De pro-Koerdische partij HDP speelt zondag een essentiële rol bij de Turkse parlementsverkiezing. Haalt de partij van Selahattin Demirtas de kiesdrempel, dan kan ze de droom van huidige president Recep Tayyip Erdogan (AKP), om zijn macht via een wijziging van de grondwet uit te breiden, aan diggelen slaan.
De Turken beslissen zondag of ze meestappen in de droom van huidig president Recep Tayyip Erdogan (AKP), die de macht nog meer naar zich toe wil trekken door de grondwet aan te passen. Voor die wijziging heeft de AKP 330 van de 550 zetel nodig in het parlement. Op dit moment lijkt slecht een man hem te kunnen tegenhouden: Selahattin Demirtas, schrijf Der Spiegel.
De 42-jarige Demirtas leidt de drie jaar geleden gevormde pro-Koerdische Democratische Volkspartij HDP. Wanneer deze linkse partij de kiesdrempel van 10 procent overschrijdt, kan de AKP haar volstrekte meerderheid verliezen.
Rechten voor minderheden
Wanneer Demirtas een aula betreedt in een universiteit in Istanbul wordt hij enthousiast toegejuicht door studenten enerzijds en mannen met grijze baarden anderzijds. Alle stoeltjes zijn bezet en mensen zitten opeengeplakt op de grond om toch maar iets te kunnen opvangen van zijn woorden. Intussen maakt Demirtas rustig de tijd om te poseren voor menig selfies. De bodyguards draaien gefrustreerd met hun ogen, maar de leider zelf die lacht.
De woorden ‘Groots zijn in menselijkheid’, de slogan van HDP verschijnen op het scherm achter hem. De partij komt voort uit de beweging die strijdt voor de rechten van de Koerdische minderheid. Bij de vorige verkiezingen waren alleen individuele Koerdische kandidaten verkiesbaar. Nu waagt de HDP het om als partij mee te doen en het op te nemen tegen de AKP van Erdogan. Kernwoorden in het programma van de HDP zijn ecologie, gelijkberechtiging en rechten voor minderheden.
Drie stukjes varkensvlees
Dat het zondag ongetwijfeld spannend wordt, lieten verkiezingspolls al uitschijnen. De partij strandt in de peilingen op een resultaat tussen de negen en elf procent. Demirtas nam het in het verleden al is op tegen Erdogan, toen haalde hij 9,8 procent van de stemmen.
Als het van de aanwezigen in de Istanbulse universiteit afhangt, heeft de leider van de HDP al gewonnen. ‘Premier Demirtas’, wordt er gescandeerd. De leider zelf blijft er rustig onder, schrijft Der Spiegel. ‘Er is nog niets beslist, vrienden’, klinkt het waarschuwend.
‘Het zijn vermoeiende tijden’, geeft Demirtas toe tijdens een interview. ‘De AKP heeft al zijn pijlen op ons gericht’, aldus de partijleider. Onlangs berichtte een overheidsgezinde krant, dat Demirtas gespot was in een hotel met ‘drie stukjes varkensvlees op zijn bord’, waarin zij een teken zagen van goddeloosheid.
En enkele weken geleden werden twee kantoren van de Volkspartij het doelwit van een dubbele bomaanslag. Maar wat Demirtas nog het meest raakt zijn de beschuldigingen dat hij de handlanger is van de PKK, de Koerdische gewapende beweging. ‘Demirtas steunt de terroristische organisatie. Een marionet van de PKK-leider Abdullah Öcalan, die sinds 1999 in de gevangenis zit. Met andere woorden iemand die ongeschikt is om zich verkiesbaar te stellen in Turkije’, aldus Erdogan.
Liberale Turken bekoren
Maar Demirtas slaat hard terug. ‘Erdogan is niet geïnteresseerd in een democratie’, klinkt de verkiezingsretoriek langs zijn kant. ‘Hij wilt een Turkije voor Soennieten en gebruikt de steun van het volk om zichzelf te verrijken en machtiger te worden.’ De leider van de HDP pleit voor een nieuwe vorm van politiek, waarin principes als gelijkheid en laïcisme centraal staan.
‘Alle geloofsvormen en overtuigen moeten gelijk zijn in Turkije en naast elkaar kunnen leven.’ Met deze woorden hoopt hij naast Koerden ook liberale Turken te kunnen aantrekken.
Gezi-protesten
Maar zelfs aan de linkerzijde is niet iedereen overtuigd. Sommige Turken vrezen dat HDP uiteindelijk toch een coalitie zal aangaan met de AKP in ruil voor meer Koerdische autonomie, zodat Erdogans droom om de grondwet te wijzigen toch nog kan doorgaan. Deze gedachte wordt ingegeven door het feit dat Demirtas zich niet uitlaat over de Gezi-protesten. In 2013 kwamen bij protesten tegen onder meer het autoritaire beleid van Erdogan 22 mensen om het leven en vielen er meer dan 8.000 gewonden.
Om dit idee te ontkrachten blijft Demirtas tijdens verkiezingsbijeenkomsten herhalen: ‘Wij zullen niet diegene zijn die Erdogan helpt bij het uitbreiden van zijn imperium.’
Turkse verkiezingen 2015
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier