‘De rekening van het paradijs? Die is voor de zelfstandigen en kmo’s’

Christine Mattheeuws, voorzitter van het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen, is het beu dat kleine ondernemingen en zelfstandigen opdraaien voor het feit dat grote ondernemingen allerlei constructies opzetten om minder belastingen te betalen: ‘De factuur moet eerlijk verdeeld worden tussen groot en klein.’

De Paradise Papers doen opnieuw heel wat stof opwaaien, ook bij de zelfstandigen en de kleinere kmo’s. Onze mailboxen ontploffen bijna omwille van de vele misnoegde reacties van zelfstandigen en zaakvoerders van kmo’s.

Eens te meer zien zij dat grote bedrijven als Ageas, Nike en Janssen Pharmaceutica dankzij fiscale spitstechnologie pakken belastinggeld niet moeten betalen en dat de uiteindelijke rekening weer maar eens betaald zal worden door de allerkleinsten in de bedrijfswereld.

Fair is anders, dat paradijs voor de ‘happy few’, en dan drukken we ons nog eufemistisch uit. Bovendien halen die multinationals steeds dezelfde argumenten uit de kast: ‘zonder die minst belaste weg via het buitenland verlaten we het land en nemen we vele arbeidsplaatsen met ons mee’. De macht van het getal, met andere woorden.

Toegegeven, dat klinkt impressionant, maar weet dat er door alle faillissementen vorig jaar – en doorgaans gaat het hier om kleine ondernemingen – nagenoeg 21.000 banen verloren gingen in ons land. Dat cijfer kan met andere woorden ook tellen, al blijven de meeste politici daar doof voor.

Goed, de vennootschapsbelasting daalt vanaf volgend jaar naar 20 procent op de eerste 100.000 euro winst van kmo’s. Een goede maatregel, dat staat buiten kijf, maar daarmee wordt de hoge belastingsgraad voor zelfstandigen maar ten dele aangepakt. Ruim de helft van de zelfstandigen heeft immers geen vennootschap, maar wel een eenmanszaak. Gevolg is dat zij de personenbelasting moeten betalen – er is amper iets gedaan om die terug te brengen. Trouwens, ook wie een vennootschap heeft en zichzelf een loon uitkeert, passeert langs diezelfde personenbelasting. Zeggen dat een lagere vennootschapsbelasting elke zelfstandige ten goede komt, is niet meer dan zand in de ogen gooien.

Zelfstandigen en kmo’s zijn ronduit kwaad wanneer ze lezen dat zo’n multinational veel meer subsidies krijgt dan dat het aan belastingen betaalt in ons land.

Kijk, als we die redenering zouden doortrekken naar de zelfstandigen, de micro-ondernemingen en de kmo’s, zouden we eigenlijk moeten ijveren voor fiscale ondersteuning en expertise aan kleinere ondernemers die gefinancierd wordt door de staat. Op die manier zouden zij dan op kosten van de staat ook op zoek kunnen gaan naar de voor hen minst belaste weg.

Op dit moment hebben zelfstandigen en kmo’s daar niet de nodige kennis of middelen voor, waardoor zij finaal de rekening betalen van de groten die dankzij allerhande spitstechnologie kunnen ontsnappen aan belastingen.

Een oplossing zou dus kunnen zijn: geef hen gelijke wapens en dat al eveneens op kosten van de staat. Het is een boutade, natuurlijk, maar er zit wel veel waarheid in. Waarom geven onze overheden tonnen geld aan de grote ondernemingen en slechts een aalmoes aan de vele, kleine ondernemingen die de economische ruggengraat van dit land vormen?

Is het comfortabeler om rondjes te draaien met de Nikes en andere multinationals van deze wereld die uit dankbaarheid amper iets moeten betalen en de factuur afwentelen op de bakker om de hoek, de kinesist die zijn praktijk wil uitbouwen of de kleine bouwondernemer die omwille van sociale dumping al amper het hoofd boven water kan houden?

Sowieso is het duidelijk dat na dit zoveelste staaltje van puike onderzoeksjournalistiek er iets moet veranderen. Ondernemers die dag na dag hard knokken om hun zaak recht te houden, zijn zulke praktijken spuugzat. De factuur moet eerlijk verdeeld worden tussen groot en klein. Goed, het paradijs bereiken we daarmee voor niemand, maar de hel al evenmin.