‘Als hamsteren irrationeel is dan is de klopjacht op wc-papier dubbel irrationeel’

‘Waarom wc-papier? Het is één van de raadsels van deze en van een groot deel van de vorige eeuw’, schrijft Lia van Bekhoven vanuit Londen, waar ondertussen ook veel mensen aan het hamsteren zijn geslaan.

Ik begrijp goed dat we met een wereldwijde epidemie zitten. Ik neem mijn burgerplicht de mensheid in mijn omgeving te beschermen serieus. Mijn handen waren nog nooit zo schoon. Ik was ze tegen de klippen op. Mijn aanrecht en deurknoppen glanzen als een ruimteschip uit Star Wars. Dus nee, ik bagatelliseer Covid-19 niet.

Ik zal ook de psychologie die leidt tot paniekinkopen niet ontkennen. Het overkwam mij eerder deze week. Ik beschouw mezelf als een redelijk rationeel mens. Ik neem epidemologen en virologen serieuzer dan politici, maar toen ik de lege schappen zag in mijn plaatselijke supermarkt sloeg mijn hart een slag over. Ik ben te laat!, was mijn eerste gedachte. Hoe kom ik de coronaperiode door zonder penne? ‘Mensen reageren niet op het virus, ze reageren op de angst voor wat er kan gebeuren als iedereen hamstert en dat creeert paniekinkopen wat de hele cyclus voedt’, hoorde ik consumentenpsycholoog Kate Nightingale zeggen. Precies.

Maar het is geen verklaring voor de massale jacht op Andrex. ‘Als mensen herinnert worden aan hun sterfelijkheid worden ze meer impulsief’, las ik ergens. Begrijpelijk. Maar met impulsiviteit denk ik aan onbetaalbare vakanties op de Seychellen of de aanschaf van een gele sportauto. Niet aan de aankoop van zes pakken toiletpapier van negen rollen ieder.

‘Sinds de informatie die we horen zich voortdurend herhaalt en vaak ernstig is, denken we dat het probleem groter is dan het in werkelijkheid is’, stelde een wetenschapper gerust. Goed punt. Het coronavirus is geen cholera. En hoe gevaarlijk we onze omgeving plotseling ervaren, het is geen Syrië.

‘Omdat we alsmaar horen over zieke mensen denken we dat het ons ook kan overkomen’. Ja, ja, ja, maar waarom wc-papier? ‘Het gaat niet om wc-papier’, zei eindelijk een deskundige op de radio. ‘Toiletpapier staat zo ver onderaan de lijst van overlevingsmiddelen als je het vergelijkt met water en voedsel, maar het symboliseert voor veel mensen een minimum aan levensstandaard’. Als er een internationaal symbool bestond tegen paniekinkopen dan was het een wit rond bord met een wc-rol erop en een rode streep erdoor.

Als hamsteren irrationeel is dan is de klopjacht op wc-papier dubbel irrationeel. Hamsteren heeft niets te maken met angst voor Covid-19, maar met de angst om eerstewereldgenoegens te verliezen, bevestigde iemand anders met een titel in een alfawetenschap op de BBC. En dat zou verklaren waarom met Armaggeddon in aantocht dubbelgewatteerd ‘zijdezacht’ papier het noodzakelijkste item is in het mandje? Persoonlijk denk ik bij eerstewereldgenoegens eerder aan Veuve Clicquot. Mijn instinkt dreef me tenminste linea recta naar de schappen waar minderjarigen geweerd worden. Dus terwijl mijn Britse medeshoppers, sinds jaar en dag niet helemaal onterecht genoteerd staand als de zuipschuiten van Europa, beslag legden op de rollen Andrex, kon ik ongehinderd doorstormen naar de bubbels (Bollinger Rosé van £25 naar £15).

Nou hebben de Britten, als het om de kunst van hamsteren gaat, al een voorsprong. Het FOMO-syndroom, wat staat voor de ‘Fear Of Missing Out‘ of de ‘Angst Om Iets Te Missen’, had vorig jaar sinds de Britse regering bij de brexitonderhandelingen regelmatig dreigde met een No Deal-versie, al zijn enigszins aarzelende intrede gedaan.

Ik zit tenminste nog steeds met acht potjes pesto (twee smaken), beschimmelde roomkaas, gezinspakken couscous en alfabetspaghetti in blik. En nu staat daarnaast dus genoeg prosecco om de Titanic vlot te trekken. Een geruststellender gedachte is er niet.