‘Onze nieuwjaarswens is een echt progressief Vlaanderen’

‘Jan Jambon (N-VA) bleek een eerder loyale tot onderdanige volgeling van de federale regering te zijn’, schrijft Tom Garcia van Vlinks. ‘Nu er straks gevaccineerd wordt, zal Jambon I zich kunnen bewijzen bij de herlancering van de Vlaamse economie en het herstellen van het sociale leven.’ In totaal formuleert Vlinks vijf nieuwjaarswensen.

Nieuwjaar is traditioneel de tijd waarop wensen uitgewisseld en uitgesproken worden. Onze grote wens is dat we 2021 afsluiten als een zelfverzekerder, hechter, socialer en menselijker Vlaanderen, waar we met zijn allen extra fier op zijn. Dat is wellicht hoog gegrepen en misschien ook wat té wollig. Daarom willen we onze grote wens splitsen in vijf kleinere en concretere wensen.

Om te beginnen wensen we een daadkrachtiger Vlaams beleid. Op het einde van dit nieuwe jaar zullen we de 40^e verjaardag kunnen vieren van de Vlaamse Regering, maar zoals het er nu voor staat, is er maar weinig te vieren. Met ‘sterke Jan’ Jambon (N-VA) aan het roer verwachtte iedereen in 2019 een ambitieus en innoverend project dat Vlaanderen als economische en creatieve topregio zou bevestigen, zo niet versterken. Daar is meer dan een jaar later niets van te merken. De corona-pandemie kan niet als excuus gebruikt worden, want dat had eerder een uitgelezen kans moeten zijn om de woorden van de eerste Vlaamse minister-president Gaston Geens alle eer aan te doen: ‘We moeten bewijzen dat we wat we zelf doen, beter doen’. Dat is niet gebeurd, wel integendeel: sterke Jan bleek een eerder loyale tot onderdanige volgeling van de Belgische federale regering te zijn. Zelfs toen die nog stuurloos geleid werd door de kleurloze eerste-vrouwelijke-premier Sophie Wilmes (MR).

Maar niet getreurd en zeker nog niet verloren: nu er straks gevaccineerd wordt, zal Jambon I zich kunnen bewijzen bij de herlancering van de Vlaamse economie en het herstellen van het sociale leven. Sterker nog: het efficiënt organiseren en uitrollen van die vaccinatie kan meteen het eerste succesvolle wapenfeit worden. Dat is immers een geheel regionale bevoegdheid.

Eens die vaccinatiecampagne tot een goed einde gebracht, is de Vlaamse regering meteen gelanceerd voor de economische en sociale relance. Dat brengt ons tot onze tweede deelwens: een waarlijk progressief Vlaanderen. De nadruk ligt hier op het woord ‘waarlijk’. De term ‘progressief’ heeft immers de jongste jaren een hele evolutie doorgemaakt, die helaas gepaard is gegaan met een verenging of zelfs verschraling ervan, waardoor het ook een steeds nietszeggendere aanduiding is geworden, voor de ene een schertswoord, voor de ander een geuzennaam.

Voor ons moet een progressieve samenleving focussen op het verbeteren van de levenskwaliteit en het stimuleren van de zelfontplooiing van elke deelnemer aan die samenleving. Het gaat dus effectief om het maken van progressie, van vooruitgang. Dat gaat veel verder dan wat symbolische daden op ethisch of ecologisch vlak. Progressief betekent dat elk individu en bijgevolg ook de samenleving als geheel er echt op vooruit gaat. Dat betekent, om te beginnen, sociaal de geesten openzetten en het hokjesdenken overboord gooien. Ieder individu heeft het absolute recht op een eigen identiteit en eigenheid. Het staat iedereen uiteraard ook vrij om zich met gelijkgestemden te verenigen. Maar in de samenleving is iedereen gelijkwaardig en kan het niet zijn dat groepen ofwel geprivilegieerd, ofwel gediscrimineerd worden.

Het betekent ook innovatieve ideeën uitdenken en uitwerken op het vlak van mobiliteit, milieu, migratie, integratie, tewerkstelling en andere prangende thema’s. Zonder ideologische taboes, want het enige doel moet dus de vooruitgang en verbetering van de samenleving zijn en niet politiek scoren met steekvlammen en ballonetjes.

