Op maandag 3 februari vinden de eerste Democratische voorverkiezingen plaats in de staat Iowa. Opiniepeiler John Zogby geeft een overzicht van de kandidaten met de beste kaarten. ‘Sanders en Biden gaan aan kop, maar ik houd ook een oog op Klobuchar.’
‘Iowa is de poortwachter en dekt de tafel’, zegt John Zogby, gerenommeerd opiniepeiler in de Verenigde Staten in een persconferentie aan internationale journalisten. Het is waar, geeft Zogby toe, dat Iowa vele malen witter en landelijker is dan een doorsnede van Amerika en daarmee niet geheel representatief. ‘Desondanks heeft Iowa zich met zijn caucus-proces goed gepositioneerd om een leidende rol in de voorverkiezingen te nemen. De kiezers van Iowa nemen die rol serieus en de kandidaten nemen hen serieus.’
Iowa werkt met een caucus-systeem, waarbij de kiesmannen proportioneel verdeeld worden over de kandidaten die een kiesdrempel van vijftien procent halen. Er wordt in verschillende ronden gestemd. Kiezers van een kandidaat die de kiesdrempel niet haalt, kunnen zich in een tweede ronde bij hun tweede keus aansluiten. Eventueel kan er een derde ronde volgen.
Zogby vindt het caucus-systeem een mooi voorbeeld van democratie. ‘Van kandidaten wordt verwacht dat ze aanwezig zijn in de staat. Dat ze van deur tot deur gaan om campagne te voeren. Dat is een ervaring voor de kandidaten die hen nederig maakt.’
Zogby legt uit dat er weliswaar al een jaar gepeild wordt in Iowa, maar dat peilingen die zo lang van te voren plaatsvinden niet voorspellend zijn. ‘We gebruiken dat soort data om te bepalen hoe beweeglijk de situatie in Iowa is. Wie heeft een betere kans dan anderen? Wie heeft momentum en wie zit in een neerwaartse spiraal?’
Zogby vindt de top vijf in Iowa, bestaande uit Joe Biden, Bernie Sanders, Elizabeth Warren, Pete Buttigieg en Amy Klobuchar, interessant genoeg om in de gaten te houden. ‘De situatie is beweeglijk genoeg dat het nog alle kanten op kan.’
Biden en Sanders aan kop
In vrijwel alle peilingen in Iowa gaan Joe Biden en Bernie Sanders aan kop. Soms staat Biden op één, soms Sanders. ‘Dat op zichzelf is interessant’, zegt Zogby, ‘want Biden en Sanders vertegenwoordigen de twee flanken van de Democratische partij. Sanders is van de progressieve flank, Biden van de gematigde, traditionele flank. Die twee flanken vechten al om de partij sinds de linkerkant in 1968 Lyndon Johnson uitdaagde, en diezelfde tweedeling is nog altijd aanwezig.’
Biden wordt bij uitstek als een kandidaat gezien die Donald Trump kan verslaan.
Zogby signaleert dat Sanders bezig is aan een opmars. Sanders heeft een kleine boost gekregen van het laatste debat, volgens Zogby, waarbij Warren hem beschuldigde van seksisme omdat Sanders tegen haar gezegd zou hebben dat een vrouw geen president kon worden. Sanders ontkende dat ooit gezegd te hebben. ‘Warren daarentegen lijkt wel last van dat conflict te hebben’, aldus Zogby.
Volgens Zogby heeft Sanders goede kaarten in Iowa. ‘Hij deed het daar in 2016 al heel goed. Daarnaast heeft hij een sterk campagnenetwerk in Iowa. Veel kantoren, veel vrijwilligers en veel donateurs. Als Sanders eerste of tweede wordt in Iowa, maakt hij kans door te zetten en de nominatie te winnen.’
Biden daarentegen laat in de peilingen het afgelopen jaar een dalende trend zien. Toen hij zich net kandidaat gesteld had, haalde hij tussen de vijfendertig en veertig procent van de stemmen in Iowa. Nu is dat afgevlakt naar midden-twintig percentages.
Volgens Zogby is dat juist positief voor Biden. ‘Het is beter voor een kandidaat om verwachtingen waar te maken of te overtreffen dan slechter dan verwacht te presteren’, zegt hij. ‘Het is daarom goed dat Biden nu in peilingen zo ergens in de twintig procent zweeft. Dat is haalbaar. Bovenin de dertig procent is in een druk veld zoals we dat nu zien niet realistisch.’
Zogby zegt dat kiezers in Iowa drie dingen waarderen in Biden: ‘Hij herinnert hen aan Obama, mensen zijn daar nostalgisch om. Daarnaast representeert Biden dat gematigde middensegment van de Democratische partij. Tenslotte wordt Biden bij uitstek als een kandidaat gezien die Donald Trump kan verslaan.’
