Van ‘Wir schaffen das’, over de racistische Berber-uitspraken van Bart De Wever (N-VA) tot ‘Ik wist niet dat die leeuw zo speciaal was.’ Knack.be loodst u door 2015.
A: Ambitieuze ontwikkelingsdoelen
De Verenigde Naties (VN) bekrachtigden in september zeventien SDG’s (Sustainable Development Goals), de opvolgers van de Millenniumdoelstellingen die moeten zorgen voor een duurzame ontwikkeling van de wereld tot 2030. Behalve armoedebestrijding staan ook sociale zaken, economie én milieu centraal. Ze gelden voor alle landen en overstijgen zo de traditionele Nood-Zuidverhouding.
B: Berbers
N-VA-voorzitter en Antwerps burgemeester Bart De Wever heeft het afgelopen jaar verschillende mensen tegen de borst gestoten door ophefmakende uitspraken, waaronder de Berbers. Net zoals zijn partijgenote Liesbeth Homans herhaalde hij dat racisme relatief is. Waaraan hij toevoegde: ‘Het wordt te gemakkelijk ingeroepen als een excuus voor persoonlijk falen, vooral door sommige bevolkingsgroepen, zoals de Marokkaanse gemeenschap. Vooral Berbers. Dat zijn zeer gesloten gemeenschappen, met een wantrouwen tegenover de overheid.’
Racisme wordt te gemakkelijk ingeroepen voor persoonlijk falen. Vooral door Berbers.
Een groep Marokkaanse Belgen, een autochtone Belg en een Marokkaanse mensenrechtenorganisatie dienden nadien een klacht in bij het Antwerpse parket tegen De Wever wegens racisme.
C: Charlie Hebdo
Voor 7 januari 2015 was Charlie Hebdo, het magazine met vaak scherpe cartoons, relatief onbekend in het buitenland. Dat veranderde na de terreuraanslag (opgeëist door IS) op de redactie waarbij 12 doden en 11 gewonden vielen. Het ongenoegen over deze wandaad tegenover de persvrijheid was groot. De hashtag #JesuisCharlie verspreidde zich snel op het internet en tijdens een herdenking- (en protest)mars kwamen naar schatting 1,5 miljoen mensen op straat in Parijs. Ook tientallen regeringsleiders van over de hele wereld liepen zij aan zij een stukje mee.
D: Donald Trump
‘Mijn plan om IS te bestrijden? We vallen binnen, slaan ze tot moes en nemen de olie.’ Dit is slechts één uitspraak van de Republikeinse presidentskandidaat Donald Trump. De vastgoedgigant – mét opmerkelijk kapsel – was in de tweede helft van 2015 constant aanwezig in de Amerikaanse (en buitenlandse) media. Hij voert de peilingen bij de Republikeinse kandidaten aan en blijft – ondanks heisa over enkele vrouwonvriendelijke en racistische uitspraken – terrein winnen. Veel waarnemers geloven dat Trump, mocht hij de Republikeinse nominatie winnen, bij de echte presidentsverkiezingen geen partij zou zijn voor Hillary Clinton, die aan kop ligt bij de Democraten.
E: ‘Endlösung was Hitler ingegeven door moeftie van Jeruzalem’
De Israëlische premier Benjamin Netanyahu veroorzaakte heel wat ophef met zijn uitspraken tijdens een toespraak voor het Zionist Congress in Jeruzalem. Zo zei hij dat Adolf Hitler de Joden aanvankelijk enkel wilde uitwijzen uit Europa en niet uitroeien, maar dat de moefti van Jeruzalem Hajj Amin al-Husseini de nazileider aanspoorde om de Joden te ‘verbranden’. ‘Netanyahu haat zijn Palestijnse buren blijkbaar zo hard haat dat hij de grootste oorlogsmisdadiger ooit vrijspreekt’, klonk het uit Palestijnse hoek.
Netanyahu deed de uitspraak in oktober, op een moment dat de spanningen tussen Palestijnen en Israëli’s opnieuw hevig oplaaiden. Alleen in oktober al kwamen meer dan 60 doden personen om het leven bij aanslagen en confrontaties. De Palestijnse verzetsbeweging Hamas zei dat de derde intifada was begonnen.
F: Fossiel van de Dag
België had de twijfelachtige eer om op de eerste dag van de klimaattop in Parijs de award ‘Fossiel van de dag’ te mogen ontvangen. Het gaat om een ‘prijs’ van Climate Action Network (CAN) die dagelijks werd uitgereikt aan een land dat de onderhandelingen in de weg stond.
