Te veel vlees en te weinig groenten in Vlaamse kantines

Hoe gezond zijn de Vlaamse grootkeukens? Knack hield een opmerkelijke enquête bij scholen, bedrijven en woonzorgcentra.

In Vlaamse kantines worden maaltijden opgediend die niet per se gezond maar wel populair zijn. Als ze uitgesproken gezonde maar minder gesmaakte gerechten serveren, is de kans groot dat ze veel moeten weggooien en er geld op toeleggen. Daarom is de evenwichtige samenstelling van zo’n kantinemaaltijd doorgaans van ondergeschikt belang. Dat blijkt uit een steekproef die Knack uitvoerde bij scholen, bedrijven en woonzorgcentra in heel Vlaanderen.

Een op de drie scholen uit de enquête serveert minder dan 100 gram groenten per maaltijd, en dat is te weinig. ‘Voor een kind is 100 tot 150 gram een normale portie, op voorwaarde dat het ook ’s avonds nog groenten eet’, zegt Patrick Mullie, voedingsexpert bij Gezondheid en Wetenschap.

Het is de hoogste tijd dat er van hogerhand richtlijnen worden opgelegd. Zeker in scholen.

Bedrijven en woonzorgcentra doen het op dat vlak beter. In meer dan de helft van de deelnemende bedrijven en één op de vier woonzorgcentra wordt minstens 150 gram groenten opgeschept. Maar voor volwassenen is 300 gram groenten per dag ideaal. Die groenteporties worden soms ook erg creatief ingevuld. Uit de weekmenu’s die de deelnemers aan de enquête Knack hebben toegestuurd, blijkt dat de enige groenten die op sommige dagen in woonzorgcentra, scholen en bedrijven op het menu staan in de saus gezocht moeten worden. Bij stoofvlees, een koninginnenhapje of spaghetti bolognaise, bijvoorbeeld.

Aan vlees is er dan weer geen gebrek. Bedrijfskantines spannen de kroon: de overgrote meerderheid schotelt het personeel meer dan de aangeraden 100 gram voor. Ook scholen serveren hun leerlingen haast systematisch een te grote portie vlees. ‘Zeker omdat veel kinderen ’s avonds nog eens warm eten met hun ouders, of vlees op hun boterham leggen’, legt Mullie uit. ‘Daar zou men in schoolkantines veel meer rekening mee moeten houden.’

Zelfs in Vlaamse woonzorgcentra krijgen mensen grote lappen vlees op hun bord. Maar dat wil nog niet zeggen dat ze dat vlees ook helemaal opeten. Het is zelfs de component van de maaltijd die het vaakst blijft liggen. Dat komt vooral doordat vlees dat in een grootkeuken of door een externe cateraar is klaargemaakt meestal niet erg mals en sappig is. Veel ouderen krijgen het maar moeilijk gekauwd.

Een keer per week frieten kan, maar twee keer is écht te veel.

Eén ding hebben zo goed als alle rusthuisbewoners, scholieren en werknemers gemeen: ze zijn dol op frieten. Vandaar dat de Vlaamse gewoonte om eens per week frieten op het menu te zetten, wordt doorgetrokken in álle bevraagde woonzorgcentra, 80 procent van de scholen en 57 procent van de bedrijven. ‘Voor werknemers en scholieren is dat een probleem, want de kans is groot dat zij thuis nog eens frieten voorgeschoteld krijgen’, zegt Mullie. ‘Een keer per week frieten kan, maar twee keer is écht te veel.’

Uit de steekproef blijkt dus dat de kat nog constant bij de melk wordt gezet. ‘De gevolgen van ongezond eten zijn nochtans catastrofaal, zowel voor het individu als voor de samenleving die voor de kosten opdraait’, zegt Mullie. ‘Het is de hoogste tijd dat er van hogerhand richtlijnen worden opgelegd. Zeker in scholen. Het is echt niet moeilijk om het hele onderwijs dezelfde regels op te leggen. Politieke moed, dát hebben we nodig.’