Warren en Buttigieg raken achterop
Elizabeth Warren komt consistent op de derde plaats in peilingen in Iowa. Daarmee is haar populariteit iets afgezwakt ten opzichte van vorig jaar. ‘Maar ze is nog altijd een serieuze kandidaat’, zegt Zogby. Ze heeft bijvoorbeeld een sterk team in Iowa, met een goed netwerk. ‘Maar voor Warren is het zaak dat ze wint in Iowa’, zegt Zogby. ‘En kort daarop moet ze New Hampshire zien te winnen. Daar komt ze nu vierde in de peilingen en dat is niet per se een comfortabele positie.’
Als Sanders eerste of tweede wordt in Iowa, maakt hij kans door te zetten en de nominatie te winnen.
Daar komt nog bij dat Warren, net als Sanders en Klobuchar, de komende weken in Washington DC vast zit vanwege het impeachmentproces. Ze kan zogenaamde surrogaten, waaronder haar echtgenoot, op campagne sturen en televisiespotjes kopen in Iowa en New Hampshire, maar ze kan niet zelf op pad om mensen te ontmoeten, campagne te voeren en haar beroemde selfies te nemen.
Zogby ziet ook de kansen van voormalig burgemeester Pete Buttigieg afnemen. ‘Buttigieg heeft te vroeg gepiekt’, zegt hij. ‘Hij is een goede kandidaat, een slimme jongeman, maar in Iowa komen zijn peilingen nu in de lage double digits en nationaal gezien zijn zijn cijfers zelfs dramatisch gezakt naar de single digits. Ik zal niet zeggen dat zijn campagne een neerwaartse spiraal vertoont, maar hij heeft zijn houvast verloren. ‘
Outsiders Klobuchar en Bloomberg
Dat de populariteit van Buttigieg en Warren ietwat lijken af te vlakken, maakt dat Zogby Amy Klobuchar met interesse blijft volgen. ‘We hebben aanwijzingen dat Klobuchar in peilingen in Iowa in de double digits scoort, wat een opwaartse lijn voor haar betekent. In de meest recente peiling in New Hampshire krijgt ze tien procent, ook opwaarts. Klobuchar is de ultieme gematigde kandidaat en heeft laten zien dat ze niet alleen verkiezingen kan winnen, maar dat ze kan winnen in districten die in 2016 naar Trump gingen. Ze geniet bovendien respect bij Democraten en onafhankelijke kiezers. En ze spreekt de taal van het midwesten(het gebied van de VS dat onder andere Michigan, Wisconsin, Minnesota, Iowa, Indiana en Ohio beslaat, nvdr.) en draagt midwesterse waarden uit’, aldus Zogby.
‘Als Joe Biden om de een of andere reden minder goed presteert dan verwacht, zal Klobuchar daar de vruchten van plukken’, zegt Zogby. ‘Als ze in de top drie in Iowa eindigt, of het beter doet dan Warren, waarmee ze de verwachtingen ver zou overtreffen, zou ze wel eens een stuk verder kunnen komen in het nominatieproces.’
Tenslotte staat Zogby nog even stil bij Mike Bloomberg, de voormalige burgemeester van New York die zich pas laat kandidaat stelde en die daarom in Iowa niet op de stembiljetten staat. ‘Ik heb eind jaren ’90, begin ’00, peilingen uitgevoerd voor Bloomberg toen hij eraan dacht zich te kandideren voor het burgemeesterschap. Wat ik daarvan geleerd heb, is dat Bloomberg een uitdaging niet aangaat tenzij hij zeker is dat hij kan winnen. Bloomberg doet dit keer niet mee omdat hij wat wil uitproberen, hij is overtuigd dat hij kan winnen. Zijn campagne is totaal onorthodox, maar 2016 heeft ons geleerd dat alles mogelijk is.’
De perfecte situatie voor Mike Bloomberg ontstaat als er na Iowa en New Hampshire nog weinig duidelijkheid is over koplopers, zoals politicoloog David McCuan eerder zei tegen Knack.be. Ook Zogby is die mening toegedaan. ‘Als de steun voor Biden afzwakt en Sanders de gevestigde orde van de Democratische partij tegen zich krijgt, zou iemand als Bloomberg zichzelf naar voren kunnen schuiven als alternatief’, zegt hij. ‘Ik denk niet dat het waarschijnlijk is dat Bloomberg ver komt, maar schrijf hem vooral ook niet helemaal af.’
Democratische voorverkiezingen in de VS
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
