De hoge energieprijzen mogen geen rem zetten op het Europese klimaatbeleid, maar moeten net aanzetten om de maatregelen sneller uit te voeren. Dat heeft vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans betoogd in het Europees Parlement in Straatsburg.
De Europarlementsleden debatteerden dinsdag voor het eerst over het ingrijpende pakket maatregelen dat de Commissie in juli op tafel heeft gelegd om van de Europese Unie tegen 2050 het eerste klimaatneutrale continent ter wereld te maken. Sindsdien hebben de almaar stijgende energieprijzen de ongerustheid over het financiële kostenplaatje van de transitie nog groter gemaakt. Volgens Timmermans kan slechts een vijfde van de prijstoenames toegedicht worden aan de stijgende prijs voor CO2-uitstoot. De rest is het gevolg van tekorten op de markt, aldus de Nederlander.
“De ironie is dat we niet in deze situatie hadden gezeten indien we de European Green Deal vijf jaar geleden al hadden gehad, want dan zouden we nu minder afhankelijk zijn geweest van fossiele brandstoffen en aardgas”, zei Timmermans, erop wijzend dat de prijzen voor hernieuwbare energie tijdens deze crisis “laag en stabiel” gebleven zijn.
Onder meer de uitbreiding van de markt voor CO2-uitstootrechten naar brandstoffen voor transport en gebouwen zorgt voor nervositeit in sommige geledingen van het Europese halfrond. Het risico is niet denkbeeldig dat de hogere kostprijs wordt doorgerekend aan de klanten.
“De politieke kostprijs is heel hoog, de klimaatimpact zeer zwak”, stelde het Franse Europarlementslid Pascal Canfin van Renew Europe, die alvast aankondigde dat zijn fractie een alternatief voorstel gaat uitwerken.
Timmermans toonde zich bereid alternatieve maatregelen te bekijken, maar die moeten dan wel dezelfde doelstellng bereiken. Bovendien heeft elke maatregel een prijseffect, aldus de vicevoorzitter. “Het is dan het eeuwenoude politieke instrument van de herverdeling dat ervoor moet zorgen dat de lasten gelijk worden gespreid over de samenleving.” Hij wees op het sociale klimaatfonds van 144 miljard euro, dat deels gespijsd zou worden met inkomsten uit de uitstoothandel voor transport en gebouwen. Lidstaten kunnen bijvoorbeeld de btw of energietaksen verlagen, of rechtstreekse steun verlenen aan gezinnen.
De klimaatcrisis niet bestrijden zal volgens Timmermans de sociale ongelijkheid enkel doen toenemen. “Rijke mensen vinden altijd wel een uitweg, arme mensen en de middenklasse niet.”
