Hoe ‘Amerika’s burgemeester’ Rudy Giuliani de persoonlijke complotdenker van Trump werd

Tot 2016 was Rudy Giuliani vooral bekend als voormalig burgemeester van New York en verbindende factor na de aanslagen van 9/11. Nu zaait hij als advocaat van president Trump juist verdeeldheid met zijn bombastische optredens op televisie, waarin hij complottheorieën over de tegenstanders van Trump probeert te verkopen.

Bij de Oekraïnerel die de Amerikaanse politiek in zijn greep heeft, is een kleurrijke groep personages betrokken. De belangrijkste is natuurlijk president Donald Trump zelf, die donderdag in de achtertuin van het Witte Huis nog maar eens een oproep deed aan Oekraïne en China om zijn politieke tegenstander te onderzoeken. En er zijn figuren als William Barr, de minister van Justitie die door Trump niet als onafhankelijke bewaker van de rechtsorde maar als persoonlijk hulpje lijkt te worden gezien – net als voorganger Jeff Sessions, de man die wat de president betreft een stokje had moeten steken voor het Ruslandonderzoek van Robert Mueller.

Maar in de stal van Trump-personages is niemand opmerkelijker dan Rudy Giuliani, de persoonlijke advocaat van Trump die een reeks reizen naar het buitenland maakte om informatie in te winnen over voormalig vicepresident Joe Biden en zijn zoon Hunter. In zijn poging om ‘dirt‘ over de Bidens te verzamelen, sprak Giuliani onder meer met de van corruptie verdachte Oekraïense aanklager Viktor Shokin en zijn opvolger Yuriy Lutsenko.

Volgens The Washington Post nam Giuliani via een tussenpersoon zelfs contact op met Paul Manafort, de ex-campagnemanager van Trump die in de gevangenis zit vanwege belastingfraude, na zijn werk voor voormalig Oekraïens president Viktor Janoekovitsj. Giuliani gaat letterlijk over alle grenzen om schadelijke informatie te vinden over de tegenstanders van zijn baas, met als gevolg dat hij nu een kernrol speelt in de affaire die een steeds sterkere bedreiging voor Trump lijkt te zijn.

‘Het allergevaarlijkste is wanneer Rudy de wereld over vliegt om shit te fixen’, zei een bron dichtbij Trump tegen het tijdschrift Time.

‘Burgemeester van Amerika’

Giuliani is net als de president een ras-New Yorker, al schopte hij het niet tot vastgoedmagnaat maar tot burgemeester van de grootste stad van Amerika. New Yorkers herinneren de ambtsperiode van Giuliani (1994 – 2001) vooral als één van hard politieoptreden tegen misdaad, groot en klein, met als gevolg een sterke daling van het misdaadcijfer, maar ook groeiende ongelijkheid in de behandeling van witte en gekleurde inwoners door de politie.

Aan het eind van zijn tweede termijn was Giuliani onpopulair, maar na de aanslagen van 11 september wierp hij zich op als burgervader die de stad én het hele land hielp om dit trauma te verwerken. Het leverde hem de bijnaam ‘America’s mayor‘ op, en Time verkoos Giuliani tot persoon van het jaar 2001.

In 2008 deed Giuliani een gooi naar het presidentschap, al werd hij in de strijd om de Republikeinse nominatie al snel overvleugeld door verschillende concurrenten. Acht jaar later vond hij via de presidentscampagne van Trump, een oude vriend uit New York, zijn weg terug naar de politiek.

Het allergevaarlijkste is als Rudy de wereld over vliegt om shit te fixen.

Als adviseur van Trump bewees Giuliani zijn waarde door onvoorwaardelijk zijn steun te uiten, ongeacht de schandalen waar Trump mee te maken kreeg. Nadat de beruchte opname uitlekte waarin Trump opschepte dat hij vrouwen ‘by the pussy‘ greep, ‘wilde niemand van de campagne dat weekend op televisie verschijnen’, vertelde ex-Trump-adviseur Steve Bannon vorig jaar aan The New Yorker. Behalve Giuliani, die een rondje langs alle ochtendshows deed om te verklaren dat Trump inmiddels ‘een veranderd man’ was.

‘In het duisterste weekend wist Rudy dat Trump de meest gevestigde naam van de campagne achter zich moest hebben’, aldus Bannon. Chris Christie, voormalig Republikeins gouverneur van de staat New Jersey en gelegenheidsaanhanger van Trump, omschrijft Giuliani als de ‘first friend‘, een verwijzing naar de term ‘first lady‘ voor de vrouw van de president.

Persoonlijk advocaat, of toch iets meer?

Als een vriend iemand is die je nooit in de steek laat, wat er ook gebeurt, dan heeft Giuliani in de afgelopen twee jaar aangetoond dat hij inderdaad een uitstekende vriend van Trump is. Bijna elke avond is Giuliani wel op een van de Amerikaanse nieuwszenders te vinden om Trump te verdedigen, eerst in het Rusland-onderzoek en nu in het vooronderzoek dat kan leiden tot impeachment van de president.

Overal waar hij komt presenteert Giuliani halfbakken complottheorieën over de ‘misdaden’ van de Bidens, de Clintons, of een andere presidentiële vijand du jour. De ‘burgemeester van Amerika’ is getransformeerd tot de persoonlijke aanvalshond van president Trump.