‘Terwijl de rest van de wereld zich voorbereidde op de onderhandelingen hebben de verschillende Belgische regeringen na meer dan zes jaar nog steeds niet beslist hoe de klimaatinspanningen intern zullen worden verdeeld.’
Een week nadat de top in Parijs van start ging, bereikte de bevoegde ministers dan toch een akkoord.
G: Conventie van Genève
De definitie van een vluchteling werd in 1951 vastgelegd in een Internationaal verdrag, de Conventie van Genève, ondertekend door 150 landen, waaronder België. In het licht van de toenemende stroom vluchtelingen naar Europa tijdens de zomer, verdreef N-VA-voorzitter Bart De Wever dit verdrag in een speech tijdens het openingscollege politicologie aan de UGent naar de prullenmand. ‘De sociale zekerheid uit 1951 is niet te vergelijken met de huidige. Sommige landen hebben een zeer gul, open systeem van sociale zekerheid uitgewerkt en de Conventie biedt nu een ticket om daar als vluchteling deel van te gaan uitmaken’, klonk het.
H: Helfie
In het Flagey-gebouw in Brussel blies N-VA verzamelen om de #helfie te lanceren. Een filmpje waarin een groep toevallige passanten samen een kapotte auto in gang duwt, vormde de voorbode van wat volgens de partij een positieve boodschap moet zijn. Met een nieuwe campagne wilde N-VA ‘het begin van een nieuwe fase in de geschiedenis van de partij markeren. N-VA promootte bovendien een nieuw symbool: na het V-teken uit de verkiezingscampagne van vorig jaar is er nu de ‘gele hand.’ Een symbool dat op heel wat parodieën kan rekenen.
I: Iran ondertekent nucleaire deal (en viert feest)
‘Historisch’, zo werd het akkoord dat overeengekomen werd tussen de VS, het VK, Frankrijk, Rusland, China en Duitsland enerzijds en Iran anderzijds overal omschreven. Het akkoord houdt in grote lijnen in dat Iran belooft om haar nucleair programma – dat volgens haar altijd civiel is geweest – terug te schroeven. Zo wordt het moeilijker voor het land om kernwapens aan te maken (mocht Teheran in de toekomst alsnog beslissen dat daaraan nood zou zijn). In ruil beloofden de permanente leden van de Veiligheidsraad om de VN-resoluties met economische sancties af te schaffen.
J: Jungle van Calais
De Franse havenstad Calais heeft al jaren te maken met een instroom van asielzoekers die de oversteek willen maken naar Groot-Brittannië. Door het grote aantal migranten dat in 2015 de Middellandse Zee overstak naar Europa, groeide het vluchtelingenkamp en kreeg het de bijnaam ‘Jungle.’
Duizenden mensen verblijven er in schrijnende omstandigheden. Van begin september tot half oktober verdubbelde het inwonertal. In november bereikte het kamp de piek van 6.000 mensen (begin 2015 waren er dat nog geen 1000.)
K: Kibbelkabinet
Al van bij de start van de regeringen van Charles Michel (MR) en Geert Bourgeois (N-VA) volgden grote en kleine crisissen elkaar op. Door de aanhoudende stroom van meningsverschillen, botsingen en gevallen van miscommunicatie ontstond het woord “kibbelkabinet”. Bekijk hier het ganse overzicht van relletjes.
L: Links verdwijnt stilletjes
Verschillende Europese landen trokken in 2015 naar de stembus en doorheen de resultaten viel vooral één rode draad op: links kreeg flinke klappen. In Denemarken stapte de voormalige premier Helle Thorning-Schmidt op als voorzitster van de Sociaaldemocratische Partij, de Finse nationalistische en eurosceptische partij (Ware Finnen) werd de tweede partij van het land en ook in Polen won de rechts populistische partij (PiS) de verkiezingen.
Daarnaast viel vooral de verkiezingsuitslag van het Franse Front National (FN) van Marine Le Pen op. Tijdens de eerste ronde van de regionale verkiezingen kwam de partij in zes van de dertien regio’s als grootste uit de bus. Maar een week later kon Le Pen die uitslag niet verzilveren. De centrumrechtse Les Républicains, van voormalige president Nicolas Sarkozy, wist zeven van de dertien regio’s binnen te halen. De regeringspartij PS moest het met winst in vijf regio’s stellen. Deze partij had zich in de tweede ronde strategisch teruggetrokken uit de regio’s Nord-Pas-de-Calais-Picardie (noorden) en Provence-Alpes-Côte d’Azur (zuiden), en de Fransen opgeroepen om op Les Républicains te stemmen, om zo een ‘dam tegen extreemrechts’ op te werpen.
