‘Waarom een vaccinatiepas geen goed idee is’

Communicatiedirecteur van Open VLD Thomas Vanwing lijst vijf belangrijke argumenten op tegen de invoering van een veralgemeende vaccinatiepas. ‘Nu is het hoog tijd om zo veel mogelijk terug te keren naar het oude normaal. Zonder al te veel regeltjes.’

Het debat over de uitbreiding van een covid-vaccinatiepas woedt volop. Voorstanders zien er een manier in om meer mogelijk te maken zonder beperkingen. En als je gevaccineerd bent, wat is dan het probleem om dat even te bewijzen? Daar moeten we toch niet ‘neuterig’ over doen? Wel, er zijn veel gegronde redenen om een veralgemeende vaccinatiepas zeker niét in te voeren en vooral te kijken naar verdere versoepelingen.

1. Onze hoge vaccinatiegraad

Ons land is erin geslaagd om in een sneltempo een recordaantal inwoners te vaccineren. We staan aan de top van Europa en de wereld. Dat hebben we in de eerste plaats te danken aan onze burgers, die massaal bereid zijn om zich in te enten en daarmee niet alleen zichzelf, maar ook de medemens te beschermen tegen ernstige ziekte en overlijden. Daarnaast moeten we alle vaccinatiecentra, dokters, verplegers, vrijwilligers en overheden danken voor hun inspanningen en een vlekkeloze organisatie. Deze hoge vaccinatiegraad maakt dat we ons als samenleving weerbaar hebben gemaakt tegen zware ziekte en sterfte door het virus. De cijfers bewijzen dat: meer dan 97% van de mensen die vandaag in een ziekenhuis liggen, zijn niet volledig gevaccineerd. Bijgevolg moeten we in de eerste plaats kijken naar verdere versoepelingen, in plaats van een vaccinatiepasje en dus bijkomende maatregel. Dat was ook de bedoeling én belofte van de vaccinatiecampagne: de vrijheid herwinnen.

2. Beperkte motivatieboost

Zo’n pas zal hier ook geen sterke motivator zijn voor de niet-gevaccineerden om zich toch in te enten, net omdat de vaccinatiegraad al zo hoog is. Onze situatie is niet te vergelijken met Frankrijk, waar president Macron met de invoering van de pas de sputterende vaccinatiecampagne een boost gaf door zijn inwoners eigenlijk de facto te verplichten zich in te enten. Gijzelen de niet-gevaccineerden dan niet alle mensen die wél voor de prik kiezen? Niet als we de maatregelen en restricties versoepelen. Mensen die zich niet laten vaccineren, hebben daar het volste recht toe. Wij zijn niet voor een verplichting. Maar deze mensen dragen wel een individuele verantwoordelijkheid als zij ernstig ziek worden of overlijden aan het virus. Nu iedereen de kans kreeg om zich in te enten, is het niet langer aan de brede samenleving om nog met beperkingen te leven om deze kleine groep van niet-gevaccineerden te beschermen.

3. Het hellend vlak

Een vaccinatiepasje invoeren om te kunnen trouwen met een dansfeest, lijkt misschien een kleine toegift. Iedereen gunt trouwers, zelfstandigen die events organiseren… eindelijk waar ze al zo lang op wachten. Maar waar eindigt dit? Elke sector en elk event zal plots vragende partij zijn om evenzeer met een vaccinatiepas te kunnen werken om zich niet langer aan de regels te moeten houden. Je weet waar je begint, en in dit geval ook waar je uitkomt: met een pasje aan elke deur. Voorstanders beweren dat dit een tijdelijke maatregel is. Maar hoe geraak je hier opnieuw vanaf? Ook dat is geen evidentie. Opnieuw: in plaats van te zwaaien met de pas, is het beter om zo veel mogelijk resterende restrictieve maatregelen in vraag te stellen en terug te draaien. De virologische toestand maakt dat vandaag ook mogelijk. Als je met meer dan tien mensen aan horecatafels mag zitten -ook na 1u-, als je mag dansen op een trouwfeest, als je vrij mag rondlopen op een beurs, als de nachtwinkels ’s nachts weer open mogen… dan is er helemaal geen nood aan een vaccinatiepas.

4. Privacy, bewegingsvrijheid en controlemaatschappij

Door corona zijn sommigen blijkbaar vergeten op welke vrijheden burgers hier recht hebben. De vrijheid om te gaan en staan waar je wil zonder je daarvoor te moeten verantwoorden, is essentieel. Die vrijheid kwam in de eerste lockdown met het verbod op niet-essentiële verplaatsingen onder druk. Vandaag hebben we die volledig herwonnen. We gaan die nu toch niet opnieuw beknotten aan het eind van de epidemie met een pas? Ook privacy is een fundamenteel mensenrecht. Of iemand gevaccineerd is of niet, of iemand de ziekte doorgemaakt heeft of niet: eigenlijk heeft niemand daar zaken mee. Het is bijzonder problematisch dat burgers mekaar gaan moeten controleren in een pasjesmaatschappij. Het is echt niet de taak, noch het recht van een cafébaas of host op een evenement om de gezondheidstoestand van een gast te controleren. Deze constante controle is ook slecht voor ons sociaal weefsel en wederzijds vertrouwen.

5. Vals gevoel van veiligheid

Voorstanders van de coronapas argumenteren dat met zo’n pas events veilig kunnen plaatsvinden gezien iedereen dan gevaccineerd is. Maar we weten dat gevaccineerde mensen ook nog -hetzij in mindere mate- kunnen worden besmet én het virus doorgeven aan andere mensen die wel of niet gevaccineerd zijn. De pas geeft dus veeleer een vals gevoel van veiligheid. Met onze torenhoge vaccinatiegraad is een event mét pas niet noodzakelijk veiliger dan een event zonder pas. Waarom dan de pas?

Fausse bonne idée

Liberalen zijn nooit voorstanders geweest van de coronapas. Niet bij het begin van de vaccinatiecampagne. Want toen dreigde er een samenleving op twee snelheden te ontstaan, waarbij oudere gevaccineerden meer zouden mogen dan jongeren. Terwijl we tijdens corona allemaal over generaties heen altijd solidair met mekaar zijn geweest. Aan het eind van de vaccinatiecampagne blijven we tegen zo’n pas. Want deze maatregel schiet zijn doel compleet voorbij. Ons land en haar inwoners hebben gigantische inspanningen geleverd én zich massaal laten vaccineren. Nu is het hoog tijd om zo veel mogelijk terug te keren naar het oude normaal. Zonder al te veel regeltjes. En zeker zonder dystopische pasjes, medeburgers en politieagenten die je komen controleren op een terras.