Gehakketak

Om die innovatie en creativiteit in te vullen, moeten natuurlijk de geesten en het intellect van de Vlaming goed ontwikkeld worden. Dat is meteen onze derde wens: de versterking en herwaardering van het Vlaamse onderwijs. Lange tijd behoorde het Vlaamse onderwijs tot de absolute wereldtop, maar de jongste jaren is veel van die glans verloren gegaan. Daar zijn verschillende redenen voor, maar de ergste is dat onderwijs al te vaak het onderwerp is van een steekspel tussen politieke, maatschappelijke, religieuze en nog wat andere lobbygroepen. Dat gehakketak moet ophouden, in de allereerste plaats in het belang van onze kinderen, die per slot van rekening weldra de samenleving die we nu op het spoor zetten, zullen moeten verderzetten en hopelijk tot veel grotere hoogten brengen. Ook als de sky de limit is, is het toch best om er met de best mogelijk onderlegde piloten naartoe te vliegen.

Naast de intellectuele ontwikkeling van onze toekomstige generaties vervult het onderwijs natuurlijk ook een bijzondere en belangrijke sociale taak. Het is de uitgelezen plek om de integratie te bevorderen, om kansarmoede te bestrijden, om inclusief en ruim denken te stimuleren. Want dat is onze vierde wens: de emancipatie van de zwakkeren onder ons, het terugdringen of liefst zelfs uitroeien van (kinder)armoede, het structureel integreren van kinderen uit allochtone middens. Dit hangt natuurlijk heel erg samen met onze tweede wens. Een waarlijk progressieve samenleving streeft naar de verbetering van de levenskwaliteit van al haar deelnemers. De lat moet hoog gelegd worden, maar tegelijk moet er dan ook gezorgd worden dat iedereen er mee over gaat.

Wanneer die vier wensen werkelijkheid worden, zullen we al een heel stuk fierder kunnen zijn op ons Vlaamse plekje op deze aarde. Dan kunnen en mogen we ons ook van onze beste, meest creatieve kant tonen, aan onszelf en aan de hele wereld. Als vijfde en voorlopig laatste wens willen we graag culturele herwaardering naar voren schuiven. Vlaanderen is altijd al een koploper geweest op het gebied van kunst en cultuur. De Vlaamse beweging begon niet voor niets als culturele beweging. De jongste jaren is echter ook die wereld helemaal verstard en gepolariseerd door wat nog het best omschreven kan worden als ‘opgeklopt pattriotisme’.

Aan de ene kant was (en is) er de groots aangekondigde opmaak van een Vlaamse canon, aan de andere kant de belgicistische verkramping van de Vlaamse culturele wereld. Beide kampen jagen elkaar voortduren de kast op en maken dat ze zich verder en verder ingraven in de loopgraven van hun grote gelijk. Het culmineerde in een potsierlijke botsing over subsidies en besparingen tussen de culturele sector en de kersverse minister van Cultuur, tevens ook minister-president Jan Jambon. Ironisch genoeg zorgde de corona-pandemie voor een ontspanning van de verhoudingen, zodat de deur weer op een kier staat en beide kampen er weer samen door lijken te kunnen. Hoe mooi zou het zijn, mochten onze Vlaamse makers extra zuurstof krijgen van zodra het covid-virus bedwongen is, zodat er in onderling overleg en niet onderling overhoop een moderne, creatieve en vooruitstrevende Vlaamse canon het licht ziet.

Dit zijn maar vijf wensen die we vooropstellen. Uiteraard zal er nog meer bij komen kijken om tot dat zelfverzekerde, hechte, sociale en menselijke Vlaanderen te komen. En geheel volgens een andere nieuwjaarstraditie maken we naast wensen ook goede voornemens: dit jaar zullen we ons met nog meer overtuiging en concrete actie inzetten om onze wensen werkelijkheid te zien worden. We nodigen hierbij meteen iedereen uit die de impasse tussen belgicisten, nationalisten en andere isten beu is, om mee de schouders te zetten onder die warme, sociale, progressieve en zelfverzekerde Vlaamse samenleving.