Haalt Orbán zijn slag thuis? CEU verhuist groot deel studenten naar Wenen

De door de Hongaarse premier Viktor Orbán geviseerde universiteit CEU in Boedapest verhuist het gros van haar studenten naar de Weense campus. ‘Dit bewijst de onbetrouwbaarheid van Orbán,’ reageert Europarlementslid Judith Sargentini.

Alle masteropleidingen of doctoraatsonderzoeken aan de Central European University in Boedapest die gefinancierd worden met Amerikaanse gelden, zullen in het academiejaar 2019-2020 doorgaan in de Weense campus. Dat heeft CEU-rector Michael Ignatieff laten weten aan het personeel en de alumni van zijn universiteit.

De Weense campus werd begin dit jaar opgericht nadat de Hongaarse regering van Viktor Orbán eind 2017 alle vanuit het buitenlands gefinancierde universiteiten verplichtte om ook buiten Hongarije een campus te openen. Dat CEU nu een deel van haar studenten moet verhuizen, deert Orbán niet. Hij ziet de universiteit als een liberaal bolwerk omdat ze deels wordt gefinancierd door de Hongaars-Amerikaanse filantroop-miljardair George Soros. Hij steunt wereldwijd projecten die democratie en mensenrechten promoten en is daarmee de antipode van de voorman van de Europese ‘illiberale’ beweging. Soros kreeg afgelopen week een bompakket opgestuurd, net zoals ook de families Clinton en Obama en andere Democratische politici.

Ignatieff laat weten dat de beslissing ‘een van de moeilijkste is’ die een universiteit kan maken. Ze is het gevolg van de aanval op de academische vrijheid in Hongarije, zegt hij. ‘Daarbij horen een ban op genderstudies, de gedwongen stopzetting van onderzoek naar migratie en fiscale pestmaatregelen.’

Hoewel een ‘moment van grote droefenis’, laat Ignatieff de moed niet zakken. ‘We zullen het intellectuele en culturele leven van deze stad die we al bijna 30 jaar onze thuis noemen blijven versterken,’ schrijft hij. CEU zal dus zoveel mogelijk onderzoeks- en onderwijsactiviteiten behouden in Hongarije.

Doodsteek

De universiteit heeft de Hongaarse regering nog tot 1 decemer de tijd gegeven om hen alsnog de toelating te geven. Weinig meer dan uitstel van executie, vreest Ilse Lazaroms . Zij laat vanuit Utrecht weten ‘een beetje buikpijn’ te krijgen van het nieuws. Ze is sinds twee maanden terug in Nederland, nadat ze van februari tot juni aan het Institute for Advanced Study van de CEU onderzoek deed naar de joods-Hongaarse geschiedenis van het land. Daarvoor werkte ze ook al drie jaar voor die universiteit. In Knack van deze week vertelt ze over het ‘sadistische spelletje limbo’ waarmee Orbán de oppositie kopje onder duwt.

Met dit nieuws lijkt het lot van CEU in Boedapest bezegeld, vreest ze. ‘Het vertrek van de CEU is exact wat Orbán wil? Alsof hij alsnog zal tekenen.’ Ze hoort Ignatieff graag zeggen dat er nog zoveel mogelijk zal blijven, maar denkt niet dat dat nog erg veel kan zijn. ‘Nagenoeg alle opleidingsonderdelen worden gefinancierd vanuit Amerika. Wat zal er nog blijven? Misschien een bibliotheek of een kleine onderzoeksgroep. Meer niet.’

Sargentini: ‘Dit bewijst onbetrouwbaarheid van Hongaars regime’

Europees parlementslid voor GroenLinks Judith Sargentinizegt aanKnack.be dat dit bewijst hoe onbetrouwbaar het Hongaarse regime functioneert. ‘De CEU voldoet al sinds oktober 2017 aan de aangepaste wetgeving door ook les te geven in New York. De Hongaarse overheid heeft daarover ook een verdrag gesloten met de staat New York. Maar dat verdrag ratificeren ze nu zelf niet. Ik dacht dat ze dat wel zouden doen, maar het uitstelden tot na de verkiezingen van april eerder dit jaar. Dan konden ze met dit dossier nog campagne voeren. Maar dat had ik dus mis.’

Sargentini maakte het spraakmakende rapport op over inbreuken tegen de rechtsstaat in Hongarije, op basis waarvan het Europees parlement de zogenoemde ‘atoombomprocedure’ in gant zetten. Dat artikel-7 kan uitmonden in de opschorting van het stemrecht in de Europese ministerraden. Het was een primeur voor het Europees parlement. Waarnemers en critici opperden dat de beslissing vooral symbolisch was. Echte maatregelen, daarvoor moet je naar de Europese Raad en de Europese Commissie kijken, zeiden ze.

Het rapport van Sargentini ligt bij de Europese Raad. ‘Ik vraag hen om een beetje op te schieten,’ zegt ze. ‘Ze zitten hiermee in hun maag, net zoals het Polen-rapport van Frans Timmermans hen niet lekker zat. Op dit moment schuiven ze het een beetje voor zich uit. Hongarije mag nog haar visie indienen, en de raad heeft een overzicht gevraagd van alle inbreuken en rechtszaken. Ik begrijp dat ze zoveel mogelijk informatie willen, maar ik hoop dat van uitstel geen afstel komt. Nogmaals, dit bewijst weer dat de Hongaarse regering hoegenaamd niet geïnteresseerd is om te milderen en dat ze onbetrouwbaar besturen.’