Militaire inlichtingendienst zet spion aan de deur na verdachte Russische contacten

Eddy Testelmans, toenmalig topman van de militaire inlichtingendienst ADIV. © Michiel De Smet / Knack
Kristof Clerix
Kristof Clerix Onderzoeksjournalist

Na een gezamenlijk onderzoek met de Staatsveiligheid zette de militaire inlichtingendienst ADIV een van zijn eigen medewerkers aan de deur. De man bleek zakencontacten te onderhouden met dubieuze figuren uit de voormalige Sovjet-Unie. Dat vernam Knack uit goedgeïnformeerde bronnen en wordt bevestigd door de ADIV.

De militaire inlichtingendienst ADIV werkt al jarenlang samen met een dozijn reservisten: reservemilitairen die worden ingezet om het tekort aan specialisten aan te vullen. Ze moeten beschikken over een veiligheidsmachtiging, die hun toelaat geclassificeerde informatie in te zien.

Na een contraspionageoperatie door de ADIV in samenwerking met de Staatsveiligheid speelde een van de ADIV-reservisten in 2015 zijn veiligheidsmachtiging kwijt en werd hij aan de kant geschoven. Op dat moment werkte de spion al elf jaar samen met de ADIV. Het nieuws lekte nooit eerder uit.

Beroepsmatig was de reservist actief in verschillende import-exportbedrijven die zaken deden met de voormalige Sovjet-Unie. Een aantal van die bedrijven trok al in 2012 de aandacht van de Staatsveiligheid, die vragen stelde bij opmerkelijk grote geldtransfers en een link legde met de Russische georganiseerde misdaad.

Het bewijs dat de man hand-en-spandiensten leverde aan Russische spionnen heeft de ADIV nooit gevonden. Maar alleen al het feit dat hij zo dicht stond bij een oligarch uit de voormalige Sovjet-Unie was voldoende om zijn machtiging in te trekken.

In 2013 wist de Staatsveiligheid te achterhalen dat de man als reserveofficier voor de ADIV werkte. Vervolgens ontdekte de Staatsveiligheid dat hij zeer nauwe contacten onderhield met een oligarch uit de voormalige Sovjet-Unie, én dat hij bevriend was met een Belgische officier die toegang had tot heel wat geclassificeerde informatie. De Belgische inlichtingendiensten gingen ervan uit dat de reservist mogelijk voor de Russen werkte en onderzochten of de bevriende officier gechanteerd kon worden.

Een heuse contraspionageoperatie werd opgezet. De Staatsveiligheid focuste op de reservist, de ADIV op de officier. Zelfs schaduwwerk en bijzondere inlichtingenmethodes zoals telefoontap werden niet geschuwd. De (toenmalige) toplui van de Belgische inlichtingendiensten, Jaak Raes en generaal Eddy Testelmans, werden rechtstreeks door de betrokken analisten op de hoogte gehouden en bespraken de affaire ook samen. Dat toont het belang van het dossier.

Op het einde van de rit werd de betrokken officier helemaal vrijgepleit. Maar voor de reservist liep het anders af. Testelmans meldde hem persoonlijk dat zijn machtiging werd ingetrokken en dat hij uit de dienst werd verwijderd. Het bewijs dat de man hand-en-spandiensten leverde aan Russische spionnen heeft de ADIV nooit gevonden. Maar alleen al het feit dat hij zo dicht stond bij een oligarch uit de voormalige Sovjet-Unie was voldoende om zijn machtiging in te trekken.

Voor Claude Van de Voorde, die in 2017 generaal Testelmans opvolgde als ADIV-topman, toont ‘dit soort dossiers de noodzaak om alert te blijven. De bedreiging vanuit het Oosten, onder eender welke vorm, is reëel.’ De affaire is tevens een wake-upcall voor de Belgische inlichtingendiensten om personen met een veiligheidsmachtiging beter op te volgen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content