VUB-studie: 7 op de 10 Belgen voorstander van robots en artificiële intelligentie

Liefst 7 op de 10 Belgen zijn voorstander van technologie zoals robots en artificiële intelligentie. Dat blijkt uit een bevraging van de Vrije Universiteit Brussel gelanceerd bij 1.000 Belgen rond intelligente technologieën in hun dagelijkse leven. De aanleiding van de studie is de lancering van het boek Homo Roboticus in De Munt.

De Belgen vinden robots en AI voornamelijk een goede zaak, omdat ze routinetaken op het werk of in het huishouden kunnen uitvoeren. Het merendeel, 8 op de 10, vinden robots zelfs noodzakelijk om taken over te nemen die te gevaarlijk of zwaar zijn voor mensen.

Toch zijn de Belgen ook sceptisch, want meer dan de helft denkt dat een robot zijn job kan uitvoeren en 2 op de 3 Belgen denken dat er door robots en AI meer jobs zullen verdwijnen dan bijkomen.

‘Er zitten contradicties in, want mensen vrezen voor hun eigen job, maar er denken ook heel veel mensen dat er voordelen zijn zoals in het huishouden of bij saai werk. De bewustwording is hierin heel belangrijk om zo de opportuniteiten en de gevaren te leren kennen en de juiste business modellen op te maken’, stelt VUB-professor robotics Bram Vanderborght.

De Belg blijft wel nog terughoudend over het idee dat robots via AI gevoelens ontwikkelen. Slechts 1 op de 3 gelooft dat er ooit diepe vriendschappen kunnen ontstaan tussen mens en robot. Een kwart geeft daarentegen aan dat hij of zij wel bevriend zou kunnen zijn met een robot, op voorwaarde dat die emoties herkent en kan tonen. Maar er zijn ook intiemere vaststellingen, want 4 op de 10 Belgen denken dat robots een slechte invloed op kinderen kunnen hebben en een derde van de ondervraagden vindt dat seks met een robot gelijk staat aan overspel.

De respondenten geven aan dat ze hun privacy gerespecteerd willen zien binnen de nieuwe technologieën, want slechts een derde is van mening dat robots die in huis aanwezig zijn de informatie die ze daar verzamelen mogen delen met derden.

VUB-onderzoekers formuleren aanbevelingen voor mens-robot-relatie

Professoren van de Vrije Universiteit Brussel hebben in De Munt hun nieuwe boek Homo Roboticus voorgesteld. De publicatie komt er na een uitvoerig onderzoek waarin meer dan vijftig VUB-wetenschappers de relatie tussen mens en robot in kaart brengen De wetenschappers formuleren meteen enkele aanbevelingen die een antwoord bieden op de prangende vragen die zich stellen over de gezamenlijke toekomst van de mens en de technologie.

In het boek, dat geschreven is voor het grote publiek, tonen de wetenschappers aan de hand van voorbeelden welke toekomstige relatie tussen mens en technologie kan ontstaan. Tegelijkertijd ontkrachten en geven ze meer uitleg over mythes als robots die via artificiële intelligentie de mensheid kunnen overheersen.

Voor de wetenschappers is een Homo Roboticus ‘een persoon die zich niet onderwerpt aan robotica en artificiële intelligentie, maar de technologie inzet ten voordele van zijn of haar leven, werk en maatschappij.’ De tien aanbevelingen die neergepend zijn vervolledigen die definitie en dienen om zowel de politici en hun beleid, maar ook vakbonden en bedrijfsleiders te inspireren tot actie. ‘We zijn nog niet te laat, maar de technologie komt wel sneller en sneller op ons af. Vaak gebeurt dat exponentieel en overschatten we het op de korte termijn en onderschatten we het op de lange termijn’, zegt professor robotics Bram Vanderborght.

Er zijn nog heel wat mensen bang voor technologie als robots en AI en daarom legt een eerste aanbeveling de focus op sensibilisering. Een publiek debat waarbij visies van de overheid, de industrie, de universiteiten en de burgers worden samengebracht dringt zich op om de technologische bewustwording te vergroten. Aansluitend op het gezamenlijke debat moet ook technologische cocreatie gestimuleerd worden en dat over alle doelgroepen heen, aangezien technologie thuis, op straat en op het werk een plaats krijgt. Een bijna vaststaand feit is dat robots de mens in de toekomst zullen helpen in de arbeid of deze zelfs gedeeltelijk zullen overnemen.

‘Veel experts wijzen erop dat er niet alleen jobs verdwijnen, maar ook nieuwe ontstaan waarvan we nog nooit gehoord hebben, zoals chief trust officer, data detective of man-machine teaming manager’, klinkt het bij de VUB-wetenschappers. De mens moet op de werkvloer de touwtjes wel in handen blijven houden, maar het is vooral de complementariteit van robots die moet benadrukt worden. Zo kunnen mensen zich richten op creativiteit of probleemoplossing, terwijl robots het saaie, precieze en zware werk overnemen.

De verandering op de arbeidsmarkt zal er bovendien voor zorgen dat alle werknemers met meer technologie te maken krijgen. De VUB-onderzoekers bevelen daarom aan om levenslang loopbaanleren te ondersteunen en te stimuleren om ervoor te zorgen dat werknemers de boot niet missen.

‘Het voorstel van levenslang leren is bijvoorbeeld ook al vandaag van toepassing. Bij Proximus zullen ze mensen ontslaan, maar er ook nieuwe aannemen die een digitaal profiel hebben doordat hun huidige arbeiders die evolutie niet hebben gekend’, verklaart prof. Vanderborght.

Op Europees vlak is er ook werk aan de winkel om de boot niet te missen, stellen de wetenschappers vast. De Europese technologiebedrijven zijn weinig zichtbaar, terwijl Amerika en China grote investeringen maken en streven naar die koppositie op vlak van robotica en AI.

‘We mogen ons niet opnieuw laten overheersen door Amerikaanse ICT-bedrijven. Er is een unieke kans voor Europa om zich op die ethische aspecten en waarden te focussen en zo op een interessant alternatief product. Als je naar de privacyproblemen van Facebook kijkt zie je dat niemand zich heeft afgesloten, omdat er geen waardig alternatief is’, legt Vanderborght uit.

Om een correct gebruik van robots te verzekeren is er wel absoluut een ethisch technologisch charter nodig, meent de wetenschap. De robots zullen hun intrede maken op de werkvloer, maar ook in de huiskamer of worden zelfs deel van een lichaam. Technologische ongelijkheid moet ook tegengegaan worden, want niet iedereen zal zich dit kunnen permitteren. Zeker voor mindervaliden zijn er steeds meer technologische hulpmiddelen en de overheid moet hierin zorgen dat iedereen gelijke toegang krijgt tot die technologie.

Tenslotte kan ook duurzame ontwikkeling een belangrijk voordeel halen uit de technologie, want die heeft het potentieel om bijvoorbeeld de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties te versnellen met slimme toepassingen. Het World Food Program onderzoekt bijvoorbeeld hoe zelfrijdende trucks voedsel naar oorlogsgebied kunnen brengen.