De Bidens zijn ‘zo corrupt als de pest’, zei Giuliani bijvoorbeeld deze week in de show van Sean Hannity, de belangrijkste Trump-aanhanger op Fox News. Giuliani verwees naar een vermeend complot rond de Oekraïense oligarch Mykola Zlochevsky, die volgens hem miljoenen heeft betaald om een corruptie-onderzoek naar het gasbedrijf Burisma te laten stoppen door toenmalig vicepresident Biden.

Dat deze gang van zaken niet wordt ondersteund door de feiten – en dat de theorie van Giuliani door Trumps eigen Oekraïne-gezant Kurt Volker als ongeloofwaardig werd gezien – hinderde hem niet. De ex-burgemeester van New York wapperde met een stapel papieren, waaruit volgens hem ontegenzeggelijk bleek dat hij gelijk had.

Opvallend genoeg voert Giuliani deze media-oorlog als privé-advocaat van Trump. Hij is geen medewerker van het Witte Huis, al blijkt uit het beruchte telefoongesprek tussen Trump en de Oekraïense president Zelenski dat de president Giuliani wel ziet als zijn vertegenwoordiger in het buitenland. ‘Ik zal Rudy en Justitieminister Barr zeggen dat ze u moeten bellen’, zei Trump volgens de officiële transcriptie van het Witte Huis.

Naar verluidt is Barr er niet blij mee dat hij op deze manier wordt geassocieerd met Giuliani, meldde The Wall Street Journal deze week. Eerder dit jaar zou hij al aan Trump hebben gevraagd om Giuliani niet meer op televisie te laten verschijnen. Dat lijkt er niet in te zitten. ‘Ik heb gezien wat voor passie hij de afgelopen dagen op televisie heeft getoond’, zei Trump vorige week tijdens een persconferentie, nota bene met Zelenski. ‘Het is geweldig hoe hij dat heeft gedaan.’

Toch is het elke keer weer een risico voor Trump als Giuliani op televisie verschijnt. De advocaat laat daar nog wel eens meer informatie los dan de bedoeling lijkt te zijn. Vorige maand ontkende Giuliani in eerste instantie tegen CNN-presentator Chris Cuomo dat hij Oekraïne had gevraagd om Joe Biden te onderzoeken. Luttele seconden later, toen dezelfde vraag nog eens werd gesteld, was het antwoord ineens: ‘Natuurlijk heb ik dat gedaan!’

https://twitter.com/CuomoPrimeTime/status/1174856562898128897Cuomo Prime Timehttps://twitter.com/CuomoPrimeTime

CNN’s @ChrisCuomo: "Did you ask Ukraine to look into Joe Biden?"@RudyGiuliani: "Of course I did"

President Trump’s attorney says he had spoken with a Ukrainian official about Joe Biden’s possible role in that government’s dismissal of a prosecutor who investigated Biden’s son. pic.twitter.com/hqmqtmx2VW

— Cuomo Prime Time (@CuomoPrimeTime) September 20, 2019

Ook het feit dat Giuliani de persoonlijke advocaat van Trump is, in plaats van een overheidsmedewerker, kent zijn risico’s. In onderzoeken van het Congres – zoals die naar een mogelijke afzetting van Trump – kunnen de president en zijn staf zich namelijk beroepen op ‘executive privilege‘, een recht om sommige documenten niet te overhandigen en getuigenissen te weigeren. Giuliani valt hier niet onder.

Bovendien is onduidelijk of hij zich wél kan beroepen op de vertrouwelijkheid tussen advocaat en cliënt, schrijft het advocatenblog Lawfare. De communicatie tussen Giuliani en buitenlandse autoriteiten zou vermoedelijk niet vallen onder deze vertrouwelijkheid, en bovendien heeft Giuliani ook op dit vlak onhandige uitspraken gedaan. ‘Ik treed niet op als advocaat’, zei hij onlangs tegen het tijdschrift The Atlantic. ‘Ik treed op als iemand die het grootste deel van zijn leven heeft toegewijd aan het eerlijker maken van de overheid.’

‘Het is onduidelijk of de activiteiten van Giuliani kunnen worden gezien als juridisch werk in zijn capaciteit als advocaat van Trump’, schrijft advocaat John Bies van de ngo American Oversight, ‘zelfs als het gunstig wordt geïnterpreteerd als iets anders dan politiek campagnewerk.’ Er bestaat dus een goede kans dat Giuliani geen geheimen kan houden voor de parlementaire onderzoekers.

Ik heb gezien wat voor passie [Giuliani] de afgelopen dagen op televisie heeft getoond. Het is geweldig hoe hij dat heeft gedaan.

Toch is de strategie van Giuliani niet zonder succes. Door elke dag weer te hameren op vermeende misstanden van Democraten als Biden, creëert hij genoeg verwarring en commotie om de aandacht in ieder geval een beetje af te leiden van Trumps eigen doen en laten. Nieuwsmedia voelen zich gedwongen om de aantijgingen van Giuliani te onderzoeken of op zijn minst te ontkrachten, terwijl het voor de gemiddelde nieuwsconsument steeds moeilijker wordt om te begrijpen wát er wordt beweerd, laat staan wie er gelijk heeft.

En met zijn bombastische tv-optredens, waarin hij tegenstanders wegzet als ‘imbeciel’ en zichzelf ‘een legitieme klokkenluider’, weet Giuliani kennelijk in ieder geval de president zelf te vermaken. Zoals het een echte first friend betaamt.