Hoe Turkije na de couppoging Gülenisten in België bespioneerde

Na de mislukte staatsgreep van 15 juli heeft Turkije imams ingezet om Gülenaanhangers in België te bespioneren. Knack kon reeds het klikdossier inkijken dat in september vanuit België naar Ankara gestuurd werd. Vlaams minister Liesbeth Homans (N-VA) vraagt nu overleg met de federale regering.

In december publiceerde Knack een brief die de Turkse geheime dienste op 20 september stuurde naar religieuze instanties die verbonden zijn aan de Diyanet, het Turkse departement van religieuze zaken. In de brief werd aan Diyanet-personeel in 38 landen, waaronder België, gevraagd om gedetailleerde rapporten op te maken van onder andere ‘onderwijsinstellingen, ngo’s , liefdadigheidsinstellingen en culturele organisaties’ verbonden aan de Gülen-beweging. Ook de 65 moskeeën in België die aan de Diyanet verbonden zijn hebben een dergelijke opdracht ontvangen.

Tijdens een parlementaire hoorzitting over de mislukte couppoging van 15 juli overhandigde de Diyanet een vijftigtal rapporten die het op deze manier verzameld had. Aanvankelijk was echter niet bekend welke informatie er vanuit België naar Ankara is verstuurd.

Toen de Turkse ambassadeur in België op het matje werd geroepen door Vlaams minister Liesbeth Homans (N-VA), bevoegd voor de erkenning van moskeeën, ontkende hij die spionage.

‘Terroristisch netwerk’

Uit een dossier dat Knack kon inzien, blijkt dat Diyanet België wel degelijk gedetailleerde informatie richting Turkse overheid heeft gestuurd. Op 26 september vertrok een rapport vanuit België richting het Directoraat van Religieuze Zaken, afdeling buitenlandse betrekkingen, in Ankara. Afzender was Adil Sahin, plaatsvervangend attaché religieuze zaken bij de Brusselse ambassade en vice-voorzitter van de bestuursraad van Diyanet in België.

Dat rapport ging over ‘FETÖ/PDY’, respectievelijk de door de Turkse overheid gebruikte benaming voor het zogenaamd terroristische netwerk van de geestelijke Fethullah Gülen en de ‘parellelle staatsstructuur’ waarmee Gülen het regime van Turkske president Recep Tayyip Erdogan omver zou willen werpen.

In het Belgische rapport staat over acht bladzijden uitvoerig beschreven welke de activiteiten en de organisaties zijn van het Gülen-netwerk in België. Het ziet er allemaal heel objectief en onschuldig uit, en veel info komt gewoon uit Belgische media, maar in de huidige Turkse context kan het geheel erg zorgwekkend worden genoemd: sinds de zuiveringen door de AKP-regering na de mislukte staatsgreep van 15 juli wordt iedereen die zelfs van ver een connectie heeft met het Gülen-netwerk als terrorist beschouwd. Wie dus met naam en toenaam in dat rapport staat, riskeert opgepakt te worden als terreurverdachte.

‘Spionage kan niet’

Ook De Morgen heeft nu een exemplaar van het klikdossier kunnen inkijken. ‘Spionage kan niet, zeker niet in erkende moskeeën’, reageert Kris Snijkers, kabinetschef van Liesbeth Homans, in de krant. ‘Dit gaat over buitenlandse inmenging en dat mogen we niet toelaten. De Staatsveiligheid is hiervoor bevoegd. Op Vlaams niveau zijn wij enkel bevoegd voor de moskeeën die erkend zijn of willen erkend worden. Daar zijn de Diyanet-moskeeën bij. We willen samen met de federale regering kijken wat we kunnen doen. We moeten duidelijkheid hebben in welke mate die moskeeën gebruikt worden voor dergelijke doeleinden.’

Het kabinet van minister van Justitie Koen Geens (CD&V) wenste niet te reageren.