij een eerste stap gezet. Maar er is nog veel meer nodig. Puerto Rico heeft behoefte aan mankracht: er moeten veel meer militaire en leden van de nationale garde die kant op om te helpen bij herstelwerkzaamheden. En het Amerikaanse Congres, waar geen vertegenwoordiger van Puerto Rico in zit, moet extra geld vrijmaken voor een noodfonds voor het eiland. Het is de vraag of Donald Trump zich daar hard voor zal maken.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