M: Molenbeek
Na de terreuraanslagen in Parijs op 13 november, kwam België (of liever Molenbeek) wereldwijd in de belangstelling te staan als ’terreurnest.’ Zeker drie van de acht daders woonden in Brussel en bovendien konden de daders hun moordpartijen ongestoord in Molenbeek voorbereiden. Een politiek steekspel ontsprong. Zo werd het beleid van de vorige burgemeester Philippe Moureaux (PS) als schuldige met de vinger gewezen voor de problemen van vandaag in de Brusselse gemeente.
Een week na de aanslagen verhoogde de Veiligheidsraad het terreurniveau naar 4 in Brussel waardoor Brussel bij momenten veranderde in ‘een spookstad.’ Het openbare leven lag grotendeels stil – alle metrostations waren gesloten, winkelcentra en musea bleven dicht en grote evenementen werden afgelast – en in de straten patrouilleerden militairen en politieagenten.
N: Nepal getroffen door aardbeving
De aardbeving die Nepal trof, is met meer dan 8.600 doden uitgegroeid tot de dodelijkste catastrofe in de geschiedenis van het land. België stuurde net als vele andere landen een reddingsteam om hulp te bieden. Maar de missie van B-Fast werd een flop. De beslissing om een zoek- en reddingsploeg te sturen kwam volgens critici te laat en was bovendien verkeerd.
O: Onverdoofd slachten
Een algemeen verbod op onverdoofd ritueel slachten, zoals minister van Dierenwelzijn Ben Weyts (N-VA) voorstelde, stootte op heel wat verzet bij de moslimgemeenschap. Er gold al een tijdje een verbod om tijdens het Offerfeest dieren thuis te slachten. Maar sinds dit jaar is er in Vlaanderen ook een verbod op onverdoofd slachten op tijdelijke slachtvloeren.
De moslimgemeenschap stelde Weyts in gebreke en eiste een dagvaarding. Die werd later afgewezen. Niet alleen de moslims waren ontgoocheld, ook vreesden een heleboel steden en gemeenten voor chaos en praktische problemen wegens een tekort aan erkende slachtvloeren.
P: Pluto
Op 14 juli scheerde een ruimtesonde langs Pluto en zagen we de dwergplaneet voor het eerst in haar volle glorie. Nog nooit was een menselijk ruimtetuig zo dicht in de buurt van Pluto.
Q: Qatar, te heet voor Blatter?
De toewijzing van het WK voetbal in 2022 aan de Golfstaat Qatar, waar de temperaturen in de zomer oplopen tot 50 graden Celsius en de arbeidsomstandigheden voor bouwvakkers armzalig ronduit zijn, is al vanaf dag één omstreden maar maakt nu ook officieel deel uit van een onderzoek dat het Zwitserse gerecht heeft geopend naar mogelijk corruptie bij de Wereldvoetbalbond FIFA. Kennelijk wordt het te heet onder de voeten van FIFA-topman Sepp Blatter, die vier dagen na zijn herverkiezing voor een vijfde ambtstermijn aankondigde dat hij plaats zal ruimen voor een opvolger die wordt verkozen op een buitengewoon congres op 26 februari.
R: Rood vlees
Nadat we in 2015 overspoeld werden met berichten over suiker als voornaamste bron van veel lijfelijk leed en ‘een ganse dag zitten aan bureau een groot gevaar vormt voor de gezondheid’, moest ook rood vlees eraan geloven in 2015. Van rood vlees kan je namelijk kanker krijgen, bleek uit een rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Vooral bewerkt vlees, zoals charcuterie en hamburgers, zou even schadelijk zijn als sigaretten. Al nuanceert Marleen Finoulst (hoofdredacteur van Bodytalk) het nieuws. ‘Van één biefstuk per week, krijg je geen kanker.’
S: Steve Stevaert
Na een urenlange zoektocht werd op 2 april de vermiste SP.A-politicus Steve Stevaert dood teruggevonden in het Albertkanaal. Eerder op de dag raakte bekend dat Stevaert door de Brusselse raadkamer verwezen was naar de strafrechter in een verkrachtingszaak. Samen met Guy Verhofstadt was Steveart een van de gezichten van de hoogdagen van Paars in het begin van de jaren 2000.
