Wat met vervroegde verkiezingen in coronatijden?

Naast een gezondheidscrisis heerst er eveneens een politieke crisis in ons land. Vervroegde verkiezingen zijn nog steeds een optie. Maar wat als de corona-epidemie dan nog heerst?

Nog tot 16 maart hebben de koninklijke opdrachthouders Patrick Dewael (Open VLD) en Sabine Laruelle (MR) om een regering te smeden. Hun missie is er sinds de vernieuwde eis van CD&V om N-VA ‘volwaardig’ te laten participeren aan de onderhandelingen niet makkelijker op geworden. De totale mislukking valt niet uit te sluiten.

De vraag is dan hoe het verder moet. Een van de mogelijke scenario’s is nog steeds dat we opnieuw naar de stembus trekken – al is dat nog minder waarschijnlijk geworden gegeven de dramatische economische vooruitzichten door de effecten het coronavirus.

Maar wat als het toch zover komt? Stemlokalen zijn altijd indoor, het drukke uitwisselen van stembiljetten en identiteitskaarten noopt tot dicht contact. De voorlopige maatregelen van de federale overheid lopen tot eind deze maand, maar er wordt verwacht dat ze zullen worden verlengd en zelfs aangescherpt. Kunnen we dan normale vervroegde verkiezingen houden?

Volgens de FOD Binnenlandse Zaken houdt de overheid wel degelijk rekening met een grote crisis in tijden van nieuwe verkiezingen. ‘Er bestaat een draaiboek voor vervroegde verkiezingen. Daarin wordt ook voorzien dat er zich een grote crisis kan voordoen.’ De FOD stipt wel aan dat het draaiboek nog geen recente update kreeg.

Bij een crisis zal het Nationaal Crisiscentrum de zaak beheren. Dat centrum komt trouwens sowieso tussen wanneer de verspreiding van het virus niet meer houdbaar is. Op welke manier het Crisiscentrum precies te werk zal gaan, is op dit moment onduidelijk.

Stemmen via internet?

De FOD Binnenlandse Zaken benadrukt dat die andere overheidsdienst, de FOD Volksgezondheid, verantwoordelijk is voor het nemen van maatregelen naar aanleiding van de corona-epidemie. ‘Tot nu toe hebben wij geen concrete maatregelen of richtlijnen ontvangen die moeten toegepast worden tijdens eventuele vervroegde verkiezingen’, luidt het.

Een mogelijke oplossing zou erin kunnen bestaan om te stemmen via internet. Zo wordt menselijk contact vermeden. Het toeval wil dat de overheid zopas een haalbaarheidsstudie opstartte naar de mogelijkheid van online stemmen. Die moet nagaan of zo’n virtuele stembusgang mogelijk is op basis van de wetenschap en de ervaringen in het buitenland.

De FOD Binnenlandse Zaken zegt dat de timing van die studie evenwel niet wordt versneld. ‘Pas eind dit jaar worden hier resultaten verwacht. Vervolgens is het aan de regering om een beslissing te nemen.’