Moet er in België een federale kieskring komen, die het mogelijk maakt voor Vlamingen om politici uit het Franstalige landsgedeelte te belonen of afstraffen, en omgekeerd? Patrick Dewael (Open VLD) uitte zich op Knack.be al als een voorstander, Jan Jambon van N-VA is tegen.
In het parlement is een commissie opgericht die debatteert over de zin of onzin van een federale kieskring. Kamerfractievoorzitter Patrick Dewael (Open VLD) is voor, Jan Jambon (N-VA) is “geen minnaar”.
“Ik ben een voorstander van het idee” , zei Patrick Dewael in De Zevende Dag, nadat hij zich ook al op Knack.be achter het idee schaarde. “Bij federale verkiezingen heb je eigenlijk de optelsom van twee regionale verkiezingen. Stel u voor dat een burgemeester zich maar tot 50 of 60 procent van zijn stad zou kunnen richten. Dat is een democratisch deficiet.”
Met een federale kieskring kunnen partijen ten noorden en ten zuiden van de taalgrens afspraken maken, zegt Dewael. “Ik heb eerlijk gezegd liever te doen met een Waalse liberaal die voor belastingverlaging is, dan met een Vlaamse socialist die de belastingen niet wil verlagen.”
“We zouden bijvoorbeeld een as Open VLD-MR kunnen maken, die kandidaten voorstelt voor het hele land”, besluit Patrick Dewael.
Jan Jambon (N-VA) is “geen minnaar van het idee van een federale kieskring”. De argumenten kloppen niet, zegt hij. “We hebben net BHV gesplitst, en nu gaat men een pleidooi houden om een groot BHV te installeren over heel het grondgebied.”
“Dewael noemt de federale kieskring ‘het dak op het federale huis’; het eindstadium voor een echte federatie”, gaat Jambon verder. “Ik heb eens gekeken naar de andere federale staten, en dan zijn er nog veel zonder een dak. Amerika, Canada, Oostenrijk, Zwitserland… Zij hebben allemaal geen federale kieskring. En zelfs een unitaire staat als Frankrijk kent er geen. Nederland heeft het dan weer wel, maar dat is geen federatie, wel een unitaire staat. Meneer Dewael zou dus beter over een unitaire dan over een federale kieskring spreken.”
Maar er is meer aan de hand, zegt Jambon. “Alles wat meneer Dewael inhoudelijk beoogt kan vandaag al. Hij kan perfect lijsten opstellen in Wallonië en daar zijn programma gaan verkondigen. Hij kan perfect de klok terugdraaien en met meneer Michel rond de tafel zitten om één nationale partij te vormen. Dat is wat in al die andere federale staten gebeurt: de CDU is, behalve in Beieren, in heel Duitsland actief. En ook de Republikeinen en de Democraten vormen in de VS één partij over heel het grondgebied. Wat meneer Dewael via vrije keuze, via een democratisch draagvlak niet kan realiseren – want we weten allemaal dat hier geen draagvlak voor is in onze samenleving -, wil men nu op een onliberale manier dwangmatig via wetswijzigingen proberen op te leggen.”
Volgens Dewael wil de N-NVA geen federale kieskring omdat “de communautaire twistappel dan plaats zou moeten maken voor ‘het echte debat’; de sociaaleconomische prioriteiten”. “De PS is dominant in zowat alle Vlaamse debatten en campagnes, maar kunnen de Vlamingen niet voor of tegen die partij stemmen.”
Maar Jambon blijft bij zijn standpunt: “Een federale kieskring is onzin. Je moet toch op voorhand de zetels verdelen tussen Vlamingen en Franstaligen, anders aanvaarden die laatsten dat idee nooit. Op die manier heeft zo’n systeem geen nut.” (MI)
