Ruim vier op de vijf journalisten merken een verruwing van de omgang met de pers de voorbije jaren. Zowat de helft werd al persoonlijk slachtoffer van agressie. Dat blijkt vrijdag uit een enquête van de Vlaamse Vereniging van Journalisten (VVJ) bij ruim 200 deelnemers.
Op de vraag of men de jongste jaren een verruwing van de omgangsvormen merkt, antwoorden 197 van de 239 deelnemers aan de enquête (82 procent) bevestigend. 127 respondenten, of 53 procent, kregen tijdens de uitoefening zelf al te maken met agressie. Nog eens 152 respondenten gaven aan een nabije collega te kennen die het lot onderging.
Zes op de tien journalisten werden al slachtoffer van verbaal geweld, op straat of online. Een kleine minderheid ervoer fysiek geweld. Vier op de tien werden belaagd in openbare ruimten, vijf op de tien op internet. Facebook wordt aangewezen als het prominentste platform waar de fatsoensgrenzen worden overschreven. Laster en beledigingen komen vaak voor, maar in bijna de helft van de gevallen is er zelfs sprake van bedreiging en intimidatie.
Hoe zichtbaarder de journalist, hoe groter de kans op agressie. Cameramensen en fotografen, maar ook redacteuren met een perskaart of -plaat kunnen een doorn in het oog zijn. Vooral tijdens betogingen, rellen en voetbalwedstrijden lopen ze kans op verbaal en in mindere mate fysiek geweld.
Heel wat journalisten geven ook aan zelf gefilmd te worden tijdens de uitoefening van hun job. Wat er precies met die beelden gebeurt, is niet altijd duidelijk.
Intimidatie door beleidsmensen
Niet enkel betogers en hooligans gaan de confrontatie met journalisten aan, soms zijn het ook politici of woordvoerders die al te hard uit de hoek komen. Verschillende journalisten beweren dat intimidatie door beleidsmensen en politici toeneemt. Een ook advocaten gaan niet altijd vrijuit, blijkt uit de enquête.
Journalisten die te maken krijgen met agressie, gaan er op verschillende manieren mee om. Zes op de tien zoeken steun bij collega’s. Eén op de vier kaart voorvallen van agressie aan bij de chef, de hoofdredactie of het mediahuis. Amper 15 procent gaat aankloppen bij de politie, meestal door een gebrek aan bewijs.
Sinds 2019 beschikt de VVJ over een specifiek Meldpunt voor gevallen van agressie tegen journalisten. Tot vandaag noteerde dat een 45-tal incidenten. Journalisten vragen echter meer ondersteuning en sensibilisering zodat ze veiliger hun werk kunnen doen. Ook wordt er gepleit voor een herwaardering van het beroep en de perskaart.
Vlaams minister van Media Benjamin Dalle (CD&V) spreekt van een ‘spijtige tendens’. Samen met federaal minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) en federaal minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) bekijkt hij of er bij gewelddelicten strafverzwaring mogelijk is wanneer die tegen journalisten worden gepleegd, net zoals dat met enkele andere beroepscategorieën het geval is. Tegelijk roept de Mediaminister al zijn collega-politici op om het goede voorbeeld te geven en journalisten steeds respectvol te behandelen.
