De impeachmentprocedure tegen Donald Trump is van een ander kaliber dan die tegen Bill Clinton, zegt Harvardprofessor Cass Sunstein.
Volgens de Amerikaanse grondwetspecialist Cass Sunstein bieden de aantijgingen tegen president Donald Trump zeker een legitieme basis voor het vooronderzoek dat de Democraten hebben geopend. ‘Maar het is nog te vroeg om te zeggen of we op weg zijn naar een afzettingsprocedure.’
Het zou de eerste impeachmentprocedure tegen een Amerikaanse president zijn sinds het proces tegen Bill Clinton in 1999.
Cass Sunstein: Ook toen was het land gepolariseerd. De Republikeinen haatten Clinton en wilden hem uit het Witte Huis, maar in zijn geval waren er geen goede argumenten om hem af te zetten. Clinton werd aangeklaagd voor meineed. Hij had inderdaad onder ede gelogen. Dat is een misdrijf, maar volgens de Amerikaanse grondwet wegen enkel ernstige misdaden zoals landverraad of omkoperij zwaar genoeg voor impeachment. Meineed kan enkel een grond zijn voor een afzettingsprocedure als de president bijvoorbeeld liegt over zijn landverraad. De procedure is bedoeld om de opkomst van autoritaire heersers te voorkomen en richt zich op buitengewoon machtsmisbruik. Sommige activisten willen Trump afzetten voor zijn houding in het klimaatdebat. Dat is onmogelijk. Daar vind je geen juridische argumenten voor.
Volgens de Amerikaanse grondwet wegen enkel ernstige misdaden zoals landverraad of omkoperij zwaar genoeg voor impeachment.
Nancy Pelosi, de Democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, had gelijk behoedzaam om te springen met het impeachmentproces?
Sunstein: De Democraten zijn tot nu toe bewonderenswaardig voorzichtig geweest. Heel anders dan hoe de Republikeinen Clinton hebben behandeld.
Wat heeft Pelosi uiteindelijk van gedachte doen veranderen?
Sunstein: De aantijgingen in het Oekraïense schandaal zijn bijzonder zorgwekkend. Als de president tegen de Oekraïners heeft gezegd: ‘We blokkeren uw fondsen tenzij u de zoon van Joe Biden onderzoekt’, dan kunnen we spreken over een ernstig misdrijf.
Wat is nu de volgende stap?
Sunstein: Eerst moet het Huis van Afgevaardigden op commissieniveau stemmen over de ‘artikelen van afzetting’. Dat mag je vergelijken met de tenlastelegging in een rechtbank. Daarna moet de plenaire vergadering de artikelen goedkeuren. Aangezien de Democraten over een meerderheid beschikken in het Huis van Afgevaardigden, lijkt de kans reëel dat het zover komt.
Hoe snel gaat dat?
Sunstein: Het hangt ervan af of de beschuldiging op één kwestie is gericht, het Oekraïne-dossier dus, of dat men ook andere zaken onderzoekt. De inmenging van Rusland in de verkiezingen van 2016, bijvoorbeeld. Als het Huis van Afgevaardigden zich uitspreekt voor een afzettingsprocedure en de president niet vrijwillig zijn ambt opgeeft, dan verhuist de zaak naar de Senaat. Daar zal een soort rechtszaak plaatsvinden.
Maar in de Senaat hebben de Republikeinen de meerderheid.
Sunstein: Om Trump af te zetten is zelfs een tweederdemeerderheid nodig. Het lijkt waarschijnlijk dat Trump wordt aangeklaagd, maar de kans dat hij daadwerkelijk wordt afgezet, is eerder klein. Al hebben we de afgelopen jaren al grotere verrassingen meegemaakt in de Amerikaanse politiek.
