De verdwenen meisjes van Vietnam: ‘Alle hoop op een beter leven is weg’

In het onherbergzame noorden van Vietnam verdwijnen tal van meisjes. De gezinnen blijven achter met enkel herinneringen en een foto aan de muur.

De 56-jarige Do is terminaal ziek en werd uit het ziekenhuis ontslagen om haar laatste dagen door te brengen in haar geboortedorp, diep in de ontoegankelijke bergen van de Vietnamese provincie Hà Giang, aan de grens met China. Ze heeft nog maar één wens voor ze sterft: haar dochter Mi, die twee jaar geleden tijdens een bezoek aan de markt plots verdween, nog één keer weerzien. Niemand heeft enig idee waar het meisje zich bevindt. Het enige wat de marktkramers Do konden vertellen was dat haar dochter door twee mannen werd gevolgd. Do laat aan iedereen een foto van Mi zien in de hoop dat iemand haar herkent en haar weer naar huis kan brengen. Tevergeefs… Wellicht werd de toen 18-jarige Mi meegenomen naar China om verkocht te worden als potentiële echtgenote.

Mi is niet het enige slachtoffer. Zelfs meisjes van amper 13 jaar zijn gegeerd als huwelijkskandidates. De meisjes zien hun familie nooit meer terug en verliezen zelfs elk contact met de buitenwereld. Volgens kinderrechtenorganisatie Plan International neemt dit soort van gedwongen huwelijken in de regio het voorbije decennium steeds meer toe. Dat is indirect te wijten aan de sterke voorkeur voor zonen in de Chinese maatschappij. Selectieve abortus en vrouwelijke kindermoord zijn er al meer dan 200 jaar schering en inslag. Daarboven komt ook nog eens de vroegere Chinese eenkindpolitiek waardoor de genderverdeling in het land zodanig verstoord is dat er tegen 2030 volgens schattingen 30 miljoen meer mannen dan vrouwen zullen zijn in China.

Nu al loopt de situatie uit de hand. De traditie schrijft immers voor dat een bruidegom een bruidschat moet betalen aan de toekomstige schoonfamilie. In het verleden ging dat om een kleine financiële bijdrage, maar met zoveel mannen voor elke vrouw om uit te kiezen, beginnen steeds meer families een hogere prijs te vragen voor hun dochters hand. In sommige delen van het land moeten mogelijke echtgenoten tot 13.000 euro betalen voor een vrouw, een bedrag dat velen niet kunnen betalen. De prijs van een bruid van net over de grens in Vietnam is daarentegen slechts rond de 4.000 euro. Deze meer betaalbare optie doet de mensenhandel bloeien, maar verwoest het leven van tal van Vietnamese meisjes en hun families.

‘Van zodra de meisjes zijn verkocht, worden hun rechten afgenomen’, zegt Sharon Kane, directrice van Plan International in Vietnam. ‘Ze hebben niet langer de mogelijkheid om naar school te gaan en alle hoop op een beter leven is plotsklaps verdwenen.’

‘Veel meisjes ondergaan ook vreselijk huiselijk en seksueel geweld door hun nieuwe echtgenoot’, gaat Kane verder. ‘Ze ervaren niet alleen ernstige psychologische schade, maar ook hun fysieke gezondheid staat op het spel. Ook al zijn ze zelf nog kind, ze worden gedwongen om kinderen te baren nog voor hun eigen lichaam in staat is om een ander menselijk leven te dragen.’

Ondanks deze tragische gevallen zijn de bergbewoners in de regio nog steeds niet op de hoogte dat ze het doelwit zijn van dergelijke praktijken. Door de onbereikbaarheid van elk dorp verspreidt het nieuws zich immers traag. Hun afgelegen, armoedig bestaan en goedgelovigheid maakt van hen daarnaast makkelijke slachtoffers voor mensen met slechte bedoelingen.

Voor de 18-jarige Dinh leidde die goedgelovigheid tot haar grootste nachtmerrie. Toen ze 15 was ging ze op een dag naar de markt met haar vriendin Lia. De twee meisjes stonden op het punt de lange weg naar huis weer aan te vatten, toen twee mannen hen een lift aanboden die ze dankbaar aanvaarden. Al gauw merkten Dinh en Lia op dat ze in de verkeerde richting reden. Ergens onderweg raakte Dinh gescheiden van Lia. Ze werd naar China gebracht en kreeg er te horen dat ze zou worden verkocht als bruid. Terwijl ze onder schot werd gehouden, namen de ontvoerders foto’s van haar. Als ze weigerde te trouwen, zouden ze haar vermoorden. Dinh probeerde verschillende keren te ontsnappen, maar het duurde acht maanden voor ze daarin slaagde.

Volgens officiële cijfers waren er tussen januari en maart van vorig jaar 300 gevallen van mensenhandel. Child Helpline, een initiatief van Plan International, kreeg de voorbije drie jaar bijna 8.000 telefoontjes over mensenhandel. De ware grootte van het probleem is nog veel groter dan de cijfers vertellen omdat veel families nooit aangeven dat hun dochter wordt vermist. De politie in de regio beschikt bovendien over beperkte middelen om een zoekactie naar de meisjes op te zetten.

Om te verhinderen dat er nog meer slachtoffers vallen, werkt Plan International in scholen en gemeenschappen in de provincie Hà Giang om meisjes te wijzen op de gevaren van mensenhandel. De organisatie werkt ook samen met lokale organisaties met als doel de overheid te overtuigen meer te doen om de verdwenen meisjes op te sporen en de daders van ontvoeringen te vervolgen. Het merendeel van de ontvoerders wordt immers nooit voor de rechter gebracht.

Dinh heeft geluk gehad. Maar ook voor zij die uiteindelijk gered worden uit de klauwen van hun ontvoerders, is het leven hard. Wanneer ze naar hun gemeenschap terugkeren, krijgen ze te maken met stigma’s en voordoordelen.

Hoewel Dinh weer veilig en wel thuis is, wacht Lia’s moeder nog steeds op de terugkeer van haar dochter. Het gemis van Lia vreet ook aan Lia’s broer Sung (17). Zijn zus was zijn beste vriendin en hij kan maar niet aanvaarden dat, hoe hard hij ook probeert, hij haar niet kan vinden. Voor gezinnen als die van Lia bestaat er in de bergen geen hulp om hen bij te staan bij hun verlies. Alles wat zijn moeder en Sung nog van Lia hebben zijn herinneringen en een foto aan de muur.