T: Taxshift
Waar de taxshift eerst nog een instrument leek voor een rechtvaardigere fiscaliteit, bleek het afgelopen jaar dat Open VLD en N-VA de maatregel willen invullen als een algemene lastenverlaging. De hele maand mei lieten politici van alle partijen ballonnetjes op over wat er nu wel en niet kan binnen de tax shift. In de tweede helft van het jaar lagen meerderheid en oppositie in de clinch over de taxshift. Tijdens de laatste zitting van 2015 keurde de Plenaire Kamer plenaire – meerderheid tegen oppositie – de taxshift goed.
U: Uplace-saga
Wat betreft de binnenlandse politiek leek 2015 wel een jaar waarin vooral gekissebist werd over dossiers die ook al in 2014 op de tafel lagen. Zo zorgden de Taxshift, Oosterweel én Uplace opnieuw voor verhitte gemoederen. Begin december zette de Vlaamse regering definitief het licht op groen voor de ruimtelijke plannen voor Uplace. Het project leek nochtans steeds onzekerder te worden, nadat eerst bij Open VLD en CD&V en vervolgens N-VA twijfels over de haalbaarheid waren gerezen.
Maar intussen zijn de plooien nog niet helemaal gladgestreken. Open VLD en CD&V keurden het dossier wel goed, maar verklaarden in de wandelgangen dat ze eigenlijk nog steeds geen voorstander zijn van het winkelcentrum. Enkele politici lieten zelfs ontvallen dat ze hopen dat de Raad van State het project zal afkeuren omwille van juridische bezwaren.
V: Volkswagen
Werd de Duitse bondskanselier tijdens de Griekse crisis begin 2015 nog verweten zich veel te hard op te stellen – ‘Regels zijn regels’ – zo werd zij in de zomermaanden het humane gelaat van de EU tijdens de vluchtelingencrisis
Op 18 september maakte het Amerikaanse milieuagentschap EPA bekend dat Volkswagen geknoeid had met dieselmotoren,om zo te voldoen aan de emissienormen. ‘Dieselgate’ kostte topman Winterkorn de kop, en het bedrijf veel imagoschade.
W: ‘Wir schaffen das’
Angela Merkel wond er afgelopen zomer geen doekjes om, ‘we kunnen de vluchtelingenstroom aan’, klonk het. Merkels gastvrijheid leverde haar de bijnaam ‘mama Merkel’ op. Een opvallende bocht: werd de Duitse bondskanselier tijdens de Griekse crisis begin 2015 nog verweten zich veel te hard op te stellen – ‘Regels zijn regels’ – zo werd zij in de zomermaanden het humane gelaat van de EU tijdens de vluchtelingencrisis.
X: XTC
Afgelopen zomer was de politie massaal aanwezig op festivals voor drugscontroles en zette ze ook in op sensibilisering. Onder meer op Pukkelpop konden festivalgangers zelf verdovende middelen anoniem droppen in boxen aan de ingang van de terreinen.
Voorts gebruikte de politie van Hasselt de sociale media om drugsdealers op te sporen, wat op Twitter werd onthaald met heel wat mopjes als “sfeer opsnuiven”, “ik zweer het, ik ga straks een luchtmatras opblazen.”
Y: Yanis Varoufakis, de rebel die graag tegen schenen schopte
De Griekse minister van Financiën, Yanis Varoufakis, kondigde eind juni aan ontslag te nemen als de Griekse bevolking tijdens het referendum vóór de Europese besparingen zou stemmen. Opvallend het merendeel van de bevolking keurde de voorwaarden aan de noodsteun af, en toch stapt de flamboyante minister op.
De 54-jarige Varoufakis was dan ook een vreemde eend in de politieke bijt: een rebel uit de academische wereld die er prat op ging zich niet vast te klampen aan een politiek mandaat, elke ochtend met de motor naar zijn ministerie reed én niet verlegen zat om een controversiële uitspraak.
Z: Zimbabwe: ‘ik wist niet dat die leeuw zo speciaal was’
De moord op Cecil, de bekendste leeuw van Zimbabwe, zorgde voor heel wat verontwaardiging over jachtpartijen waar toeristen grof geld voor betalen. Want dat deed ook de steenrijke Amerikaanse tandarts Walter Palmer, die 50.000 dollar neerlegde om Cecil te mogen doodschieten. De tandarts werd achteraf zelf met de dood bedreigd en dook onder.
Na enkele dagen gaf Palmer toe ‘erg veel spijt te hebben’. ‘Ik had geen idee dat de leeuw die ik neergeschoten heb, een bekende, lokale favoriet was die een gps-band droeg en deel uitmaakte van een studie’, klonk het.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier